Roczniki wielkopolskie
Obecnie Roczniki wielkopolskie to motyw, który przykuł uwagę ludzi na całym świecie. Ze względu na swoje znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie Roczniki wielkopolskie nadal jest przedmiotem dyskusji w różnych obszarach, od polityki po kulturę popularną. Jego wpływ jest widoczny w sieciach społecznościowych, gdzie stale dzielą się pomysłami, opiniami i debatami na temat Roczniki wielkopolskie. W miarę upływu czasu Roczniki wielkopolskie pozostaje aktualnym i aktualnym tematem, mającym znaczący wpływ na sposób, w jaki ludzie postrzegają otaczający ich świat. W tym artykule przyjrzymy się różnym perspektywom na Roczniki wielkopolskie i jego znaczenie we współczesnym społeczeństwie.
Roczniki wielkopolskie – zbiór roczników średniowiecznych, pochodzących z terenu Wielkopolski, zapisanych między XII a początkiem XVI wieku. Roczniki te powstały w środowiskach katedralnych Poznania i Gniezna, a także opactwie benedyktyńskim w Lubiniu oraz klasztorze franciszkańskim w Kaliszu. Obejmują okres od roku 731 do 1501. Dla współczesnych historyków są jednym z podstawowych źródeł do odtworzenia historii Polski średniowiecznej.
Oryginalne, najstarsze wielkopolskie zapiski rocznikarskie – pochodzące z X i XI wieku – zaginęły. Ich treść prawdopodobnie została przejęta przez rocznikarstwo krakowskie i tak zrosła się z tradycją państwową, że nie jest traktowana jako historiografia dzielnicowa Wielkopolski. Współcześni badacze pod nazwą Roczniki wielkopolskie rozumieją te zapiski, których początki sięgają okresu rozbicia dzielnicowego i które były kontynuowane w następnych wiekach w Wielkopolsce.
Zawartość
Zbiór Roczników wielkopolskich dzieli się na trzy grupy. Pierwsza to roczniki przepisane w zbiorze Wielkiej kroniki, zredagowanym w końcu XIV wieku. Drugą stanowią roczniki zapisane w osobnych rękopisach. Do trzeciej grupy należą roczniki niezachowane do współczesności, z których jeden udało się badaczom zrekonstruować.
- Roczniki zachowane w zbiorze Wielkiej kroniki
- Rocznik wielkopolski, lata 730–1191.
- Rocznik kapituły gnieźnieńskiej (dawniej znany jako Rocznik kapituły poznańskiej II), lata 1192–1247.
- Rocznik kapituły poznańskiej (dawniej znany jako Rocznik kapituły poznańskiej I), lata 965–1309.
- Spominki gnieźnieńskie (dawniej znane jako Spominki gnieźnieńskie część 3 i Spominki mieszane), lata 1314–1347, 1333–1395 i luźne noty.
- Kalendarz włocławski i Spominki włocławskie, lata 1323–1366, 1268, 1296 i luźne noty.
- Rocznik krótki, lata 965–1283.
- Kroniczka krakowska, lata 1202–1377.
- Roczniki zachowane osobno
- Rocznik lubiński, lata 1143–1275.
- Spominki poznańskie, lata 1274, 1278, 1257, 1265.
- Rocznik poznański I, starszy, lata 929–1341.
- Rocznik poznański II, młodszy, lata 1241–1501, 1464.
- Roczniki zaginione
- Rocznik kaliski, lata 1250–1296 – zrekonstruowany, tekst zachował się we franciszkańskich Rocznikach małopolskich.
Rękopisy i wydania
Roczniki przekazane przez Wielką kronikę zachowały się w jej dziewięciu rękopisach, jednak nie wszystkie teksty są jednakowe. Część kopistów opuszczała lub streszczała niektóre fragmenty. Dla pozostałych roczników zachowały się pojedyncze rękopisy. Rękopisy Roczników poznańskich, starszego i młodszego, zaginęły w XX wieku. Ich treść znana jest współcześnie tylko z postaci drukowanej nadanej im w XIX wieku przez Wojciecha Kętrzyńskiego. Tekst Rocznika kaliskiego został zrekonstruowany na podstawie różnych redakcji Roczników małopolskich i Rocznika Trzaski przez Brygidę Kürbis w 1962 roku.
Różne dzieła wchodzące w skład zbioru Roczników wielkopolskich zostały wydane przez Augusta Bielowskiego w 1872 roku i Wojciecha Kętrzyńskiego w 1878 roku. W 1962 roku całość na nowo opracowała, zebrała w jednym tomie i wydała Brygida Kürbis, przy współpracy Gerarda Labudy.
Przypisy
- ↑ Kürbis 1962 ↓, s. V–VI.
- ↑ Dąbrowski 1964 ↓, s. 50–51.
- ↑ Kürbis 1962 ↓, s. VI.
- ↑ Kürbis 1962 ↓, s. V.
- ↑ Kürbis 1962 ↓, s. L–LI.
- ↑ Kürbis 1962 ↓, s. XLIX.
- ↑ Kürbis 1962 ↓, s. XXXVI.
Bibliografia
- Wydania
- Roczniki wielkopolskie. Brygida Kürbis (ed.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, seria: Monumenta Poloniae Historica seria II, Tom VI. (łac. • pol.).
- Literatura
- Jan Dąbrowski: Dawne dziejopisarstwo polskie (do roku 1480). Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1964.
- Brygida Kürbis: Wstęp. W: Roczniki wielkopolskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, s. V–LII.