W dzisiejszym świecie Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego grona osób. Znaczenie Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków w naszym społeczeństwie wzrosło w ostatnich latach, a jego wpływ można odczuć w wielu aspektach życia codziennego. Zarówno w sferze osobistej, jak i zawodowej, Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków okazał się czynnikiem decydującym w podejmowaniu decyzji oraz konfiguracji naszych przekonań i wartości. W tym artykule przyjrzymy się bliżej roli, jaką odgrywa Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków w naszym społeczeństwie i jej ewolucji w czasie. Ponadto przeanalizujemy jego wpływ w różnych sektorach i jego znaczenie we współczesnym świecie.
Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków (NIKZ) – instytucja kultury powołana do życia przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kwietniu 2022 w celu podnoszenia standardów i jakości prac konserwatorskich przy obiektach zabytkowych i w otoczeniu zabytków.
Głównym celem Instytutu są szeroko rozumiane działania na rzecz zapewnienia najwyższego poziomu przygotowania i prowadzenia prac konserwatorskich. Zajmuje się on upowszechnianiem wysokiego standardu prac prowadzonych przy zabytkach, popularyzacją dobrych praktyk oraz edukowaniem w zakresie historii konserwacji. Od utworzenia Instytutem kieruje dr Michał Laszczkowski.
We współpracy z Generalnym Konserwatorem Zabytków i Departamentem Ochrony Zabytków w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowym Instytutem Dziedzictwa i Narodowym Instytutem Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika NIKZ działa na rzecz praktycznego wdrażania standardów związanych z ochroną zabytków poprzez prowadzenie projektów konserwatorskich i remontowo-budowlanych ich dotyczących, a także upowszechnia te standardy poprzez promowanie modelowych prac i dobrych praktyk dotyczących zabytków i ich otoczenia.
NIKZ prowadzi działania promocyjne i informacyjne w zakresie dziedzin objętych przedmiotem jego działania, w tym promowanie dorobku konserwatorów polskich i związanych z Polską, a także kampanie społeczne dotyczące zabytków i jakościowego prowadzenia prac przy zabytkach. Jednym z przykładów tego typu działań jest m.in. wdrożenie programu wsparcia dydaktyki na wydziałach konserwatorskich w Polsce, wsparcie projektu stworzenia pilotażowych studiów podyplomowych na kierunku ochrony dóbr kultury w sytuacjach kryzysowych i konfliktach zbrojnych prowadzonych na Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, współorganizacja Szkoły Letniej Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS Polska czy bycie partnerem licznych wydarzeń poruszających kwestie ochrony zabytków takich jak VIII Europejski Kongres Samorządów w Mikołajkach czy I Kongres Bezpieczeństwa Dziedzictwa w Gdyni (KOBED).
Siedziba Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków mieści się przy Alejach Jerozolimskich 87 w Warszawie.
Struktura Instytutu składa się z następujących działów:
Od utworzenia Instytutu w kwietniu 2022 roku obowiązki dyrektora NIKZ pełnił dr Michał Laszczkowski, który wraz z dniem 19 kwietnia 2023 roku został oficjalnie powołany przez Wicepremiera i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego na stanowisko dyrektora NIKZ.
3 marca 2023 Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków podpisał umowę o przejęciu wydawnictwa magazynu „Spotkania z Zabytkami” z Dominikiem Jagiełłą, prezesem Fundacji Hereditas. Dwumiesięcznik ukazuje się nieprzerwanie od 1977 i poświęcony jest zabytkom oraz obiektom dziedzictwa kulturowego. Pierwszy numer nowej odsłony czasopisma ukaże się w lipcu tego samego roku.