Amfoteryczność
Z tej okazji zagłębiamy się w ekscytujący świat Amfoteryczność, temat, który przykuł uwagę badaczy, profesjonalistów i ogółu społeczeństwa. Amfoteryczność od lat jest przedmiotem badań i debat, budzi szerokie zainteresowanie zarówno w społeczeństwie, jak i na polu akademickim. Od swoich początków do dzisiejszego wpływu Amfoteryczność był źródłem refleksji i analiz, generując liczne teorie i podejścia. W tym artykule proponujemy zbadanie wielu aspektów Amfoteryczność, odnosząc się do wszystkiego, od jego historycznej ewolucji po jego implikacje w różnych kontekstach. Poprzez multidyscyplinarne podejście staramy się rzucić światło na ten temat, który jest dziś tak ekscytujący i aktualny.
Amfoteryczność – zdolność związku chemicznego do reakcji z kwasami i zarazem zasadami. Inaczej, jest to zdolność związków chemicznych do bycia w jednych reakcjach kwasami, a w innych zasadami.
Chemia organiczna
W chemii organicznej amfoteryczność wykazują amfolity, zawierające w cząsteczce odrębne grupy o charakterze kwasowym i zasadowym, np. aminokwasy białkowe.
Chemia nieorganiczna
Niemal każdy związek chemiczny jest w jakimś stopniu amfoteryczny. Ze związków nieorganicznych największą amfoteryczność przejawiają połączenia pierwiastków ze środkowych grup układu okresowego. Jest to typowe zachowanie dla wodorotlenków metali o średniej elektroujemności, np. glinu, cynku i berylu, oraz półmetali, np. arsenu i antymonu. Skłonność pierwiastków do tworzenia związków amfoterycznych jest związana ze zdolnością tworzenia przez jego związki w roztworze wodnym zarówno kationów jak i anionów.
Np. jon glinu Al3+ w silnie kwasowych roztworach tworzy sole, np. AlCl3 (przy nadmiarze chlorków tworzy kompleksy), w środowisku słabo kwasowym i obojętnym strąca się słabo rozpuszczalny wodorotlenek Al(OH)3, który w alkalicznym środowisku roztwarza się z wytworzeniem jonów glinianowych, −
(tetrahydroksyglinian) i 3−
(heksahydroksyglinian):
- Al3+
+ 3OH−
⇄ Al(OH)
3 - Al(OH)
3 + OH−
⇄ − - −
+ 2OH−
⇄ 3−
Podobnie roztwarzane w roztworach zasadowych związki cynku tworzą tetrahydroksocynkany 2–, berylu — tetrahydroksoberylany 2–, etc.
W przypadku związków pierwiastków o skłonnościach amfoterycznych, a występujących na kilku stopniach utlenienia, kwasowość takich związków rośnie wraz ze stopniem utlenienia:
- tlenki arsenu(III) i antymonu(III) (o wspólnym wzorze ogólnym M2O3) roztwarzają się w silnie kwasowym środowisku z wytworzeniem kationów M3+, w alkalicznym środowisku tworzą się jony arseninowe i antymoninowe o ogólnych wzorach MO3−3 (orto) lub MO2− (meta) – aniony reszt kwasu arsenawego i antymonawego. W przypadku arsenu(V) i antymonu(V) ich związki mają właściwości znacznie bardziej kwasowe – ich wolne kationy M5+ w roztworze praktycznie nie występują – hydrolizują z utworzeniem jonów arsenianowych i antymonianowych, czyli anionów odpowiednich kwasów tlenowych, MO3−4 lub MO3−, podobnych do reszt kwasu ortofosforowego i metafosforowego.
- jony manganu na różnych stopniach utlenienia:
- Mn(II) i Mn(III) występują praktycznie tylko jako kationy
- Mn(IV) jest amfoteryczny i może tworzyć kationy Mn4+ oraz aniony manganianowe(IV) MnO2−3
- Mn(VI) i Mn(VII) tworzą tylko aniony tlenowe, manganiany MnO2−4 i nadmanganiany MnO4− (np. nadmanganian potasu, KMnO4).
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Encyklopedia Biologia. Agnieszka Nawrot (red.). Kraków: Wydawnictwo GREG, s. 21. ISBN 978-83-7327-756-4.
- ↑ Adam Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. 5. Warszawa: PWN, 2002, s. 790. ISBN 83-01-13654-5.