Zahoczewie

Temat Zahoczewie jest tematem obecnym w całej historii ludzkości. Od czasów starożytnych Zahoczewie był źródłem badań, dyskusji i refleksji. Jego znaczenie przekracza bariery kulturowe, pokoleniowe i geograficzne, obejmując aspekty tak różnorodne, jak filozofia, nauka, polityka, sztuka i życie codzienne. Na przestrzeni wieków Zahoczewie był przedmiotem wielu interpretacji i nabrał różnych znaczeń w zależności od kontekstu, w jakim został sformułowany. W tym artykule zagłębimy się w fascynujący wszechświat Zahoczewie, badając jego różne aspekty i jego dzisiejsze znaczenie.

Zahoczewie
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

leski

Gmina

Baligród

Liczba ludności (2011)

300

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-604

Tablice rejestracyjne

RLS

SIMC

0344538

Położenie na mapie gminy Baligród
Mapa konturowa gminy Baligród, u góry znajduje się punkt z opisem „Zahoczewie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Zahoczewie”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Zahoczewie”
Położenie na mapie powiatu leskiego
Mapa konturowa powiatu leskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Zahoczewie”
Ziemia49°23′11″N 22°16′00″E/49,386389 22,266667

Zahoczewiewieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Baligród.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Przez miejscowość przepływa niewielka rzeka Hoczewka, dopływ Sanu.

Części wsi

Integralne części wsi
SIMC Nazwa Rodzaj
0344544 Podskała część wsi

Historia

Wieś powstała przed XV wiekiem. Wraz z Hoczewią była ona własnością przodków Jaczka Rusina, sędziego sanockiego. 14 listopada 1407 Władysław II Jagiełło za zasługi i udział w wyprawach z trzema łucznikami potwierdził własność Jaczka Rusina i jego syna Dymitra. Wieś następnie określana jako prawa wołoskiego, w drugiej połowie XV wieku położona w ziemi sanockiej województwa ruskiego. Od 1435 właścicielem Zahoczewia był Piotr ze Zboisk. Należały do niego również: Wolica, Zboiska, Bełchówka, i Bukowsko. Do roku 1532 wieś stanowiła własność Piotra Herburta, podkomorzego lwowskiego. Około roku 1539 wieś była w posiadaniu Mikołaja Herburta Odnowskiego.

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Zahoczewie byli Rafał Osuchowski i współwłaściciele. Do roku 1939 we wsi znajdował się dwór, którego właścicielem był Roman Witoszyński.

XX wiek

Przed II wojną światową wieś liczyła 700 mieszkańców, a społeczeństwo wielokulturowe współżyło w ze sobą w zgodzie. Liczne były rodziny mieszane pod względem narodowościowym. Ruchy nacjonalistyczne aktywne w czasie poprzedzającym II wojnę światową w europie doprowadziły do uformowania się nacjonalistów ukraińskich, których dążeniem było utworzenie niezależnego państwa ukraińskiego. Powstał OUN-B, której zbrojna formacja UPA dokonywała licznych aktów terroru chcąc skłonić ludność cywilną do opowiedzenia się za utworzeniem państwa ukraińskiego na terenie obecnych Bieszczadów i południa Polski. W 1939 nacjonaliści ukraińscy spalili w Zahoczewiu dom Pawła Olszanickiego oraz Stanisława Lorenca. Żona Stanisława Lorenca spłonęła żywcem w zabudowaniach gospodarskich. Zabili również Antoniego Łopuszańskiego. W czasie wojny i bezpośrednio po wojnie zbrojne oddziały UPA były bardzo aktywne. Dokonywały licznych napadów i pacyfikacji wsi. 1 sierpnia 1945 roku napadły na posterunek milicji mieszczący się w dworze. Dokonywały mordów na współpracujących z nowymi władzami mieszkańcach. Powiesili 12 stycznia 1945 roku Ukraińca Dymitra Gomółkę i Polaka Stefana Barańskiego ] (błędnie w literaturze podawanego jako Borowskiego). Okres II wojny światowej spowodował również liczne straty wśród występującej tutaj mniejszości żydowskiej. W okresie powojennym nastąpiły liczne przesiedlenia ludności narodowości ukraińskiej na tereny obecnej Ukrainy oraz w ramach akcji Wisła na tereny odzyskane. Do wsi w miejsce przesiedlonych przybyli nowi osadnicy.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 156629
  2. Wieś Zahoczewie w liczbach , Polska w liczbach , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. .
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1579 .
  5. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT.
  6. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. Polona , polona.pl .
  8. Grzegorz Jawor, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 212, 223.
  9. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 251.
  10. Historia – Oficjalna strona Gminy Baligród , baligrod.pl (pol.).
  11. F. Oberc, Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej nr 7, Sanok – Zagórz – Lesko: 1939-1944, 2007, Sanok.
  12. F. Schuchart, Wspomnienia, rękopis, odpis w zbiorach Archiwum Ziemi Sanockiej.
  13. Instytut Pamięci Narodowej, IPN Rz 298/51 .
  14. G. Motyka, Tak było w Bieszczadach. Walki polsko-ukraińskie 1943–1948, Warszawa 1999.

Linki zewnętrzne