SparkyLinux

SparkyLinux

Logo programu
Interfejs użytkownika
Producent	Linuxiarze.pl
Architektura	x86, x86-64, ARM
Aktualna wersja	8.1 (12 listopada 2025) [±]
Jądro	monolityczne
Środowisko pracy	KDE, LXQt, MATE, Openbox, Xfce
Licencja	GPL
Typ pakietów	DEB
Wersja Live	dostępna
Strona internetowa

SparkyLinux – polska dystrybucja Linuxa typu Live zbudowana na Debianie GNU/Linux z możliwością instalacji na dysku. Domyślnymi pulpitami systemu są LXQt oraz Xfce. Dystrybucja przeznaczona jest do zastosowań domowych.

Projekt powstał w październiku 2011 roku. Początkowo rozwijany był jako remiks bazujący na Ubuntu (konkretnie na Xubuntu 11.04), z którego został usunięty standardowy pulpit Xfce i zastąpiony przez e17. System nosił wtedy roboczą nazwę ue17r (Ubuntu Enlightenment17 Remix). W styczniu 2012 roku system bazowy został zmieniony z Ubuntu na Debiana z gałęzi stabilnej Squeeze oraz częściowo z gałęzi testowej Wheezy. Od tego czasu system zmienił również nazwę na SparkyLinux.

Od sierpnia 2012 systemem bazowym SparkyLinux został Debian z gałęzi testowej „Wheezy”. Finalna wersja systemu z linii 2.0 o nazwie kodowej Eris została wydana jako LiveDVD z dwoma pulpitami Enlightenment oraz LXDE. Zawiera wybrany zestaw programów, wtyczek i kodeków, które umożliwiają swobodną pracę na komputerze osobom bez większej znajomości konfiguracji systemu z rodziny Linux.

W grudniu 2012 roku została wydana specjalna Świąteczno/Noworoczna wersja systemu skierowana do miłośników gier 2.0.1 o nazwie kodowej „GameOver”. System został wyposażony w pulpit LXDE, kilka niezbędnych programów, dużą liczbę gier, klienta Desura i Steam oraz Wine i PlayOnLinux.

W styczniu 2013 roku została wydana wersja „Ultra Edition” przeznaczona dla starszych maszyn wyposażona w pulpity Openbox oraz JWM. W marcu 2013 roku do rodziny SparkyLinux dołączyła wersja MATE Edition wyposażona w pulpit MATE – fork GNOME 2. Kolejne wersje systemu, które weszły w skład dystrybucji to Razor-Qt oraz CLI działający z linii poleceń.

We wrześniu 2015 roku, do grupy SparkyLinux dołączyła nowa, specjalistyczna edycja przeznaczona do naprawy uszkodzonego systemu, odzyskiwania danych, etc., o nazwie SparkyLinux Rescue Edition.

Wraz z wersją 4.2 została udostępniona kolejna, specjalistyczna edycja SparkyLinux „Multimedia Edition”, która wyposażona jest w szeroki zestaw narzędzi służących do tworzenia i edycji grafiki, audio, wideo i stron HTML.

Sparky 4.3 zmienił nazwy dla edycji „CLI” oraz „Base Openbox” na „MinimalCLI” oraz „MinimalGUI”. Obydwie edycje „Minimal” wyposażone są w Sparky Advanced Installer, który umożliwia zainstalowanie systemu live wraz z jednym z około 20 pulpitów do wyboru.

Począwszy od wersji 4.6, Sparky dostępny jest również w wersji zbudowanej na pakietach Debiana z gałęzi stabilnej.

Wersja główna SparkyLinux dostępna jest z pulpitami LXQt oraz Xfce (dawniej LXDE). Sparky wyposażony jest w zestaw aplikacji codziennego użytku, który umożliwia przeglądanie zasobów, internetu, komunikację drogą elektroniczną, słuchanie muzyki i oglądanie filmów i słuchanie muzyki z dysku lokalnego lub sieciowego (media strumieniowe), tworzenie i edycję plików tekstowych, itd.

Niektóre aplikacje wchodzące w skład obrazów iso SparkyLinux:

• Sieć: Firefox, Thunderbird, gFTP, multikomunikator Pidgin, Liferea, Transmission;
• Multimedia: Xfburn, VLC, odtwarzacz muzyki Audacious, SMPlayer YouTube Browser, Pavucontrol;
• Biuro: LibreOffice, przeglądarka dokumentów Evince/Atril, edytory tekstu Leafpad i nano;
• Grafika: Simple Scan, GPicView;
• Inne: Wine, GParted.

Oprócz standardowych (podstawowych) repozytoriów Debiana testowego, Sparky używa własne repozytorium, które oferuje dostęp do wielu autorskich rozwiązań. W skład zestawu własnych aplikacji, wchodzą m.in.:

• Custom ISO Builder – narzędzie do przebudowy obrazów iso SparkyLinux oraz niektórych obrazów Live bazujących na Debianie
• Deb Package Builder – narzędzie do budowania pakietów DEB
• LightScribe On-Line Installer
• Skype On-Line Installer
• Sparky APTus – zestaw skryptów do zarządzania pakietami
• Sparky APTus Extra – aplikacja, dzięki której w prosty sposób można zainstalować ‘popularne’ od zewnętrznych twórców
• Sparky APTus Gamer – aplikacja służąca do instalacji różnego rodzaju emulatorów (starych) systemów i maszyn
• Sparky APTus Upgrade – skrypt, który wykona pełną aktualizację całego systemu
• Sparky Backup Sys – aplikacja służąca do utworzenia kopii zapasowej instalacji SparkyLinux, w postaci obrazu ISO, dzięki któremu możliwe jest zainstalowanie kopii na uszkodzonym systemie lub innym komputerze
• Sparky Center – centrum sterowania/konfiguracji systemem, dla edycji z pulpitem LXDE
• Sparky Chrooter – narzędzie służące do automatycznego chrootowania (zmiany głównego systemu plików)
• Sparky Codecs – narzędzie do instalacji popularnych kodeków i wtyczek multimedialnych
• Sparky Compton – konfigurator ustawień menadżera kompozycji Compton
• Sparky Conky – konfigurator ustawień monitora systemu Conky
• Sparky Desktop – dodatek do Sparky APTus umożliwiający zainstalowanie wielu dodatkowych pulpitów
• Sparky Eraser – graficzny interfejs dla dwóch konsolowych aplikacji, służących do permanentnego usuwania plików i folderów
• Sparky Live USB Creator – graficzny interfejs dla polecenia konsolowego ‘dd’, służący do wykonania bootowalnego dysku Live USB
• Sparky Office – aplikacja, która umożliwia zainstalowanie wybranego pakietu biurowego
• Sparky Screenshot – graficzny interfejs dla konsolowego programu ‘scrot’, służący do zapisu obrazu pulpitu
• Sparky USB Formatter – graficzne narzędzie do formatowania dysku Flash USB
• Sparky Users – narzędzie do zarządzania użytkownikami systemu
• Sparky Web Browser Installer – aplikacja służąca do instalacji około 20 różnych przeglądarek stron www
• Sparky Xdf – graficzny interfejs dla konsolowego polecenie ‘df’, służący do sprawdzanie wolnej przestrzeni dyskowej
• VMware Player On-Line Installer

Repozytoria SparkyLinux zawierają również popularne aplikacje z zewnętrznych źródeł, które można zainstalować za pomocą menadżera pakietów, Synaptic, APT lub Sparky APTus Extra, np:

• BlueGriffon (fork KompoZer)
• bspwm – menadżer okien
• Dropbox
• Enlightenment – menadżer okien
• JDownloader
• Lumina Desktop
• Manokwari Desktop
• MegaSync
• Nightingale (fork Songbird)
• RSSOwl
• SeaMonkey
• SpiderOak
• Steam
• TeamViewer
• TOR Browser
• TOR Messenger
• TrueCrypt
• VeraCrypt (fork TrueCrypt)
• Vuze (dawniej: Azureus)
• Yad

Wybrany (hybrydowy) obraz ISO SparkyLinux, po pobraniu z oficjalnej strony projektu, można nagrać na czystą płytę DVD lub skopiować na pamięć Flash USB. Uruchomiony z tak przygotowanego nośnika system może być używany w trybie Live bez instalacji, lub zainstalowany na wybranej partycji dysku twardego lub innego urządzenia Flash USB.

W systemie Live dostępne są dwa instalatory:
1. Calamares – domyślny instalator systemu działający z trybie graficznym, który pozwala na instalację systemu na maszynach wyposażonych w BIOS oraz UEFI (32/64 bit).
2. SparkyLinux Advanced Installer – dodatkowy instalator używany w starszych wersjach SparkyLinux, który działa zarówno w trybie graficznym oraz tekstowym. Cechuje się obsługą maszyn wyposażonych w BIOS oraz UEFI i jest rekomendowany dla starszych komputerów.

Począwszy od SparkyLinux 3.4, Live Installer posiada wsparcie dla instalacji na 64-bitowych maszyn wyposażonych w UEFI. SparkyLinux 4.0 umożliwia również instalację na 32-bitowych maszynach z UEFI.

• SparkyLinux w serwisie distrowatch.com
• Angielskojęzyczna strona projektu