W tym artykule poruszymy kwestię Zbitka wyrazowa, która w ostatnim czasie zyskała duże znaczenie. Zbitka wyrazowa stał się tematem zainteresowania szerokiego spektrum ludzi, ponieważ jego wpływ rozciąga się na różne obszary codziennego życia. Od poziomu osobistego po profesjonalny, Zbitka wyrazowa stał się punktem dyskusji i refleksji w różnych sferach. W tym artykule przeanalizowane zostaną różne aspekty związane z Zbitka wyrazowa, w celu przedstawienia kompleksowej i wzbogacającej wizji tego aktualnego problemu.
Zbitka wyrazowa, zbitka słowna, skrzyżowanie wyrazów, portmanteau – słowo lub wyrażenie będące połączeniem dwóch lub więcej słów albo wyrażeń, zazwyczaj o pokrewnym znaczeniu. Połączenie słów lub wyrażeń pochodzących z różnych języków nazywa się hybrydą (słowną, wyrazową, słowotwórczą).
Przykładami słów będących zbitkami są rzeczownik „smog” (połączenie dwóch angielskich wyrazów smoke, czyli dym, i fog, czyli mgła) oraz przymiotnik „pstrokaty” (połączenie słów „pstry” i „srokaty”); zbitkami hybrydowymi są „ciucholand” i „ekożywność”. Przykłady wyrażeń zbitkowych to „cisza i spokój” oraz „prawo i porządek”; hybrydami są „być na topie” i „być OK”. Wiele znaków firmowych, jak również nazwy samych przedsiębiorstw i organizacji, to zbitki wyrazowe.
Lewis Carroll stosował takie zbitki w swoich wierszach, aby osiągnąć efekt komiczny, szczególnie w Jabberwocky. Także George Orwell w Roku 1984 często je wykorzystywał w celu oddania absurdalności opisywanych stosunków społecznych (myślozbrodnia, nowomowa).
Słowa portmanteau w omawianym tutaj znaczeniu (pierwotne to „kufer podróżny”) po raz pierwszy użył Lewis Carroll w książce Po drugiej stronie lustra. W Polsce jednym z „pionierów” w tym względzie był Stanisław Ignacy Witkiewicz: jego pseudonim Witkacy to zbitka początku nazwiska i połowy drugiego imienia.
Opisany przez Stanisława Lema język mieszkańców planety Eden zawiera zbitki słowne: gniewiść, antyśmierć, biosocjozwarcie.