Idiolekt
W tym artykule zbadamy Idiolekt z różnych perspektyw, zagłębiając się w jego pochodzenie, wpływ i znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie. Od momentu pojawienia się Idiolekt przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie, wywołując debatę, zainteresowanie i szeroką gamę emocji. Poprzez wyczerpującą analizę zagłębimy się w niuanse i złożoności otaczające Idiolekt, próbując zrozumieć jego historyczne znaczenie, jego wpływ na teraźniejszość i jego projekcję w przyszłość. Niezależnie od tego, czy jesteś ekspertem w tej dziedzinie, czy po prostu chcesz dowiedzieć się więcej, ten artykuł ma na celu zapewnienie pełnego i wzbogacającego wglądu w Idiolekt.
Idiolekt (gr. ἴδιος idios „własny, swoisty” + λέξις leksis „mowa”), język osobniczy – odmiana mowy właściwa dla danego użytkownika języka w danym okresie jego rozwoju, tzw. „indywidualny dialekt”. Różnice idiolektalne dotyczą w mniejszym stopniu systemu gramatycznego, w większym cech leksykalnych i fonetycznych. Na idiolekt mogą się składać zarówno środki znane biernie, jak i używane aktywnie.
Mowa jednostkowa stanowi odzwierciedlenie wpływów wywartych przez otoczenie w procesie przyswajania języka. Nie jest jednak tworem trwałym, gdyż podlega modyfikacjom w życiu jednostki. Kształtuje się u każdego użytkownika języka, pod wpływem jego przynależności do grupy społecznej, tradycji rodzinnych, wykształcenia, osobistego gustu stylistycznego. Idiolekt może być nieświadomy, ale bywa też efektem celowych zabiegów mówiącego, np. w celu zdystansowania się od otoczenia. Jest trudny do precyzyjnego zdefiniowania, gdyż cechuje się zmiennością i nie musi zawsze występować w tej samej postaci.
Język osobniczy odgrywa ważną rolę w dialektologii, która często uznaje idiolekty poszczególnych użytkowników za punkt wyjścia do opisu jakiejś gwary. Język bywa także pojmowany jako zespół idiolektów, nie zaś jako właściwy byt. Szczególnie znaczenie idiolektowi jako przedmiotowi badań przypisywali młodogramatycy. Od analizy własnego idiolektu rozpoczynają badania ojczystego języka zwolennicy gramatyki generatywnej. Badania naukowe dotyczą też idiolektów postaci literackich w aspekcie tłumaczenia na inne języki. Ponadto analiza idiolektów jest centralną metodą językoznawstwa kryminalistycznego. Badania właściwości językowych tekstów pozwalają ograniczyć w pewnych przypadkach krąg podejrzanych, umożliwiając np. określenie autorstwa listów z pogróżkami.
Mowę właściwą dla danej rodziny określa się mianem familiolektu.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ j, Słownik słów kluczowych językoznawstwa slawistycznego , Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk .
- ↑ idiolekt , Dobryslownik.pl .
- ↑ a b c John Lyons, Language and Linguistics, Cambridge: Cambridge University Press, 1981, s. 26–27, ISBN 978-0-521-29775-2, OCLC 7565470 (ang.).
- ↑ Magdalena Zyga, Idiolekte in deutschsprachigen literarischen Texten. Das Problem ihrer Übersetzung ins Polnische und Englische, Hamburg: Dr. Kovač Verlag, 2013, s. 15-24 (niem.).
- ↑ a b c Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, s. 243, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897.
- ↑ Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 186, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
- ↑ Marie Krčmová, Idiolekt , Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová (red.), Nový encyklopedický slovník češtiny, 2017 (cz.).
- ↑ Har alla svenskar en egen personlig dialekt?, Institutet för språk och folkminnen (szw.).
- ↑ Sabine Ehrhardt, Authorship attribution analysis, Jacqueline Visconti (red.), Handbook of Communication in the Legal Sphere, Walter de Gruyter, 2018 (Handbooks of Applied Linguistics 14), s. 169–200, DOI: 10.1515/9781614514664-010, ISBN 978-1-61451-466-4 (ang.).
- ↑ Gabdołła Kalijew, Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі, Ałmaty: Сөздік-Словарь, 2005, s. 137–138, ISBN 9965-409-88-9 (kaz.).
- ↑ Magdalena Zyga: Idiolekte in deutschsprachigen literarischen Texten. Das Problem ihrer Übersetzung ins Polnische und Englische. Hamburg: Dr. Kovač Verlag, 2013.
- ↑ Sandra Hansen, Als Sprachwissenschaftler auf Verbrecherjagd. Die forensische Linguistik beim Bundeskriminalamt , scienzz-magazin, 15 sierpnia 2006 (niem.).
- ↑ Gerald R. McMenamin, Dongdoo Choi, Forensic Linguistics: Advances in Forensic Stylistics, London: CRC Press, 2002, DOI: 10.1201/9781420041170, ISBN 978-0-429-24797-2, ISBN 978-1-4200-4117-0 (ang.).
- ↑ Justyna Staroń, Afektonimy w najnowszej polszczyźnie, „Roczniki Humanistyczne”, Rocznik 2013, tom 61, numer 6: Językoznawstwo, s. 116.
Linki zewnętrzne
- Alex Barber, Eduardo Garcia Ramirez, Idiolects, Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 1 marca 2017, ISSN 1095-5054 (ang.). (Idiolekty)