Gmach Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego w Warszawie
Dzisiaj Gmach Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego w Warszawie jest tematem o wielkim znaczeniu w naszym społeczeństwie. Od początków do dzisiejszego wpływu Gmach Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego w Warszawie wzbudził duże zainteresowanie wśród ekspertów i ogółu społeczeństwa. Jego wpływ był odczuwalny w różnych aspektach naszego codziennego życia, od polityki po gospodarkę, w tym kulturę i technologię. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Gmach Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego w Warszawie, od jego historycznego znaczenia po rolę we współczesnym świecie. Ponadto przeanalizujemy różne perspektywy, które istnieją wokół Gmach Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego w Warszawie, w celu lepszego zrozumienia jego zakresu i znaczenia w dzisiejszym społeczeństwie.
 nr rej. 660 1965-07-01
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Foksal 19 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny |
neogotycki |
| Architekt |
elewacja: Bronisław Brochowicz-Rogoyski plan budynku: Kazimierz Matecki |
| Wysokość całkowita |
15,5 m |
| Rozpoczęcie budowy |
1895 |
| Ukończenie budowy |
1897 |
| Zniszczono |
1944 |
| Odbudowano |
1947 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′00″N 21°01′13″E/52,233333 21,020278
| |
Gmach Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego – zimowa siedziba najstarszego stowarzyszenia sportowego w Polsce, wybudowana w latach 1895-1897 ze składek członków WTW oraz wkładu hrabiego Ksawerego Branickiego. Projekt elewacji wykonał inż. Bronisław Brochwicz-Rogoyski, zaś plan budynku inż. Kazimierz Matecki. Budynek mieści się przy ulicy Foksal 19 w Warszawie.
Historia
Budynek wybudowany został w celu uprawiania w zimie szermierki i gimnastyki. W 1895 roku nabyta została przez hr. Ksawerego Branickiego (ówczesnego prezesa WTW) działka pod budowę gmachu. Plany budynku opracował inż. Kazimierz Matecki (ówczesny wiceprezes WTW). Na projekt elewacji ogłoszono konkurs, który wygrał architekt Bronisław Brochowicz-Rogoyski. Budowa trwała 2 lata, od 1895 do 1897. Koszty wybudowania gmachu finansował hr. Branicki, jednakże WTW ze składek swoich członków stopniowo je spłacało. Ostatnia część długu uiszczona została w 1920. Wtedy to WTW przejęło budynek na własność. W 1939 budynek został zabrany przez Niemców, zaś w 1944, w czasie powstania warszawskiego został przez nich od środka spalony, ocalała tylko fasada. Odbudowano go w roku 1946. Gmach po wojnie pełnił funkcje siedziby WTW do 1948 r. – w tym czasie towarzystwo przymusowo zostało wcielone do zrzeszenia Związkowiec a później do Budowlanych, w czego wyniku gmach przejęty został przez Polonię. Później, przez kilka lat kamienicę dzierżawił również bank.
W 1914 r., podczas I wojny światowej, w gmachu ulokowano szpital wojskowy
1 lipca 1965 gmach wpisany został do rejestru zabytków m.st. Warszawy. W 1978, w wyniku długiego procesu sądowego WTW odzyskało dom przy Foksal.
We wrześniu 2019 roku doszło do rozległego pożaru budynku. Straty wyniosły około 5,5 miliona złotych, a sprawcy podpalenia zostali zatrzymani.
Wygląd
Gmach składa się z dwóch pięter, ma 15,5 m wysokości. Asymetryczna elewacja została wykonana w duchu zmodernizowanego neogotyku. Na życzenie hrabiego Ksawerego Branickiego wyłożona została żółtą glazurowaną cegłą. Okna zakończone są ostrołukiem, zaś w górnym rzędzie po ich obu stronach wbudowane zostały małe kolumienki. Po prawej stronie fasady widnieje smukła wieżyczka, w której znajduje się spiralna klatka schodowa. Po lewej stronie budynku umieszczona została rzeźba Hipolita Marczewskiego pt. Alegoria Wisły. Przedstawia ona młodą kobietę (oznaczającą Polskę), trójkę pacholąt (trzy zabory) oraz unoszącą się na Wiśle łódź (dążenie narodu do niepodległości). Szczególną ozdobą budynku są: diabły ze skrzydłami, rzygacze w formie smoków. Przed wojną budynek różnił się od obecnej jego formy. Niegdyś po prawej stronie gmachu, ponad wieżyczką wznosiła się iglica ze stalowym masztem, który zdobił wiatrowskaz w kształcie łodzi wiosłowej, zaś na elewacji widniały lwy z tarczami herbowymi. Inne było pokrycie dachu a także zagospodarowanie wnętrza gmachu.
Galeria
-
Rzeźba „Alegoria Wisły” Hipolita Marczewskiego na gmachu Towarzystwa Wioślarskiego -
Henryk Piątkowski, Wisła – obraz w Sali Balowej -
Józef Rapacki, Wiosna – obraz w Sali Balowej -
Józef Rapacki, Jesień – obraz w Sali Balowej
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
- ↑ a b c Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie – WTW
- ↑ "Korzenie miasta: warszawskie pożegnania. T. 2, Śródmieście północne" J. Kasprzycki wyd. VEDA Warszawa 1997
- ↑ "Warszawa nieodbudowana: metropolia belle époque", J.S. Majewski, wyd. VEDA, Warszawa 2003
- ↑ W cztery minuty puścili z dymem 5,5 mln zł. Klub przy Foksal spłonął na zlecenie konkurencji, wyborcza.pl
Bibliografia
- "Pałac Zamoyskich na Foksalu", T.S.Jaroszewski, wyd. PWN, Warszawa 1987
- "Warszawa nieodbudowana: metropolia belle époque", J.S. Majewski, wyd. VEDA, Warszawa 2003
- "Korzenie miasta : warszawskie pożegnania. T. 2, Śródmieście północne" J. Kasprzycki wyd. VEDA Warszawa 1997
- "WTW 1878-1958" : (wydawnictwo okolicznościowe, oprac. Komitet Obchodu Jubileuszu 80-lecia Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego w składzie: Wojciech Giełżyński et al.) wyd. Państwowe Wydawnictwo "Sport i Turystyka" Warszawa 1958
- "Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie wczoraj i dziś", (oprac. autorskie:Zbigniew Grabowski) wyd. Wydawnictwa Akcydensowe Warszawa 1978