Günümüz dünyasında Francesco Rosi her yaştan ve her kesimden insanın dikkatini çeken bir konu. Toplum üzerindeki etkisi, tarihsel önemi ya da farklı alanlardaki etkisi nedeniyle Francesco Rosi, araştırmacıların, uzmanların ve meraklıların ilgi odağı haline geldi. Francesco Rosi, kökeninden gelecekteki etkilerine kadar onu günümüzün en alakalı konularından biri olarak konumlandıran tartışmalara, çekişmelere ve düşüncelere yol açtı. Bu yazıda, bu önemli konuya kapsamlı ve zenginleştirici bir bakış açısı sunmak amacıyla Francesco Rosi ile ilgili farklı bakış açılarını ve yaklaşımları inceleyeceğiz.
Francesco Rosi | |
---|---|
Doğum | 15 Kasım 1922 Napoli, İtalya |
Ölüm | 10 Ocak 2015 (92 yaşında) Roma, İtalya |
Meslek | Film yönetmeni, film yapımcısı |
Etkin yıllar | 1948–1997 |
Çocuk(lar) | 1 |
Francesco Rosi (İtalyanca okunuşu:; d. 15 Kasım 1922 - ö. 10 Ocak 2015), İtalyan film yönetmeni. Bireysel ve toplumsal sorunlara birlikte eğildiği filmleriyle uluslararası alanda tanınmıştır. Il caso Mattei filmiyle 1972 Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye kazandı.
Rosi'nin filmleri, özellikle 1960'lar ve 1970'lerdeki filmleri, genellikle politik mesajlar taşıyorken, daha sonraki filmlerinin konuları daha az politik yönelimli ve edebiyata daha yakın hâle gelmiştir. 1997 yılına kadar film yönetmeye devam eden Rosi'nin son filmi, ünlü yazar Primo Levi'nin La tregua kitabından uyarlanmıştı.
Hukuk öğrenimi gördü. Bir ara kitap ressamlığı ve radyo muhabirliği yaptı. İki yıl tiyatroda çalıştıktan sonra Luchino Visconti'nin yardımcısı olarak sinemaya geçti. Bir süre senaryo yazarı ve yönetmen yardımcısı olarak çalıştı; La terra trema (1948; Yer Sarsılıyor), Bellissima (1951) ve Senso (1954; Günahkâr Gönüller) filmlerinde Visconti'nin asistanlığını yaptı.
Yönettiği ilk film 1952 yapımı Camicie rosse' (Kırmızı Gömlekliler) idi. Bunu Robin Hood benzeri kişiliğiyle yola çıkan, mafya ile işbirliğine giden ve tartışmalı bir kişilik olan eşkiya Salvatore Giuliano'nun yaşam öyküsünün anlatıldığı Salvatore Giuliano (1962) ve Napoli kentini fon olarak kullandığı Le mani sulla città (1963; Şehrin Üzerindeki Eller) adlı filmler izledi. Film eleştirmeni David Shipman, "Sicilya'daki genel manzara ve insanlarla mükemmel bir birliktelik" içeren filmin ... Francesco Rosi'nin uluslararası üne sahip olmasını sağladığını öne sürmüştür. İlk dönem filmlerinde İtalyan yeni gerçekçiliği akımına bağlı kalan Rosi, C'era una volta... (1967; Bir Masal Gibi...) adlı filminden sonra, dönemin toplumunu sorgulayan ve bireyin sorunlarına eğilen güçlü yapıtlar verdi.
1970 yılında gerçekleştirdiği Erkeklere Karşı ("Uomini contro") filminde, İtalyan ordusundaki subayların, adamlarından çok fazlasını talep ettiği I. Dünya Savaşı sırasında 1916-17 Trentino Cephesi'nde yapılan savaşın saçmalığını ele almıştı. Filmin senaryosu Emilio Lussu'nun Un anno sull'altopiano adlı romanından uyarlanmıştı.
1972'deki Il caso Mattei (Mattei Olayı ) ve ünlü gangster Lucky Luciano'nun hayatını konu alan 1973 yılındaki Lucky Luciano (Talihli Gangster) filminde bir gazeteci tavrıyla yeraltı dünyası ile ilgili yapımlara yöneldi. Il caso Mattei filmiyle 1972 Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye kazandı.
Kurmaca bir öyküden yola çıkan, 1976 yapımı Cadaveri eccelenti (Muhteşem Cesetler) ise mafya-devlet-polis ilişkileri üzerine gerçekleştirilmiş bir filmdi. 1979 tarihli Cristo si è fermato a Eboli (İsa Eboli'de Durdu) ve 1981'de çektiği Tre fratelli (Üç Kardeş) filmlerinde bireyin yaşamla ve toplumsal-siyasal kimliğiyle hesaplaşmasına ağırlık verdi. 1984'te özüne değiştirmeden Carmen operasını değişik bir yorumla perdeye aktardı.
1986'da ise Gabriel García Márquez'in Kırmızı Pazartesi adlı ünlü romanından uyarladığı Cronaca di una morte annunciata (Kırmızı Pazartesi) filmiyle çok ses getirdi.
British Academy of Film and Television Arts tarafından ödüllendirildi:
Cannes Film Festivali'nde ödüllendirildi:
Sindacato Nazionale Giornalisti Cinematografici Italiani tarafından Nastro d'Argento (Gümüş Kurdele) ile ödüllendirildi:
Berlin Uluslararası Film Festivali'nde ödüllendirildi:
Rosi, Goffredo Alessandrini'nin Kırmızı Gömlekler filmindeki bazı sahnelerden başlayarak 20 film yönetti. Son filmi 1997'deki The Truce idi.
Wikimedia Commons'ta Francesco Rosi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |