Bima
Dzisiaj Bima jest tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego spektrum ludzi. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, konsekwencje w życiu codziennym czy znaczenie historyczne, Bima stał się kluczowym punktem dyskusji w różnych obszarach. Od momentu pojawienia się do ewolucji na przestrzeni czasu Bima przyciągał uwagę naukowców, profesjonalistów i ciekawskich. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Bima, od jego pochodzenia po obecne skutki, z zamiarem zaoferowania wszechstronnej i wzbogacającej perspektywy na ten bardzo istotny temat.
Bima, belmer (hebr. בימה dosł. „podwyższenie”, „wieża”; jid. בימה bime), almemar (jid. באַלעמער, balemer), w nazewnictwie aszkenazyjskim bałemer, almejmar, a w nazewnictwie sefardyjskim tewa (hebr. תבה dosł. „skrzynia, arka”) – podwyższone miejsce w centrum synagogi, z którego odczytywana jest Tora oraz księgi prorockie i prowadzone są modlitwy.
Bima w salach jednonawowych oraz dziewięciopolowych ma zwykle kształt ośmiobocznego podium. W salach z bimami-wieżami podia te, zazwyczaj kwadratowe, były wbudowane pomiędzy cztery filary. Dostęp do niej jest zapewniony przez schodki, ulokowane z jednej lub z dwóch stron. W obu przypadkach podia wraz z prowadzącymi na nie schodkami były otoczone balustradami o różnej formie i wykonanymi z różnych materiałów.
Rabini poszczególnych nurtów judaizmu nie wypracowali jednolitego miejsca sytuowania bimy. Stosowane są zróżnicowane rozwiązania architektoniczne:
- w synagogach sefardyjskich bima jest lokowana pod zachodnią ścianą głównej sali, naprzeciw szafy ołtarzowej aron ha-kodesz,
- w aszkenazyjskich synagogach ortodoksyjnych bima najczęściej umieszczana jest w środkowej części głównej sali modlitw,
- w synagogach reformowanych bima jest lokowana przy ścianie wschodniej i wraz z szafą ołtarzową aron ha-kodesz stanowi jeden zespół.
Bimy altanowe, otoczone balustradą i zwieńczone baldachimem, pojawiły się w drugiej połowie XVI wieku.
Przypisy
- ↑ a b c d e Eleonora Bergman: Bima. Polski słownik judaistyczny . Żydowski Instytut Historyczny. . (pol.).
- ↑ Almemar. W: Wielki słownik wyrazów obcych. Red. Mirosław Bańko. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003-2014. (pol.).
- ↑ Bima. Słownik języka polskiego PWN . Wydawnictwo Naukowe PWN. . (pol.).
- ↑ a b Lewis N. Dembitz, Kaufmann Kohler, A. W. Brunner: The Jewish encyclopedia; a descriptive record of the history, religion, literature, and customs of the Jewish people from the earliest times to the present day (tom VIII). Isidore Singer (red.). Nowy Jork: Funk & Wagnalls, 1904, s. 430–431.
- ↑ a b bema, Encyclopædia Britannica (ang.).
- ↑ Maria i Kazimierz Piechotkowie: Bramy Nieba Bóżnice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Warszawa: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, 2017, s. 316-319. ISBN 978-83-942344-2-3.
- ↑ Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Red. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz (koordynator), Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota, Margarita Kardasz, Waldemar Baraniewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003. ISBN 83-01-12365-6.