Bu makalede, Kaya mezarı konusunu derinlemesine inceleyerek onun farklı yönlerini ve ilgili yönlerini inceleyeceğiz. Kaya mezarı dünya çapında birçok insanın ilgisini çeken geniş ve çeşitli bir konudur. Analiz ve yansıtma yoluyla, eksiksiz ve zenginleştirici bir vizyon sağlamak amacıyla Kaya mezarı ile ilgili farklı bakış açılarına ve perspektiflere ışık tutmaya çalışacağız. Benzer şekilde, Kaya mezarı'in tarihsel gelişimini, bugünkü önemini ve geleceğe yönelik olası sonuçlarını tartışacağız. Kaya mezarı'in bu heyecan verici keşfinde bize katılın ve bu temanın sunduğu her şeyi keşfedin!
Kaya mezarları, statüsü yüksek kişiler için yapılmış, oyulmaya ve işlenmeye uygun kayalarda oluşturulmuş mezarlar.
İçinde birkaç mezar bulunan aile tipi mezarlarda girişler oluşturulmuştur. Dışlarında işlemeler ve aileye ait bilgiler bulunmaktadır.
İçerisinde ölen kişilere ait değerli eşyalar da gömüldüğünden mezarlarda koruma amaçlı tuzak sistemlerine rastlanılmıştır.
Vezirköprü İlçesine 12 km uzaklıkta yer alan Esenköydeki Zindankaya arkeolojik alanındadır. Kaya dıştan üç sütun olarak görünmektedir. İç kısımda iki oda ve iki oda önünde sütunlar arasında yer alan bir koridordan oluşmaktadır. Kaya mezar ön taraftan bakıldığında yaklaşık 5 metre yüksekliğindedir. 3 metreye kadar olan bölüm dik olup diğer kısımda dar bir merdivenle kaya mezarın içine girilir. Ön taraftan bakınca dimdik ve keskin bir kaya görünümünde olan mezar arka taraftan bakınca tümülüsü andırmaktadır. Demir çağının önemli eserlerindendir. Kaya mezar daha çok barınma amaçlı yapılmış iki odadan oluşan bir evi andırmaktadır.
Bafra ilçesine 30 km uzaklıktadır. Paflagonya tipi bu üç kaya mezarı, Hellenistik Döneme (M.Ö. III.yy) tarihlenmektedir.
Şanlıurfa'da büyük çoğunluğu Balıklıgöl Platosunda bulunan kaya mezarlar mevcuttur. Bunlar Kale Eteği Nekropolü, Kızılkoyun Nekropolü, Suriçi Nekropolü, Tektek Dağları Nekropolü adlarına sahiptir. Kaya mezarlardan oluşan bu nekropoller, M.S. 2. yüzyıla tarihlenen Helenistik ve Roma-Bizans izleri taşımaktadır. Nekropollerin büyük kısmı Balıklıgöl platosunda gecekonduların altında bulunmaktadır. Bu platoda gecekonduların altında 1.000-2.000 arası kaya mezar olduğu tahmin edilmektedir. Bunlardan sadece yaklaşık 100 tanesi üzerindeki gecekondular yıkılıp gün yüzüne çıkartılmıştır.
Ana madde: Kızılkoyun Nekropolü