Ewangeliarz lwowski

W dzisiejszym świecie Ewangeliarz lwowski zyskał niespotykane dotąd znaczenie. Niezależnie od tego, czy chodzi o technologię, politykę, rozrywkę czy jakąkolwiek inną dziedzinę, Ewangeliarz lwowski stał się stałym tematem rozmów i niewyczerpanym źródłem zainteresowań i debat. Jego wpływ sięga od decyzji, które podejmujemy w życiu codziennym, po wielkie przemiany, których jesteśmy świadkami na całym świecie. W tym artykule szczegółowo zbadamy wszystkie aspekty Ewangeliarz lwowski, odkrywając zarówno jego praktyczne implikacje, jak i jego symboliczne znaczenie. Poprzez wyczerpującą analizę postaramy się rzucić światło na różne aspekty, które sprawiają, że Ewangeliarz lwowski jest zjawiskiem godnym analizy i badania.

Ewangeliarz lwowski
Ilustracja
Karta z Ewangeliarza z tablicami kanonów Euzebiusza
Data powstania

1198–1199

Miejsce powstania

Księstwo Cylicji

Zawartość

ewangelie, Kanony Euzebiusza

Język

ormiański

Rozmiary

30×32 cm

Liczba kart

426

Miejsce przechowywania

Biblioteka Narodowa w Warszawie

Ewangeliarz lwowski, Ewangeliarz ze Skewry – pochodzący z XII wieku manuskrypt, zawierający przekład czterech Ewangelii na język ormiański.

Historia

Ewangeliarz powstał w Skewrze na terenie ormiańskiego księstwa Cylicji. Zapisana na kolofonie data wskazuje na 647 rok ery ormiańskiej, tj. 1198 lub 1199 rok n.e. Pisany ormiańską uncjałą kodeks składa się z 426 kart formatu 30×32, w większości wykonanych z wysokiej jakości pergaminu. Bogato zdobiony, stanowi cenny zabytek cylicyjskiej sztuki iluminatorskiej. Tekst Ewangelii poprzedzony jest listem Euzebiusza do Karpiana oraz tablicami kanonów ewangelicznych.

Dzieje Ewangeliarza są trudne do odtworzenia. W XV wieku trafił on na terytorium Polski, zakupiony w 1422 roku od mnicha Symeona przez Ormianina Chutlubega (Chutlupeka). W 1592 roku manuskrypt otrzymał nową oprawę z fundacji Torosa Bernatenca, następnie trafił do skarbca katedry ormiańskiej we Lwowie, gdzie był przechowywany do II wojny światowej. W 1945 roku wywieziony potajemnie z terenów zajętych przez Armię Czerwoną do Krakowa, został ukryty w opactwie benedyktyńskim w Tyńcu. W latach 80. przekazany prymasowi Józefowi Glempowi, który zdeponował go w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. Odkryty ponownie w 1993 roku przez prof. Güntera Prinzinga z Uniwersytetu Jana Gutenbega w Moguncji. Jego staraniem rękopis został zabrany do Moguncji, gdzie został poddany konserwacji i publicznie wystawiony, po czym powrócił do Polski. Opis ewangeliarza został opublikowany w 1997 roku w pracy pod redakcją Güntera Prinzinga i Andrei Schmidt Das Lemberger Evangeliar (Wiesbaden 1997).

W 2006 roku manuskrypt został przekazany w depozyt Bibliotece Narodowej w Warszawie. Z inicjatywy prymasa Glempa wykonano również pięć egzemplarzy faksymile Ewangeliarza, które otrzymali m.in. papież Benedykt XVI i katolikos Karekin II Nersisjan.

Przypisy

Linki zewnętrzne