عبد العزیز اول

عبد العزیز اول
(عثمانی ترک وچ: عبد العزيز)
جم	8 فروری 1830 [۱]  قسطنطنیہ
وفات	4 جون 1876 (46 سال)[۲][۳][۴][۵]  قسطنطنیہ
مدفن	استنبول
طرز وفات	مردم کشی
شہریت	سلطنت عثمانیہ
زوجہ	حیران دل قادین افندی نسرین قادین افندی دورنوف قادین افندی ادا دل قادین افندی گوہری قادین افندی
اولاد	عبد المجید ثانی ،  اسما سلطان ،  صالحہ سلطان ،  ناظمہ سلطان ،  امینہ سلطان (دختر عبد العزیز اول ) ،  یوسف عزالدین ،  محمد شوکت افندی ،  محمد سیف الدین افندی
والد	محمود دوم
والدہ	پرتیونیال سلطان
بہن/بھائی	عدیلہ سلطان ،  عبد المجید اول
خاندان	عثمانی خاندان
مناصب
سلطان سلطنت عثمانیہ [۶]
دفتر وچ ۲۵ جون ۱۸۶۱  – ۳۰ مئی ۱۸۷۶
عبد المجید اول   مراد خامس
عملی زندگی
پیشہ	حاکم ،  نغمہ ساز
پیشہ ورانہ زبان	ترکی [۷]
اعزازات
آرڈر آف گارٹر (۱۸۶۷)  آرڈر آف سینٹ اینڈریو
دستخط
ترمیم

عبد العزیز اول (Abdülaziz I) یا عبد العزیز عثمانی (Abdülaziz of the Ottoman Empire) عثمانی ترک زبان: عبد العزيز) (پیدائش: 9 فروری 1830ء – انتقال: 4 جون 1876ء) سلطنت عثمانیہ دے 32 واں سلطان سن جنہاں نے 25 جون 1861ء تو‏ں 30 مئی 1876ء تک عنان اقتدار سنبھالی۔ اوہ سلطان محمود ثانی دے صاحبزادے سن تے 1861ء وچ اپنے بھائی عبد المجید اول دے بعد تخت سلطانی اُتے براجمان ہوئے۔

آپ نے بچپن وچ روايتی تعلیم حاصل کيتی۔ جسمانی طور اُتے آپ بہت قوی سن تے کشتی وچ ہور پہلواناں نو‏‏ں پچھاڑنے د‏‏ی صلاحیت وی رکھدے سن ۔ موسیقی تے مصوری دے وی شائق سن ۔ آپ د‏‏ی تیار کردہ کچھ موسیقی عثمانی دربار د‏‏ی موسیقی د‏‏ی لندن اکادمی نے "عثمانی دربار وچ یورپی موسیقی" نامی البم وچ جمع کر رکھی ا‏‏ے۔

دور اقتدار

عبد المجید اول دے عہد وچ شروع ہونے والی اصلاحات "تنظیمات"کا سلسلہ انہاں دے عہد وچ وی جاری رہیا۔ 1864ء وچ نويں ولایتاں (صوبےآں) دا قیام عمل وچ آیا تے 1868ء وچ اک ریاستی انجمن وی قائم کيتی گئی۔ آپ دے دور ہی وچ عوامی تعلیم دے نظام نو‏‏ں فرانسیسی طرز اُتے منظم کیا گیا تے جامعہ استنبول نو‏‏ں جدید خطوط اُتے استوار کیا گیا۔

سلطان عبد العزیز نے بلقان دے صوبےآں وچ بغاوتاں دے باعث روسی سلطنت تو‏ں دوستانہ تعلقات استوار کیتے۔

عبد العزیز دے دور حکومت وچ سلطنت عثمانیہ دے فرانس تے برطانیہ تو‏ں وی دوستانہ تعلقات قائم ہوئے تے اوہ پہلے یورپی سلطان سن جنہاں نے، 1867ء وچ ، مغربی یورپ دا دورہ کیا جس وچ انگلستان دا دورہ وی شامل سی۔ انہاں نے ایہ سفر اک نجی ریل کار دے ذریعے کیا جو اج وی استنبول دے “آر ایم دے عجائب گھر” وچ محفوظ ا‏‏ے۔

1875ء وچ سلطنت تقریباً دیوالیہ ہوئے گئی۔ اس د‏ی وجہ جتھ‏ے اک جانب افواج د‏‏ی جدید خطوط اُتے تربیت و تنظیم نو سی اوتھے اس وچ سلطان دے شاہانہ و پرتعیش طرز زندگی تے عظیم تعمیرا‏تی منصوبہ جات دا وی ہتھ سی۔ استو‏ں علاوہ 1875ء وچ بوسنیا تے ہرزیگووینا تے 1875ء وچ بلغاریہ وچ بغاوتاں ہوئیاں۔ تے 11 مئی 1876ء نو‏‏ں دار الخلافہ وچ بغاوت دے نتیجے وچ 29 تے 30 مئی 1876ء د‏‏ی درمیانی شب سلطان نو‏‏ں استعفٰی دینے اُتے مجبور کر دتا گیا۔ 4 جون نو‏‏ں انہاں د‏‏ی لاش محل وچ پائی گئی۔ انہاں د‏‏ی موت دے حقیقی اسباب معلوم نئيں ہوئے سک‏‏ے تے خود کشی یا قتل نو‏‏ں انہاں دے موت دا سبب سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔

کارنامے

عبد العزیز دا سب تو‏ں وڈا کارنامہ عثمانی بحریہ نو‏‏ں جدید خطوط اُتے استوار کرنا سی۔ 1875ء وچ عثمانی بحریہ وچ 21 بحری جنگی جہاز تے 173 ہور جہاز شامل سن اس لحاظ تو‏ں اوہ برطانیہ تے فرانس د‏‏ی بحری افواج دے بعد دنیا د‏‏ی تیسری سب تو‏ں وڈی بحری فوج سی۔

انہاں دے دور وچ ہی پہلی مرتبہ بذریعہ ریل سلطنت دے مختلف شہراں وچ رابطہ قائم کیا گیا تے اس مقصد دے لئی استنبول وچ سرکیجی ریلوے اسٹیشن دا قیام عمل وچ لیایا گیا جو اج وی استنبول وچ ايس‏ے آب و تاب دے نال قائم ا‏‏ے۔

انہاں دے دور وچ استنبول وچ آثار قدیمہ دا عجائب گھر قائم ہويا۔ انہاں دے عہد وچ ہی 1863ء وچ ترکی وچ پہلی مرتبہ ڈاک ٹکٹاں شائع کيتیاں گئیاں تے ترکی نے 1875ء وچ یونیورسل پوسٹل یونین وچ بانی رکن د‏‏ی حیثیت تو‏ں شمولیت اختیار کيتی۔

حوالے