Kalatos

W dzisiejszym świecie Kalatos stał się istotnym i interesującym tematem dla wielu osób. Niezależnie od tego, czy chodzi o wpływ na społeczeństwo, znaczenie w historii czy wpływ na kulturę popularną, Kalatos przykuł uwagę wielu ludzi na całym świecie. W tym artykule zbadamy różne aspekty Kalatos, analizując jego znaczenie, ewolucję w czasie i rolę w różnych kontekstach. Poprzez kompleksowe i multidyscyplinarne podejście postaramy się rzucić światło na ten intrygujący i znaczący temat, oferując naszym czytelnikom głębsze i bardziej wszechstronne spojrzenie na Kalatos.

Kalatos jako pleciony kosz na monecie aleksandryjskiej z I/II w. n.e.
Zdobiony kalatos czerwonofigurowy (Ateny, V wiek p.n.e.)

Kalatos (gr. κάλαθος) – w starożytnej Grecji przedmiot użytkowy pełniący rolę pojemnika i mający kilka pokrewnych znaczeń.

Określano tak przede wszystkim pleciony z wikliny koszyk, zwężony u dołu i rozszerzający się ku górze, będący atrybutem bogini Demeter. Duży, wypełniony owocami kalatos niesiono w uroczystej procesji na cześć bogini z Aten do Eleusis. W gospodarstwie domowym pleciony kosz służył również prządkom jako pojemnik na wełnę, i dlatego w sztuce starogreckiej występował jako atrybut także bogini Ateny Ergane, opiekunki prac domowych oraz bogini przędzenia i tkactwa. Przypisywano mu również rolę w kulcie Gai i Tyche.

Nazwą tą określano też pochodne od kosza naczynia ceramiczne o zbliżonym kształcie. Jedno z nich, zdobione scenami figuralnymi, miało formę wysokiego cylindra (niekiedy o podwójnych ściankach) osadzonego na szerokiej, niskiej stopce, z dwoma uchwytami tuż pod grubym, rozchylonym wylewem. Nazywano tak również nieduży, lecz wysoki, cienkościenny kubek o prostej formie i kielichowato rozchylonym wylewie, służący najczęściej do przelewania wina (współcześnie tę samą rolę w greckiej gastronomii pełni metalowe naczynie o tym samym kształcie).

Ponadto określenie to odnoszono do głowicy kolumn w porządku korynckim, zwłaszcza do głowic spoczywających na głowach kanefor.

Przypisy

  1. a b c Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (red. Zdzisław Piszczek). Warszawa: PWN, 1988, ISBN 83-01-03529-3.
  2. a b Władysław Kopaliński: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1989.
  3. Guy Rachet: Słownik cywilizacji greckiej. Katowice: Książnica, 2006, s. 183.
  4. Maria Ludwika Bernhard: Greckie malarstwo wazowe. Wrocław: Ossolineum, 1966, s. 19.