Pektorał
W dzisiejszym świecie Pektorał to temat, który zyskał niespotykane dotychczas znaczenie. Od swoich początków do chwili obecnej Pektorał był przedmiotem badań, debat i kontrowersji w różnych obszarach. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, gospodarkę, politykę czy kulturę, Pektorał pozostawił niezatarty ślad w historii. W tym artykule zbadamy różne aspekty Pektorał, analizując jego znaczenie, ewolucję i konsekwencje we współczesnym świecie. Dzięki podejściu multidyscyplinarnemu będziemy starali się zrozumieć złożoność Pektorał i jego wpływ na nasze codzienne życie.
Pektorał, napierśnik (z łac. pectus – pierś) – rodzaj biżuterii świeckiej lub religijnej noszonej na piersi, zapinanej od tyłu. Obecnie nazwa często używana na ozdobny krzyż noszony na piersi przez wyższe duchowieństwo – zob. pektorał (chrześcijaństwo).
W starożytności
Ozdoby takie znane były już w czasach antycznych w starożytnym Egipcie, Rzymie, Tracji czy u Celtów, Scytów i Żydów. W starożytnym Egipcie, gdzie były noszone przez faraonów i arcykapłanów, a także u arcykapłanów żydowskich oraz w starożytnym Rzymie pektorały były symbolem władzy.
W egipskich pektorałach królewskich głównym elementem była złota płytka z cyzelowaną dekoracją figuralną i wprawionymi kamieniami szlachetnymi. Pektorały kapłanów, umieszczane w grobowcach na piersiach zmarłego, wykonane były ze srebra, srebra pozłacanego, brązu, a nawet drewna pozłacanego i przedstawiały najczęściej boga Horusa w postaci sokoła z rozpostartymi szeroko skrzydłami.
W Ameryce prekolumbijskiej
Forma pektorału występowała również w sztuce prekolumbijskiej. W 2006 polscy archeolodzy odkryli w grobowcu jednego z władców Majów w Nakum w Gwatemali pektorał z jadeitu. Znaleziska takie zostały także odnotowane na terytorium Peru.
W tradycji żydowskiej
W starożytnym Izraelu pektorały nosili królowie i arcykapłani. Pektorał królewski zapewne przypominał pektorały egipskie lub kananejskie. Pektorał arcykapłana (hebr. hoszen, ang. bibl. breastplate) był sztywną, prostokątną kopertą (podobną do katolickiej bursy), w której znajdowały się losy Urim i Tummim, a na jego powierzchni przymocowanych było 12 szlachetnych kamieni, reprezentujących 12 plemion Izraela.
Zobacz też
Bibliografia
- Publikacje:
- Niwiński A., Mity i symbole starożytnego Egiptu, Wyd. „PRO-EGIPT”, Warszawa 2001, s. 251–252, ISBN 83-900692-9-6.
- Encyklopedia sztuki starożytnej, praca zbiorowa, WAiF i Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 463, Warszawa 1998, ISBN 83-01-12466-0 (PWN), ISBN 83-221-0684-X (WAiF).
- Rachet G., Słownik cywilizacji egipskiej, Wyd. Książnica sp. z o.o., Katowice 2006, s. 62, ISBN 83-7132-980-6.
- Gradowski M., Dawne złotnictwo, technika i terminologia, Wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984, s. 140, ISBN 83-01-00983-7.
- Strony WWW:
