W dzisiejszym świecie Firma stał się tematem o ogromnym znaczeniu i zainteresowaniu zarówno ekspertów, jak i ogółu społeczeństwa. Od momentu pojawienia się Firma przyciąga uwagę ludzi w każdym wieku i narodowości, wywołując debaty i dyskusje na różnych obszarach. Jego wpływ był na tyle znaczący, że udało mu się wpłynąć na podejmowanie decyzji na poziomie globalnym, a także na rozwój różnych branż i sektorów. W tym artykule szczegółowo przeanalizujemy znaczenie Firma, jego implikacje i możliwe przyszłe scenariusze, aby zaoferować wszechstronną wizję tego tematu, który naznaczył się przed i po w dzisiejszym społeczeństwie.
Firma – nazwa, pod którą przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową. Nie jest ona składnikiem przedsiębiorstwa. Prawo do firmy jest prawem podmiotowym przysługującym każdemu przedsiębiorcy.
Słowo to prawdopodobnie przyjęło się w języku polskim za pośrednictwem francuskiego firme, wywodzącego się od włoskiego firma, pierwotnie oznaczającego potwierdzenie umowy podpisem.
W języku potocznym pojęcie firma utożsamiane jest z pojęciem przedsiębiorstwo, jak też przedsiębiorca lub zakład pracy. Z prawnego punktu widzenia takie utożsamienie jest błędne.
Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie cywilnym firmą jest imię i nazwisko osoby fizycznej oraz nazwa osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej.
Kodeks cywilny w art. 432–4310 zawiera podstawowe informacje dotyczące firm. Wyrażają się one w kilku zasadach:
Przedsiębiorca musi działać pod firmą – np. na umowach, innych dokumentach lub w jakichkolwiek innych formach komunikacji podmiotu z otoczeniem (np. w ofertach, reklamach, ogłoszeniach itp.), powinna widnieć pełna firma. Kodeks cywilny pozwala, aby to był skrót firmy i oznaczenie formy prawnej – również skrótowe.
Firmę przedsiębiorcy ujawnia się we właściwym rejestrze – oznacza to, że firma jest jawna, tzn. każdy może ją poznać. Dzięki temu osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą i przedsiębiorstwa nie są anonimowe. W Polsce funkcjonują dwa rejestry: Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej – dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz Krajowy Rejestr Sądowy – dla osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.
Na tym samym rynku (w ujęciu przedmiotu obrotu i obszaru działalności – np. rynku sklepików spożywczych w określonym mieście czy rynku usług poczty elektronicznej) nie mogą istnieć dwie podobne firmy. Przykładem potwierdzającym to, jak ważne jest odróżnianie firm, może być odmowa zarejestrowania w Niemczech marki Gmail należącej do spółki Google, ponieważ dwa lata wcześniej nazwę G-mail w dobrej wierze zarejestrował już inny niemiecki przedsiębiorca.
Firma, pod którą przedsiębiorca działa, nie może zawierać informacji (zwrotów, słów, skrótów itp.), które mogłyby wprowadzić w błąd (w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu i miejsca jego działalności czy źródeł zaopatrzenia). Zatem pod firmą Dolnośląska Fabryka Instrumentów Lutniczych Defil w Lubinie nie powinien działać np. warsztat samochodowy zlokalizowany w Łodzi.
Firma nie może być zbyta, jednakże przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania z jego firmy (jedynie gdy nie wprowadza to w błąd osób trzecich).
Z punktu widzenia prawa prywatnego międzynarodowego firma podlega prawu siedziby przedsiębiorstwa należącego do danego przedsiębiorcy.
Firma podlega ochronie za pomocą następujących środków ochrony:
Firma spółki zawiera oznaczenie formy prawnej (w obrocie dopuszczalne jest stosowanie skrótów) oraz dodatkowo:
Niektóre wyrażenia mogą (a niekiedy muszą) używać w swoich firmach wyłącznie podmioty prowadzące ściśle określoną działalność. Przykładami są: