Ariowie
W dzisiejszym świecie Ariowie stał się tematem podstawowego zainteresowania większości społeczeństwa. Czy to ze względu na wpływ na gospodarkę, politykę, kulturę czy życie codzienne ludzi, Ariowie jest elementem, obok którego nie można przejść obojętnie. W całej historii Ariowie był źródłem debat, badań i refleksji, a dziś nadal jest istotnym i aktualnym tematem. Dlatego istotne jest pogłębienie naszej wiedzy o Ariowie, zrozumienie jego różnych aspektów i wymiarów oraz zastanowienie się nad jego znaczeniem w naszym życiu. W tym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat Ariowie, badając jego różne aspekty i wpływ na współczesny świat.
Ariowie (lub Indo-Irańczycy) – termin używany dawniej dla indoirańskiego odłamu ludów indoeuropejskich, który w III i II tysiącleciu p.n.e. zamieszkiwał Azję Środkową, by następnie rozprzestrzenić się na tereny Afganistanu, Iranu (ludy irańskie) i Indii (Indoariowie).
Termin Aryjczycy pochodzi z sanskrytu od słowa arja i oznacza szlachetny.
W XIX wieku miana Aryjczyków używano jako synonimu wszystkich Indoeuropejczyków, a w sensie lingwistycznym posługiwano się nim do opisania grupy ludów posługujących się językami indoirańskimi.
Ariowie wyodrębnili się z indoeuropejskiej rodziny językowej prawdopodobnie około połowy III tysiąclecia p.n.e., a już około 2000 p.n.e. ich język stracił wszelki z nią kontakt. Oznacza to, że ich migracja z pierwotnych terytoriów, prawdopodobnie na obszarze dzisiejszego Kazachstanu, musiała rozpocząć się już wcześniej.
Ariowie prowadzili półkoczowniczy tryb życia, a źródłem ich przewagi militarnej był udomowiony przez nich koń, którego zaprzęgali do rydwanów. Ich społeczeństwo dzieliło się na trzy klasy – kapłanów, wojowników i wytwórców, odpowiadające późniejszym hinduskim braminom, kszatrijom i wajśjom. Obecność klasy kapłanów wiąże się z silnie zrytualizowanym charakterem ich religii, która opierała się na składaniu krwawych ofiar i sprawowaniu obrzędów związanych z kultem świętego napoju haomy (indyjskiej somy). Wierzyli oni także w życie pozagrobowe i czcili rozbudowany panteon bóstw.
W nauce walczą ze sobą zwolennicy dwóch hipotez co do trasy wędrówki Ariów do Iranu – przez Azję Środkową albo przez Kaukaz. Obie mają za sobą silne argumenty, pochodzące zarówno z badań archeologicznych, jak i tekstów źródłowych. Dlatego niektórzy historycy proponują, by przyjąć, iż Ariowie docierali na teren dzisiejszego Iranu obiema drogami.
Jest jednak faktem podział Ariów w trakcie wędrówki na dwie grupy: irańską, która przybyła do dzisiejszego Iranu i indyjską, która powędrowała do Indii. W okresie od XIX do XIV wieku p.n.e. rozprzestrzenili się na terenie doliny Indusu, wypierając z niej inne ludy – prawdopodobnie Drawidów. W późniejszym okresie zasiedlili cały Półwysep Indyjski, dziś są uważani za przodków większości Hindusów.
Z nazwą „Ariowie” jest związany teonim Arjaman.
Pojęcia rasy aryjskiej i Aryjczyków używali rasiści niemieccy.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Aryan, Encyclopædia Britannica (ang.).
- ↑ Ehsan Yarshater Iran II. Iranian History: An Overwiew w Encyclopaedia Iranica (ang.)
- ↑ Bobodżan Gafurow: Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1978, s. 39-43.
- ↑ Bogdan Składanek: Historia Persji. T 1, Od czasów najdawniejszych do najazdu Arabów. Warszawa: Dialog, 1999, s. 48-51. ISBN 83-88238-09-4.
- ↑ Andrzej M. Kempiński: Słownik mitologii ludów indoeuropejskich. Poznań: KW SAWW, 1993, s. 47. ISBN 83-85066-91-8.