Sorgo
W dzisiejszym świecie Sorgo to kwestia, która zyskała znaczenie w różnych obszarach społeczeństwa. Niezależnie od tego, czy chodzi o sferę osobistą, zawodową, społeczną czy polityczną, Sorgo przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Jego wpływ wywołał debatę, kontrowersje i rosnące zainteresowanie zrozumieniem jego implikacji i konsekwencji. Z różnych perspektyw Sorgo zdołał wpłynąć na nasze życie w nieoczekiwany sposób, podważając ustalone paradygmaty i stawiając nowe wyzwania na przyszłość. W tym artykule w pełni zbadamy wpływ Sorgo i to, jak zmienił on naszą rzeczywistość w ostatnich latach.
 Sorgo dwubarwne | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
sorgo | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Sorghum Moench Meth. 207. 4 Mai 1794 | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
Sorgo (Sorghum Moench) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje 18–20 gatunków. Szczególnie dużo problemów taksonomicznych przysparza Sorghum bicolor, którego odmiany i podgatunki były powodem opisywania licznych, odrębnych gatunków. Rośliny tego rodzaju występują w strefie klimatów ciepłych i gorących Starego Świata (tylko jeden endemiczny gatunek rośnie w Meksyku), stanowiąc jedną z najważniejszych roślin zbożowych tych regionów świata. Poza Afryką różne gatunki i odmiany uprawiane są także w Indiach i Chinach. Sorgo zajmuje piąte miejsce na świecie pod względem obszaru upraw. Rośliny tego gatunku cechują się dużą odpornością na wysokie temperatury i susze. Wartość odżywcza sorgo jest porównywalna z kukurydzą. Ziarno cechuje się wysoką wartością odżywczą i może być wykorzystywane zarówno w celach konsumpcyjnych, jak i jako pasza. W Polsce uprawiane i przejściowo dziczejące są dwa gatunki – sorgo alepskie S. halepense i sorgo dwubarwne S. bicolor.
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny wiechlinowatych (Poaceae) z rzędu wiechlinowców (Poales). W obrębie rodziny należy do podrodziny Panicoideae, plemienia Andropogoneae.
- Sorghum amplum Lazarides
- Sorghum arundinaceum (Desv.) Stapf
- Sorghum bicolor (L.) Moench – sorgo dwubarwne
- Sorghum brachypodum Lazarides
- Sorghum bulbosum Lazarides
- Sorghum burmahicum Raizada
- Sorghum controversum (Steud.) Snowden
- Sorghum × drummondii (Nees ex Steud.) Millsp. & Chase
- Sorghum ecarinatum Lazarides
- Sorghum exstans Lazarides
- Sorghum grande Lazarides
- Sorghum halepense (L.) Pers. – sorgo alepskie
- Sorghum interjectum Lazarides
- Sorghum laxiflorum F.M.Bailey
- Sorghum macrospermum E.D.Garber
- Sorghum matarankense E.D.Garber & Snyder
- Sorghum nitidum (Vahl) Pers.
- Sorghum propinquum (Kunth) Hitchc.
- Sorghum virgatum (Hack.) Stapf
Zastosowanie
- Niektóre gatunki są bardzo wartościowymi roślinami żywieniowymi, ponieważ zawierają do 13% białka oraz witaminy z grupy B.
- Liście wykorzystuje się jako paszę dla bydła, a ziarno przerabia na kaszę i mąkę, z której robi się placki.
- Z sorgo wykonuje się napój alkoholowy podobny do piwa albo wódki (rozmaite odmiany): gaoliang.
- Sorgo dostarcza także materiału do wyrobu mioteł i szczotek (tzw. szczotek ryżowych), źdźbła służą jako opał, materiał budowlany i do stawiania płotów.
Uprawa w Polsce
Sorgo zyskuje zainteresowanie w Polsce ze względu na zmianę warunków klimatycznych, które coraz bardziej sprzyjają uprawie sorgo niż kukurydzy. Okresowe susze, podatność kukurydzy na stonkę kukurydzianą, choroby grzybowe oraz uprawa na niewłaściwych glebach przekonują rolników do zmiany upraw.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. .
- ↑ a b c Sorghum Moench, Plants of the World online , Royal Botanic Gardens, Kew .
- ↑ a b Genus Sorghum Moench, Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) , USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System .
- ↑ Sorghum. Flora of China . eFloras.org. . (ang.).
- ↑ Interest of sorghum in Europe. .
- ↑ B. Bujanowicz i inni, Skład mineralny zielonek w zależności od gatunku i fazy wegetacji roślin, „Roczniki UMCS”, XIII (33), 2000, s. 257-262.
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 170, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Poaceae (grass family). Taxonomy Browser . The National Center for Biotechnology Information. . (ang.).
- ↑ Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza S.A., 1998, s. 493, seria: Wielka Encyklopedia Przyrody. ISBN 83-7079-779-2.
- ↑ Brzóska F., Śliwiński B., Jakość pasz objętościowych w żywieniu przeżuwaczy i metody jej oceny, „Wiadomości Zootechniczne”, 2011.
- ↑ Berenji J., Dahlberg J., Perspectives of sorghum in Europe, „J. Agron. Crop Sci.”, 190 (5), Parlier, 2004, s. 332-338, DOI: 10.1111/j.1439-037X.2004.00102.x.