Federalizm
W dzisiejszym świecie Federalizm stał się podstawowym elementem wpływającym na różne aspekty naszego codziennego życia. Niezależnie od tego, czy jest to poziom osobisty, zawodowy czy społeczny, nie można niedoceniać znaczenia Federalizm. Od wpływu na zdrowie i dobre samopoczucie po wpływ na gospodarkę i środowisko, Federalizm odgrywa kluczową rolę w naszym sposobie życia i interakcji z otaczającym nas światem. Dlatego ważne jest, aby w pełni zrozumieć wszystkie aspekty związane z Federalizm, aby podejmować świadome decyzje i budować zrównoważoną i dostatnią przyszłość. W tym artykule szczegółowo zbadamy różne aspekty Federalizm i jego znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie.
Federalizm – przeciwieństwo unitaryzmu (tj. dążenia do utworzenia hegemonialnego państwa) i centralizmu (tj. dążności do podporządkowania jednemu ośrodkowi władzy). Zakłada on, że władza, i procesy decyzyjne są podejmowane na tyle blisko danych społeczności, na ile jest to możliwe.
Idee i postulaty federalizmu uzasadniają rozwiązanie problemów gospodarczych, politycznych i narodowościowych przez tworzenie państw złożonych lub związków państw. Przeciwieństwem państw złożonych są jednolite – unitarne (np. Polska, Bułgaria, Finlandia). Związki między państwami lub państwa złożone mogą występować w formie unii personalnej, unii realnej, konfederacji i federacji.
Charakterystyka
Centralizacji ulegają tylko te dziedziny życia społecznego, gdzie jest to konieczne. Są to przede wszystkim: polityka zewnętrzna, obronna oraz polityka gospodarcza. Zadania, które nie muszą być kompetencją rządu centralnego, są przekazywane regionom. Federalizm polega na rozdziale suwerenności między federację oraz jej części składowe, noszące różne nazwy w zależności od kraju. Są to stany (w dawnej polszczyźnie: „państwa”) w USA, Australii i federacjach latynoamerykańskich (Argentyna, Brazylia, Meksyk, Wenezuela), prowincje w Kanadzie, kantony w Szwajcarii, kraje związkowe w RFN i Austrii. Stolice są często wyjęte spod ustroju federalnego i stanowią dystrykt federalny podległy bezpośrednio władzy centralnej.
Federalizm na świecie
Państwa federalne to m.in.: Stany Zjednoczone, Kanada, Niemcy, Szwajcaria, Austria, Argentyna, Belgia. Rzeczpospolita Obojga Narodów była państwem o charakterze federalnym. III Rzeczpospolita jest już państwem o unitarnej formie organizacji terenowej.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Adam Łopatka: Słownik Wiedzy Obywatelskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 115.
Linki zewnętrzne
- Andreas Føllesdal, Federalism, Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 7 czerwca 2018, ISSN 1095-5054 (ang.). (Federalizm)