W dzisiejszym świecie Wiązowiec (roślina) to temat, który zyskał ogromne znaczenie i przykuł uwagę szerokiego grona odbiorców. Od swoich początków do dnia dzisiejszego Wiązowiec (roślina) odegrał kluczową rolę w społeczeństwie, wpływając na ludzi w każdym wieku i stylu życia. Jego wpływ był odczuwalny w różnych obszarach, od kultury i rozrywki po politykę i ekonomię. W tym artykule będziemy dalej badać znaczenie i wpływ Wiązowiec (roślina), analizując jego aspekty historyczne, współczesne implikacje i przyszły potencjał.
Morfologia (Celtis australis) | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj |
wiązowiec |
Nazwa systematyczna | |
Celtis L. Sp. Pl. 1043. 1 Mai 1753 |
Wiązowiec, obrostnica (Celtis L.) – rodzaj liczący około 60–70 gatunków drzew liściastych zaliczany do rodziny konopiowatych (Cannabaceae), przy czym dawniej (do XX wieku włącznie) klasyfikowany w obrębie wiązowatych (Ulmaceae). Przedstawiciele rodzaju występują na wszystkich kontynentach w strefie międzyzwrotnikowej, mniej liczni obecni są w strefach umiarkowanych o ciepłym klimacie. W Europie południowej występują 4 gatunki, w Ameryce Północnej 6, w Azji wschodniej ok. 15. Liczni przedstawiciele rodzaju po introdukcji poza ich rodzimy zasięg stali się uciążliwymi gatunkami inwazyjnymi, zwłaszcza w południowej Afryce i Australii. W Polsce spotykany bywa wiązowiec zachodni (w okolicach upraw rozsiewa się i uznawany jest za zadomowionego już antropofita), rzadziej i raczej tylko w kolekcjach inne gatunki.
Wiązowce dostarczają cenionego drewna, jadalnych owoców i uprawiane są jako mało wymagające drzewa cieniodajne.
Kwiaty wiązowców rozwijają się wiosną równocześnie z liśćmi i zapylane są przez wiatr. Owoce dojrzewają jesienią i utrzymują się na drzewach przez całą zimę. Stanowią ważne pożywienie dla ptaków i ssaków. Zresztą gęste korony drzew lub zarośla jakie tworzą wiązowce są często istotnym siedliskiem dla zwierząt. Ich drewno jest bardzo twarde i gładkie.
Wiązowce wykazują odporność na choroby, w tym holenderską chorobę wiązu, i zmiany klimatyczne. Mają małe wymagania ekologiczne, są odporne na susze. W naturze rosną na terenach skalistych, często też wzdłuż rzek i strumieni.
Rodzaj Celtis miał w Europie jeszcze w trzeciorzędzie znacznie większy zasięg, niż obecnie. Dowodzą tego znaleziska kopalnych liści z warstw iłów, napotykanych przy wydobywaniu węgla brunatnego. Liście te są znakomicie zachowane, dowodzą ponadto, że u schyłku trzeciorzędu klimat był znacznie łagodniejszy niż obecnie.
Rodzaj jest blisko spokrewniony z Aphananthe i Trema. Jest najbardziej zróżnicowanym rodzajem tradycyjnie wyróżnianej podrodziny Celtoideae, która przez długi czas włączana była zwykle do rodziny wiązowatych Ulmaceae. Badania molekularne dowiodły przynależności tej podrodziny do konopiowatych.
Momisia F. Dietr., Sparrea Hunz. & Dottori
Należy do rodziny konopiowatych (Cannabaceae), która wraz z najbliżej spokrewnionymi rodzinami wiązowatych, pokrzywowatych i morwowatych należy do rzędu różowców (Rosales), a ten do kladu różowych w obrębie dwuliściennych właściwych.
Wiązowce dostarczają twardego i gładkiego drewna, cenionego zwłaszcza jako surowiec do wyrobu węgla drzewnego. Ich owoce są jadalne, a z kory wyrabia się żółty barwnik, papier i sznury. Z nasion pozyskuje się olej wykorzystywany do wyrobu mydeł i lubrykantów. Wiązowiec południowy jest uprawiany w krajach śródziemnomorskich jako cieniodajne drzewo przyuliczne. Ze względu na smaczne owoce identyfikowany jest z drzewem lotosowym wspominanym przez Homera, jako pożywieniu Lotofagów, tak wspaniałym, że towarzysze Odyseusza zapomnieli o tęsknocie za domem. Celtis zenkeri jest w Ghanie uważany za potężny fetysz. Liczne gatunki uprawiane są jako ozdobne przy czym wiązowiec chiński ceniony jest w uprawie jako bonsai. Cenione są przy tym bardziej ze względu na niewielkie wymagania, niżeli walory dekoracyjne.