W dzisiejszym artykule zagłębimy się w Wiśnia ptasia, temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Od wpływu na społeczeństwo po implikacje dla życia codziennego, Wiśnia ptasia wywołuje ciągłą debatę i nadal jest przedmiotem badań i analiz. W tym artykule przyjrzymy się różnym perspektywom istniejącym wokół Wiśnia ptasia, a także jego ewolucji w czasie i wpływowi w różnych obszarach. Ponadto zagłębimy się w najnowsze wiadomości i odkrycia związane z Wiśnia ptasia, aby zapewnić globalną i aktualną wizję tego fascynującego tematu. Dołącz do nas w tej podróży pełnej odkryć i refleksji na temat Wiśnia ptasia!
Ten artykuł dotyczy gatunku roślin. Zobacz też: czereśnie (owoce).
Wiśnia ptasia, wiśnia dzika, czereśnia, trześnia (Prunus avium L.) – gatunek rośliny należący do rodziny różowatych. Rodzime obszary jej występowania to Europa oraz Azja Zachodnia i Kaukaz, rozprzestrzeniła się też gdzieniegdzie poza te obszary. W Polsce rośnie dziko na terenie całego kraju, od nizin po pogórze i niższe tereny górskie (po 700–900 m n.p.m., w Gorcach spotykana nawet powyżej 1000 m n.p.m.), jednak głównie na południu kraju. Jest w wielu odmianach powszechnie uprawiana jako drzewo owocowe.
Systematyka
Według nowszych ujęć taksonomicznych zaliczona została do rodzaju Prunus jako Prunus avium L.Fl. suec. ed. 2, 165. 1755
Ma liczne synonimy: Cerasus avium (L.) Moench, Cerasus avium var. aspleniifolia G. Kirchn., Prunus avium var. aspleniifolia (G. Kirchn.) H. Jaeger, Prunus cerasus var. avium L. (basionym), Prunus macrophylla Poir.
Morfologia
Pokrój
W zwartych drzewostanach dorasta do 20–25 m wysokości, tworząc długi, strzelisty pień i wąską, stożkowatą, czasem nierównomierną koronę. Drzewa samotne mają krótki pień i szeroką, regularną koronę.
Eliptyczne lub odwrotnie jajowate, zaostrzone, grubo, częściowo podwójnie piłkowane, od spodu owłosione. Na ogonku, u nasady blaszki znajdują się 1–2 duże gruczołki. Długość liści 8–15 cm.
Potocznie nazywane czereśniami. Kuliste pestkowce, jadalne, zwykle koloru czerwonego, spotykane także odmiany żółte oraz czarne. U drzew dzikich średnica ich nie przekracza zwykle 1 cm, u współczesnych odmian hodowlanych sięga 2,5 cm (do 10 g). Dojrzewają od maja do późnego lipca, w niższych położeniach górskich nawet dopiero w sierpniu. U odmian dzikich owoce o cienkiej warstwie miąższu, często niesmaczne, gorzkawe.
Kwitnie od kwietnia do maja. Owoce stanowią poszukiwany pokarm dla wielu gatunków zwierząt. Często zjadane są przez ptaki, które przyczyniają się do rozsiewania czereśni (ornitochoria).
Roślina sadownicza: Jest uprawiana dla smacznych owoców – czereśni. Typowe dziko rosnące formy są używana jako podstawowe podkładki generatywne i wegetatywne pod odmiany owocowe czereśni i wiśni, także pod wiśnie ozdobne.
Odmiany czereśni według pory dojrzewania dzieli się tradycyjnie na wczesne, o średniej porze dojrzewania i późne. Niezależnie od głównego podziału często spotyka się podział według tygodni dojrzewania, gdzie odmianami od których liczy się tygodnie są najwcześniejsze w Polsce stare odmiany ‘Marchijska’ lub ‘Rivan’. Najczęściej dojrzewają one w Polsce na początku czerwca, a cały okres dojrzewania czereśni trwa 8–10 tygodni. Odmianami uznanymi za najwartościowsze, polecane do uprawy w Polsce są:
‘Burlat’ – III tydzień dojrzewania, pochodzi z Francji, bardzo silnie rośnie, owoce o masie 6,6–7,0 g.
‘Karesova’ – III tydzień dojrzewania, pochodzi z Czech, średnio silnie rośnie, owoce o masie 6,0–7,0 g.
‘Vanda’ – IV tydzień dojrzewania, pochodzi z Czech, średnio silnie rośnie, owoce o masie 7,0–8,0 g.
‘Techlovan’ – V tydzień dojrzewania, pochodzi z Czech, silnie rośnie, owoce o masie 8,0–10,0 g.
‘Vega’ – IV/V tydzień dojrzewania, pochodzi z Kanady, bardzo silnie rośnie, owoce o masie 7,5–8,5 g.
‘Summit’ – IV/VI tydzień dojrzewania, pochodzi z Kanady, bardzo silnie rośnie, owoce o masie 9,0–10,0 g.
'Büttnera Czerwona' – VI tydzień dojrzewania, pochodzi z Niemiec, bardzo silnie rośnie, owoce o masie 6,0–8,0 g.
‘Lapins’ – VI tydzień dojrzewania, pochodzi z Kanady, silnie rośnie, owoce o masie 8,0–9,0 g.
‘Rainier’ – VII tydzień dojrzewania, pochodzi z USA, średnio silnie rośnie, owoce o masie 7,5–8,5 g.
'Hedelfińska' – VII tydzień dojrzewania, pochodzi z Niemiec, silnie rośnie, owoce o masie 6,0–8,5 g.
‘Kordia’ – VII/VIII tydzień dojrzewania, pochodzi z Czech, średnio silnie rośnie, owoce o masie 8,0–9,0 g.
‘Regina’ – VIII tydzień dojrzewania, pochodzi z Niemiec, średnio silnie rośnie, owoce o masie 8,0–9,0 g.
Nazwa „czereśnia” pochodzi od starożytnego miasta Cerasus (obecnie Giresun w Turcji), skąd rzymski wódz Lukullus przywiózł na zachód pierwsze okazy tej rośliny.
Polska nazwa „czereśnia” jest rutenizmem (zapożyczeniem wschodniosłowiańskim) – wyraźny jest tutaj pełnogłosere. W języku polskim występuje w tym miejscu rze, np. pol.brzeg, ros.берег. Formą bez pełnogłosu jest trześnia (por. cz.třešeň).
↑Jerzy Ciechanowicz: Medea i czereśnie. Rozmowy o starożytności. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen/Wydawnictwo Krąg, 1994, s. 97. ISBN 83-85199-23-3.