Temat Efor jest tematem debat i dyskusji na przestrzeni lat. Dzięki różnym punktom widzenia i sprzecznym opiniom Efor przyciągnął uwagę wielu osób, wywołując zainteresowanie i ciekawość jego implikacji i reperkusji. Od jego początków po znaczenie we współczesnym społeczeństwie, Efor reprezentuje temat, który nie pozostawia nikogo obojętnym. W tym artykule zbadamy różne aspekty i perspektywy związane z Efor, aby przedstawić kompleksowy i szczegółowy obraz jego znaczenia i zakresu.
Efor (stgr. ἔφορος éphoros – nadzorca) – jeden z pięciu najwyższych urzędników w spartańskiej polis, reprezentujących żywioł oligarchiczny w jej ustroju. Pochodzenie urzędu eforatu nie jest bliżej znane, choć przypuszcza się, że pięciu eforów powołano w końcu VII wieku p.n.e. Istnieje hipoteza, że pierwotnie reprezentowali oni pięć osad, z których składała się Sparta i służyli pomocą królowi. Milczy o nich Wielka Rhetra oraz poprawka do niej, Arystoteles wprowadzenie eforów przypisuje królowi Teopompowi, który, wedle Plutarcha miał być też jednym z pomysłodawców owej poprawki. Od VI w. p.n.e. byli wybierani przez obywateli spośród ich grona (sposób głosowania znacznie utrudniał rzeczywisty wybór). Prawdopodobnie w jakimś związku z wojnami meseńskimi w ich ręce przeszła władza administracyjna, kierowanie polityką zagraniczną oraz sądownictwo. Mieli prawo zwoływania zgromadzenia ludowego, tak zwanej apelli i to do nich należało interpretowanie wyników jej głosowania. Przewodzili także geruzji. Po objęciu urzędu wypowiadali wojnę helotom, aby zabijanie przez krypteję było „legalne''. Urząd swój piastowali przez jeden rok. Po zakończeniu kadencji, ze swojej działalności składali sprawozdanie i w razie nadużyć mogli zostać pociągnięci do odpowiedzialności.
Kleomenes III zniósł eforat, ogłaszając, że jest on instytucją nie opartą na tradycji Likurga.