Bu yazımızda son zamanlarda gündeme gelen Vikipedi'de cinsiyet dengesizliği konusuna değinmek istiyoruz. Vikipedi'de cinsiyet dengesizliği akademisyenlerin, araştırmacıların, profesyonellerin ve kamuoyunun ilgisini çeken bir konudur. Son yıllarda Vikipedi'de cinsiyet dengesizliği ile ilgili yayınların, araştırmaların ve tartışmaların sayısında bir artış olmuş, bu da daha fazla çalışma ve anlayışı teşvik etmiştir. Bu nedenle, farklı alanlardaki etkisi hakkında daha fazla bilgi ve anlayış elde etmek için Vikipedi'de cinsiyet dengesizliği'i analiz etmek ve üzerinde düşünmek önemlidir. Bu nedenle bu makalede Vikipedi'de cinsiyet dengesizliği'e geniş ve ayrıntılı bir bakış sunmayı, onun farklı boyutlarını, sonuçlarını ve olası gelecek perspektiflerini ele almayı öneriyoruz.
Vikipedi'de cinsiyet dengesizliği, Vikipedi topluluğuna mensup kişilerin %84 veya %91'inin erkek olması sonucunda ortaya çıkan ve sistematik önyargıya neden olan bir durumdur. Cinsiyet dengesizliği, Vikipedi'ye yönelik eleştirilerin en önemlilerinden biridir. Bu yüzden, Vikipedi topluluğundaki cinsiyet uçurumunu azaltmak için çeşitli girişimler ortaya çıktı. Vikipedi'nin kurucularından Jimmy Wales, Ağustos 2014'te BBC'ye verdiği bir röportajda, Wikimedia Vakfı'nın Vikipedi'deki cinsiyet dengesizliğini azaltmayı hedeflediğinden bahsetti. Wales, vakfın daha fazla sosyalleşmeye ve daha fazla yazılım değişimine açık olduğundan da bahsetti.
2016 yılındaki bir BBC haberine göre özgür ansiklopedide bulunan maddelerden sadece %17'sini kadınlar oluşturuyor. Kadın editör sayısı ise %30'un altında. BBC bu gerekçelerle Vikipedi'nin daha az cinsiyetçi olması için 13 ülkede toplamda 15 etkinlik düzenledi. #100WomenWiki etiketini Vikipedi'de bulunmayan kadın maddelerini oluşturmak için sosyal medyada kullandı. Kullanıcılar bu etiket ile çok sayıda öne çıkan kadının maddesini oluşturdu. 2016 yılındaki etkinliğe BBC Türkçe de katıldı ve İstanbul'da buluşan yedi kadın toplumda öne çıkan kadınlar hakkında Türkçe Vikipedi'ye içerik ekledi.
Wikimedia Vakfı'nın 2019'da yayımladığı verilere göre ise editörlerin %91'i erkek ve %77'si beyazdır.
Bu cinsiyet eşitsizliğinin birkaç nedeni öne sürülmüştür. 2010 yılında yapılan bir araştırma, Vikipedi'de yüzde 13'lük bir kadın katılım oranının, diğer "kamuya açık düşünce liderliği forumlarının" genel yüzde 15'ine yakın olduğunu ortaya koydu. Wikipedia araştırma görevlisi Sarah Stierch, Wikipedia'ya katkıda bulunanların cinsiyet açısından anonim kalmasının "oldukça yaygın" olduğunu kabul etti.
Wikimedia Commons'ta Vikipedi'de cinsiyet dengesizliği ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |