Krystalografia
W dzisiejszym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Krystalografia. Od powstania do ewolucji na przestrzeni dziejów Krystalografia był podstawową częścią społeczeństwa, wywierając wpływ na różne obszary codziennego życia. W tym artykule zbadamy różne aspekty, które sprawiają, że Krystalografia jest tematem interesującym każdego, kto jest zainteresowany poszerzeniem swojej wiedzy na ten temat. Od jego wpływu na kulturę popularną po jego dzisiejsze znaczenie – zagłębimy się w szczegółową analizę, która pozwoli nam w pełni zrozumieć znaczenie i rolę, jaką odgrywa Krystalografia w naszym świecie. Nie przegap tego kompletnego przewodnika, który poprowadzi Cię do odkrycia wszystkiego, co musisz wiedzieć o Krystalografia!
Krystalografia (od greckich słów κρύσταλλος krystallos – „lód”, które później zaczęło oznaczać także kryształ górski i inne kryształy, oraz γράφω grapho – „piszę”) – nauka o kryształach, krystalitach oraz substancjach o strukturze częściowo uporządkowanej. Jej zakres pokrywa się częściowo z mineralogią, fizyką ciała stałego, chemią i materiałoznawstwem.
Dziedzina ta obejmuje między innymi:
- Geometrię kryształów: morfologia i symetria kryształów
- Krystalochemię
- Fizyczno-chemiczną krystalografię: struktury rzeczywiste, krystalizacja i wzrost kryształów, dyfuzja, przejścia fazowe
- Fizykę kryształów
- Analizę strukturalną: rentgenografia strukturalna, neutronografia
- Krystalografię mezoskopową: domeny, bliźniaki
- Biokrystalografię: rozwiązywanie struktur białek, techniki hodowli kryształów makrocząsteczek
- Krystalografię techniczną: oznaczanie zawartości próbki metodami dyfraktometrii proszkowej, metody otrzymywania kryształów syntetycznych
- Badania uporządkowanych systemów niekrystalicznych: pseudosymetryczne kryształy (kwazikryształy, struktury modulowane), ciekłe kryształy, badanie powierzchni zewnętrznych i granicznych, bliskie uporządkowanie w szkłach
Historia
- 1669: Niels Stensen formułuje prawo stałości kątów
- 1801: René-Just Haüy odkrywa prawo symetrii kryształów
- 1848: Ludwik Pasteur – ogłoszenie wyników badań nad optycznie czynnymi izomerami kwasu winowego
- 1890/91: Arthur Moritz Schönflies i Jewgraf Fiodorow wyprowadzają 230 krystalograficzne grupy przestrzenne
- 1912: Max von Laue przeprowadza pierwsze doświadczenie ugięcia promieniowania rentgenowskiego na krysztale
- 1913: William Henry Bragg i jego syn William Lawrence Bragg rozwiązują struktury kilku minerałów (Nagroda Nobla 1915)
- 1934: Arthur Lindo Patterson wyprowadza nazwaną od jego nazwiska funkcję Pattersona, która umożliwia rozwiązanie problemu fazowego dla struktur zawierających atom ciężkiego pierwiastka
- 1949: Dorothy Crowfoot Hodgkin rozwiązuje strukturę penicyliny i w 1961 strukturę witaminy B12 (Nagroda Nobla 1964)
- 1951: Linus Pauling na podstawie obserwacji krystalograficznych i właściwości wiązań chemicznych postuluje motywy alfa-helisy i beta-kartki, jako głównych motywów w białkach (Nagroda Nobla 1954)
- 1953: James Watson i Francis Crick, wykorzystując wyniki pracy Rosalind Franklin, która sporządziła dokładny rentegenogram sodowej soli DNA, wyjaśniają strukturę DNA (Nagroda Nobla 1962)
- 1956: Herbert A. Hauptman i Jerome Karle wyprowadzają wzór tangensowy używany do rozwiązania struktur kryształów niecentrosymetrycznych (Nagroda Nobla 1985)
- 1958: John Kendrew rozwiązuje strukturę mioglobiny – pierwsze białko rozwiązane metodami krystalografii
- 1959: Max Perutz rozwiązuje za pomocą krystalografii strukturę hemoglobiny (Nagroda Nobla 1962)
- 1984: Dan Shechtman ze współpracownikami odkrywa w kwazikryształach szybko wychłodzonego stopu glinu i manganu pięciokrotną oś symetrii (Nagroda Nobla 2011)
Sieć krystaliczna
Układ krystalograficzny
Zobacz też
Bibliografia
- Józef Chojnacki: Rentgenografia. Informacje bibliograficzne . PWN, 1960. .
- Józef Chojnacki: Krystalografia chemiczna i fizyczna. Informacje bibliograficzne . PWN, 1961. .
- Józef Chojnacki: Metalografia strukturalna. Informacje bibliograficzne . Wydawnictwo „Śląsk”, 1966. .
- Józef Chojnacki: Elementy krystalografii chemicznej i fizycznej. Informacje bibliograficzne . PWN, 1973. .
Linki zewnętrzne
Crystallography, mathematical (ang.), Encyclopedia of Mathematics, encyclopediaofmath.org .
