W tym artykule zostanie przeanalizowane znaczenie Dywizja we współczesnym społeczeństwie. Dywizja odegrał kluczową rolę w wielu aspektach współczesnego życia, od jego wpływu na gospodarkę po wpływ na kulturę popularną. W ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci Dywizja wzbudził rosnące zainteresowanie wśród naukowców, ekspertów i ogółu społeczeństwa, co doprowadziło do wznowienia badań i refleksji na temat jego znaczenia i konsekwencji. Poprzez serię badań i dyskusji staramy się lepiej zrozumieć znaczenie Dywizja w naszym życiu i to, jak jego ewolucja nadal kształtuje świat, w którym żyjemy.
Dywizja – podstawowy związek taktyczny różnych rodzajów sił zbrojnych (5–15 tys. żołnierzy) składający się zazwyczaj z pułków lub brygad różnych rodzajów wojsk (typowych dla danego rodzaju sił zbrojnych) przeznaczonych do prowadzenia walki oraz oddziałów i samodzielnych pododdziałów przeznaczonych do zabezpieczenia bojowego działań, zapewnienia zaopatrzenia materiałowego i utrzymania w gotowości bojowej sprzętu technicznego jednostek dywizyjnych.
Do dawnych rodzajów dywizji należą m.in.:
Skład organizacyjny dywizji jest zazwyczaj stały. Dywizja działa przeważnie w składzie armii lub korpusu, może również wykonywać niektóre zadania samodzielnie.
Dowództwo dywizji może kierować kilkoma brygadami różnego rodzaju i różnych narodowości. Jednostki umożliwiają dowództwu dywizji dowodzenie podległymi wojskami, ich wspieranie i zabezpieczenie logistyczne oraz tworzenie punktów ciężkości na rzecz walczących brygad.
Idea dywizji jako zgrupowania bojowego pojawiła się w XVIII wieku na skutek wzrostu liczebności armii walczących w polu. Zamiast przemieszczać w jednej kolumnie po jednej drodze kilkudziesięciotysięczną armię, uznano, że lepiej podzielić ją na kilka mniejszych przemieszczających się po równoległych drogach. Każda z nich miała być na tyle silna, by mogła przez kilka godzin odpierać ataki o wiele większych sił wroga, gdy w tym czasie pozostałe kolumny maszerowały, kierując się na odgłos dział i wchodziły na pole bitwy z kilku kierunków. Ten pomysł, w połączeniu z administracyjnym podziałem wojsk na dywizje terytorialne, zaowocował pierwszymi w pełni sprawnymi dywizjami w armiach Republiki Francuskiej po 1791 roku. Następnie w wyniku wielkiego wzrostu liczby dywizji w armii francuskiej zdecydowano się je połączyć w większe zgrupowania tzw. korpusy.
W siłach zbrojnych III Rzeszy dywizje również grupowano w korpusy. Pod względem wartości dzieliły się na 1, 2, 3 i 4 formowania. Najbardziej wartościowe były dywizje 1 formowania, tzw. dywizje czynne okresu pokojowego. Dywizje 2 formowania (zwane rezerwami) niewiele odbiegały w strukturze organizacyjnej i uzbrojeniu od dywizji 1 formowania. Natomiast dywizje 3 formowania to byłe dywizje Landwehry, składające się w wiekszości z rezerwistów starszych wiekiem. Przeznaczone głównie do działań obronnych. W porównaniu do dywizji 1 i 2 formowania posiadały więcej karabinów maszynowych i pododdziałów saperskich, ale znacznie mniej środków transportu. Dywizje 4 formowania tworzono na bazie pododdziałów szkolnych wszystkich rodzajów wojsk i służb o składzie podobnym jak dywizje 1 i 2 formowania. Gotowość bojową uzyskiwały po stosunkowo krótkim czasie.
W wojsku I Rzeczypospolitej dywizja (w połowie XVII wieku) była zgrupowaniem wojsk doraźnie organizowanym dla wykonania określonych zadań taktycznych. Dywizją nazywano również samodzielne zgrupowania wojsk dowodzone przez hetmanów lub regimentarzy. W XVIII wieku dywizja stała się jednostką terytorialną, podporządkowano jej oddziały stacjonujące na określonym obszarze państwa. W takim rozumieniu była swoistą prekursorką okręgu wojskowego.
W czasie insurekcji kościuszkowskiej dywizja nie miała standardowej organizacji. W każdym okresie składała się jednak z trzech rodzajów wojsk: piechoty i strzelców, kawalerii oraz artylerii. Podział wewnętrzny ograniczał się jedynie do tzw. komend. Występował natomiast podział ugrupowania dywizji:
Orientacyjna organizacja dywizji pancernych okresu II wojny światowej (najważniejsze komponenty):
W części państw nie organizowano dywizji pancernych (np. ZSRR – brygady i korpusy pancerne).
Trzonem polskich wojsk lądowych są cztery dywizje (trzy zmechanizowane i jedna kawalerii pancernej):