Grupa „Wisła” MSW w Moskwie

Grupa „Wisła” MSW w Moskwie

Grupa Operacyjna nr 2 „Wisła” MSW

Группа „Висла” МВД в Москве
GO „Wisła”
Оперативная группа «Висла»

Budynek Ambasady Polskiej w Moskwie, m.in. b. siedziba Grupy „Wisła” MSW
Data utworzenia	1961
Kierownik Grupy	płk. Zbigniew Twerd
Zatrudnienie	8 (-1990)
Adres
ul. Klimaszkina 4 115127 Moskwa *** 115127 Москва ул. Климашкина, 4 *** stacje metro: Barrikadnaja (Баррикадная) Bełoruskaja (Белорусская)

Ten artykuł od 2023-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Grupa „Wisła” MSW w Moskwie (Группа „Висла” МВД в Москве), Grupa Operacyjna nr 2 MSW „Wisła” (Оперативная группа № 2 МВД „Висла”), GO „Wisła”, Оперативная группа «Висла» – działająca w latach 1961-1990 w ZSRR, kontrwywiadowcza jednostka operacyjna Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL.

Historia

Grupa działała w okresie PRL, w Moskwie na mocy porozumienia ze stycznia 1957 między MSW PRL a Komitetem Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR – KGB (Комитет государственной безопасности), oraz zarządzenia nr 0033/61 z dnia 28 lutego 1961 r. o powstaniu „Grupy Kontrwywiadowczej Departamentu II MSW w Moskwie pod kryptonimem Wisła”. Jej zadaniem miało być inwigilowanie obywateli polskich przebywających w ZSRR, w tym również delegatów PRL w RWPG, w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej, przedstawicieli central handlowych, uczestników targów, wystaw i konferencji naukowych, korespondentów prasowych, studentów, pracowników przebywających na kontraktach, budowach m.in. lotniska Szeremietiewo II (do 1980) oraz Międzynarodowego Centrum Handlowego w Moskwie (do 1980), elektrowni atomowych (Chmielnickiej, Kurskiej i Smoleńskiej), gazociągu orenburskiego i ropociągu nowopołockiego itd. Od 1984 Grupa podejmowała się zadań związanych z inwigilacją oraz zwalczaniem opozycji i Kościoła, od 1985 z działalnością w zakresie wywiadu politycznego.

Stan osobowy Grupy wynosił 8 osób, od 1990 4 osoby. Logistycznie, również użyczając dwóch samochodów osobowych, obsługiwał ją KGB. W jej skład wchodził, w randze zastępcy szefa Grupy, przedstawiciel KG MO.

Szefowie przedstawicielstwa

• 1961–1965 – płk Henryk Żmijewski
• 1.09.1967 – 31.07.1970 – płk Zbigniew Wyparło
• 1.08.1970 – 31.08.1974 – płk Kazimierz Górecki
• 1.09.1974 – 30.10.1977 – płk Romuald Michniewicz
• 1.11.1977 – 30.11.1980 – płk Stanisław Groniecki
• 1.12.1980 – 30.06.1986 – płk Andrzej Sroka
• 1.07.1986 – 1.06.1990 – płk Zbigniew Twerd
• 1.06.1990 – 1996 – gen. bryg. Zdzisław Sarewicz

Uwaga: ad 1974-1990 wszyscy szefowie zajmowali etaty niejawnych zastępców dyrektora Departamentu II MSW, ad 1980-1990 formalnie pełnili funkcje radców ambasady PRL w Moskwie.

Siedziba

Grupa mieściła się w Moskwie z siedzibą w budynku Ambasady PRL przy ul. Klimaszkina 4 (ул. Климашкина) oraz w siedzibie Rejonowego Zarządu KGB – Krasnaja Priesnja przy ul. Kołpacznyj 10? (Колпачный переулок).

Grupa Operacyjna Nr 3 MSW w Leningradzie

Do 29 marca 1990 funkcjonowała też druga jednostka operacyjna polskiego MSW w ZSRR - Grupa Operacyjna Nr 3 w Leningradzie (Оперативная группа № 3 МВД в Ленинграде) z siedzibą w budynku Konsulatu Generalnego PRL w domu Warganowych z 1870 przy ul. Rylejewa 35 (ул. Рылеева), następnie w pałacu kupca P.O. Iwanowa z 1860 (proj. A.I. Lange) przy ul. 5. Sowieckiej 12 (ул. 5-я Советская).

• 1965-1967 - płk Czesław (Byk) Borecki
• 1975-1980 - płk Aleksander Pudło, st. inspektor
• 1980-1984 - ppłk Włodzimierz Kreft, st. inspektor
• 1984-1988 - płk Władysław Prekurat, st. inspektor
• 1988-1990 - płk Czesław Błażejewski

Rezydenci MSW w Kijowie" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj | edytuj kod]

• 1978-1982 - Michał Garboliński (1931-)
• 1982-1987 - Ireneusz Gardocki (1938-)
• 1987-1990 - Bogusław Szczepaniak (1928-2013)

Rezydenci MSW w Mińsku" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj | edytuj kod]

• 1980-1984 - Antoni Bossowski (1930-2019)
• 1984-1988 - Kazimierz Paskudzki (1928-1997)

Zobacz też

• Grupa „Narew” KGB w Warszawie
• Grupa „Karpaty” MSW w Berlinie
• Grupa „Praga” MSW
• Grupa „Budapeszt” MSW
• Ambasada RP w Moskwie

Przypisy

Bibliografia

• Antoni Dudek: Rok 1989 w moskiewskich szyfrogramach, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, nr 04/2004, s. 68-74
• Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza. Tom II. 1956-1975, IPN Warszawa 2006
• Próba dokonania bilansu współpracy KGB – SB w latach 1970 - 1990. Cz. I, Przegląd Bezpieczeństwa Publicznego, nr 3/2010
• Izabela Trojanek: Tajemnice okrągłego stołu cz. 2
• Rola i zadania Grupy Operacyjnej „Wisła” oraz jej funkcjonowanie w Moskwie w latach 1970-1990. Działalność Grupy KGB „Narew” w Warszawie, Współpraca SB MSW PRL z KGB ZSRR w latach 1970-1990. Próba bilansu, Centralny Ośrodek Szkolenia im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” ABW Warszawa 2013

Linki zewnętrzne

• Оперативная группа «Висла». shieldandsword.mozohin.ru. .