Obwód odeski

Obwód odeski

Одеська область

Obwód
Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Siedziba	Odessa
Kod ISO 3166-2	UA-51
Przewodniczący ODA	Maksym Marczenko
Powierzchnia	33 310 km²
Populacja (2021) • liczba ludności	2 368 107
Numer kierunkowy	+380-48
Kod pocztowy	65000-68999
Tablice rejestracyjne	BH; НН
Adres urzędu: 65032 Odessa, Prospekt Szewczenki 4
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba rejonów	7
Położenie na mapie Ukrainy
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Obwód odeski (ukr. Одеська область) – jeden z 24 obwodów Ukrainy. Leży w południowej części Ukrainy, na zachodzie i południowym zachodzie graniczy z Mołdawią i Rumunią, na północy z obwodem winnickim i obwodem kirowohradzkim, na wschodzie z obwodem mikołajowskim.

Obwód leży na terenie zachodniego Jedysanu, Budziaku i na południowo-wschodnich krańcach Podola. Stolicą obwodu jest Odessa.

W starożytności mieściły się tu greckie kolonie Tyras, Nikonion, Isiaka i Istrian (obie ostatnie na terenie dzisiejszej Odessy). Północne ziemie obwodu (historyczne Pobereże) leżały w granicach Polski do II rozbioru w 1793 roku.

W dwudziestoleciu międzywojennym zachodnia część (37% terytorium) obwodu, czyli Budziak, znajdowała się w granicach Rumunii - częścią Rumunii był też wtedy Obwód czerniowiecki.

Administracja

30 maja 2015 roku gubernatorem został były prezydent Gruzji Micheil Saakaszwili, naturalizowany na Ukraińca przez Petro Poroszenkę, prezydenta Ukrainy.

Demografia

Skład narodowościowy obwodu w 2001 roku:

Większość spośród żyjących w obwodzie Polaków mieszka w Odessie (2,1 tys.).

• Rozmieszczenie mniejszości narodowych
• 
  Bułgarzy
• 
  Gagauzi
• 
  Mołdawianie
• 
  Rosjanie

Największe miasta

Lista największych miast obwodu oraz ich skład narodowościowy w 2001 roku (dane ze spisu powszechnego):

	miasto	populacja (2016)	region historyczny	najliczniejsze narodowości
1.	Odessa	1 010 848	Jedysan	Ukraińcy (61,6%), Rosjanie (29%), Bułgarzy (1,3%)
2.	Izmaił	72 178	Budziak	Rosjanie (43,7%), Ukraińcy (38%), Bułgarzy (10%)
3.	Czarnomorsk	59 825	Jedysan	Ukraińcy (66,5%), Rosjanie (28,5%), Białorusini (1,1%)
4.	Białogród nad Dniestrem	50 131	Budziak	Ukraińcy (62,9%), Rosjanie (28,2%), Bułgarzy (3,7%)
5.	Podilśk	40 582	Jedysan	Ukraińcy (82,2%), Rosjanie (10,3%), Mołdawianie (5,1%)
6.	Jużne	32 154	Jedysan	Ukraińcy (65,9%), Rosjanie (29%), Białorusini (1,1%)
7.	Kilia	20 060	Budziak	Ukraińcy (48,6%), Rosjanie (35,4%), Mołdawianie (9,8%)
8.	Reni	18 965	Budziak	Mołdawianie (50%), Ukraińcy (17,5%), Rosjanie (15,5%)
9.	Bałta	18 955	Jedysan/Podole	Ukraińcy (86%), Rosjanie (10%), Mołdawianie (2%)
10.	Rozdilna	18 015	Jedysan
11.	Bołgrad	15 423	Budziak
12.	Arcyz	14 859	Budziak
13.	Wełykodołynśke	13 543	Jedysan
14.	Owidiopol	11 950	Jedysan
15.	Bielajewka	11 873	Jedysan

W czasach panowania polskiego Bałta (wówczas Józefgród) i Sawrań były prywatnymi miastami szlacheckimi Lubomirskich. Miasto Bołgrad zostało założone przez Bułgarów i pozostaje ich głównym ośrodkiem w regionie.

Bałta w latach 1924–1928 i Podilśk (wówczas Birzuła) w latach 1928–1929 były stolicami Mołdawskiej ASRR.

Zabytki

• Pozostałości starożytnych greckich miast Tyras i Nikonion
• Zabytki Odessy
• Twierdza Akerman (Białogród nad Dniestrem)
• Kościoły polskie: kościół św. Stanisława w Bałcie, kościół św. Piotra i katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Odessie
• Kościół ormiański w Białogrodzie nad Dniestrem z XIV w.

• 
  Pałac Beliny-Brzozowskiego w Odessie
• 
  Pałac Szydłowskiego w Odessie
• 
  Twierdza Akerman
• 
  Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Odessie
• 
  Kościół ormiański w Białogrodzie nad Dniestrem

Zobacz też

• Romanofonia

Uwagi

Przypisy