Şayenler
Bugün Şayenler her yaştan ve her kökenden bireylerin dikkatini çeken bir temadır. Zamanla, Şayenler akademik, mesleki ve sosyal alanlardaki geçerliliğini göstererek uzmanları çalışmalarını derinleştirmeye motive etti. Bu yazıda konuya kapsamlı ve güncel bir bakış açısı kazandırmak amacıyla Şayenler ile ilgili farklı bakış açılarını ve yönleri inceleyeceğiz. Şayenler'in kökeninden modern toplum üzerindeki etkisine kadar yıllar içinde nasıl bir evrim geçirdiğini ve günümüzde nasıl bir ilgi ve araştırma kaynağı olmaya devam ettiğini inceleyeceğiz.
 Kuzey Şayen Bayrağı | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
| Diller | |
| Din | |
Şayenler ya da Çeyenler (Şayence Tsétsêhéstâhese; İngilizce Cheyenne), Büyük Düzlükler'de (Great Plains) yaşamış Algonkin halklarından bir Kızılderili ulusudur. Ova Kızılderilileri kültür grubuna dahildirler. Cheyenne ulusu Sotaeo'o ve Tsitsistas adlarındaki iki kabilenin birleşmesinden oluşmuştur. Tsitsistas "Yürekli İnsanlar Gibi" anlamına gelirken; Sotaeo'o kelimesinin kesin bir tercümesi yoktur. Cheyenne ismi ise Siyu dili'nden gelir ve "Küçük Cree" anlamındadır.
Amerikan hükûmetinin Amerika'nın yerlilerine arazi tahsis etme uygulamasından önce, Şayenler Arapaho ve Lakota kabileleriyle müttefikti. Cheyenne ulusu, Güney Kolorado'dan Güney Dakota'daki Black Hills'e kadar Büyük Düzlükler boyunca yayılmış on topluluktan oluşmaktaydı. Bu topluluklar 1800'lerin ortalarında, toplulukların bazılarının Black Hills civarında, diğerlerinin ise orta Kolorado'nun Platte Rivers civarında kalmayı seçmeleri sonucu birbirlerinden ayrıldılar.
Günümüzde Kuzey Cheyenneler, güneydoğu Montana'daki "Kuzey Şayenler Kızılderili Rezervasyonu"'nda; Güney Cheyenneler ise, Güney Arapaholar'la birlikte orta Oklahoma'da yaşamaktadır. Toplam nüfusları 20.000 civarındadır.
Dil
Montana ve Oklahoma Cheyenneleri Şayen dilini kullanır. İki ayrı bölgede yaşayan Cheyennelerin kullandıkları dil, birbirinden farklı birkaç sözcük dışında tamamıyla birbirinin aynıdır. Cheyenne Dili Algonquian dil grubunun bir parçasıdır ve Büyük Düzlük'te konuşulan Algonquian dilleri içinde tonal özellikler geliştiren nadir dillerdendir. Cheyenne Dilinin en yakın akrabaları Arapaho ve Ojibwa (Chippewa) dilleridir.
Katliamlar
- Sand Creek Katliamı (Sand Creek Massacre, Massacre of Cheyenne Indians) 1864
 |
Wikimedia Commons'ta Şayenler ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |