14 июль — григориан стиле буйынса йылдың 195-се (кәбисә йылында 196-сы) көнө. Йыл аҙағына тиклем 170 көн ҡала.
Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар
- Халыҡ-ара
Рәсми булмаған
- Ер: Олтораҡ көнө.
- Милли
- Һөнәри
Башҡортостан менән бәйле шәхестәр
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
тулы исемлек
- Бородавкин Пётр Петрович (1930), ғалим-инженер-гидротехник. 1960—1971 йылдарҙа Өфө нефть институты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1962 йылдан газ һәм нефть үткәргестәр, газ һаҡлағыстар һәм нефть базалары төҙөү кафедраһы мөдире; 1971 йылдан Мәскәүҙәге хәҙерге И. М. Губкин исемендәге Рәсәй нефть һәм газ институты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1981 йылдан нефть һәм газ сәнәғәте ҡоролмаларын проектлауҙы автоматлаштырыу кафедраһы мөдире, бер үк ваҡытта 1976—1985 йылдарҙа инженер механикаһы факультеты деканы. Техник фәндәр докторы (1969), профессор (1970). Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән 2002), Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1968). СССР газ сәнәғәтенең (1980) һәм СССР-ҙың Нефть һәм газ сәнәғәте предприятиелары төҙөлөшө министрлығының почётлы хеҙмәткәре. (1980). СССР-ҙың Дәүләт премияһы (1984), ике тапҡыр (1980, 1984) И. М. Губкин исемендәге премия лауреаты. Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры (1984). Сығышы менән хәҙерге Краснодар крайының Тула районы Хамышки ауылынан.
- Дурасов Владимир Александрович (1935), инженер-металлург, дәүләт эшмәкәре. 1986—1989 йылдарҙа СССР-ҙың төҫлө металлургия министры, 1989—1991 йылдарҙы СССР-ҙың Дәүләт план комитеты рәйесенең беренсе урынбаҫары — СССР Министры. СССР-ҙың 11-се саҡырылыш Юғары Советы депутаты. Ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры.
- Абдуллин Илгиз Ғәле улы (1940—18.07.2008), ғалим-инженер-механик. 1969—2008 йылдарҙа Өфө нефть институты һәм Өфө дәүләт нефть техник университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1980 йылдан материалдарҙы өйрәнеү һәм коррозиянан һаҡлау кафедраһы мөдире, бер үк ваҡытта 1994 йылдан университеттың Өҫтәмә һөнәри белем биреү институты директоры. Техник фәндәр докторы (1989), профессор (1990). Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1998), СССР-ҙың юғары белем биреү отличнигы (1983).
- Голованова Инесса Владимировна (1950), ғалим-геофизик. 1980 йылдан СССР Фәндәр академияһы Башҡортостан филиалының Геология институты хеҙмәткәре, 1992 йылдан — өлкән, 2004 йылдан — төп ғилми хеҙмәткәр, 2006 йылдан — лаборатория мөдире, бер үк ваҡытта 1996 йылдан Өфө дәүләт нефть техник университеты уҡытыусыһы. Физика-математика фәндәре докторы (2003). Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.
- Халиҡов Валерий Абдулхаҡ улы (1950), ғалим-нейрохирург. 2003 йылдан Рәсәй Федераль именлек хеҙмәтенең Баш клиник хәрби госпиталендә (Мәскәү) төп, 2013 йылдан – баш нейрохирург. Медицина фәндәре докторы (1998), профессор (2002). Рәсәй Федерацияһының (2008) һәм Башҡортостан Республикаһының (1992) атҡаҙанған табибы.
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
тулы исемлек
- Мәмәтов Әнүәр Фәризун улы (1937—15.07.2012), ғалим-орнитолог. 1964 йылдан Сибай педагогия училищеһы, 1970 йылдан — Башҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы. Биология фәндәре докторы (2007). Рәсәй Федерацияһының почётлы юғари һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2009), Башҡортостан Республикаһының мәғариф отличнигы (2006). Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.
- Агеев Әнүәр Ғабдулла улы (1947), спорт өлкәһе ветераны, еңел атлетика буйынса тренер. 1969 йылдан Өфөнөң 2-се Балалар-үҫмерҙәр спорт мәктәбе тренеры, «Спартак» ирекле спорт йәмғиәтенең еңел атлетика буйынса Балалар-үҫмерҙәр спорт мәктәбе директоры, 1988 йылдан — СССР йыйылма командаһы тренеры, 1990 йылдан — республика Юғары спорт оҫталығы мәктәбенең инструктор-методисы. Рәсәйҙең атҡаҙанған тренеры (1992). Сығышы менән хәҙерге Коми Республикаһының Ижма ҡасабаһынан.
- Исҡужина Клара Фәтхулла ҡыҙы (1947), сауҙа ветераны. 1977—1997 йылдарҙа Хәйбулла районы Степной ауылы кибете һатыусыһы. Совет ҡулланыусылар кооперацияһы отличнигы (1985), коммунистик хеҙмәт ударнигы (1983). «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1986). Сығышы менән ошо ауылдан.
- Аллаяров Зиннәт Абдулла улы (1957), педагогик һәм дәүләт хеҙмәте ветераны, ғалим-педагог. 2003 йылдан Өфө яғыулыҡ-энергетика колледжы директоры; 2007 йылдан Башҡортостан Республикаһының мәғариф министры. 2010 йылдан М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университетының Өҙлөкһөҙ белем биреү департаменты директоры. Педагогия фәндәре кандидаты (2002). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәғариф хеҙмәткәре (2006).
- Ҡужагилдин Рәйес Иҙрис улы (1962), эске эштәр органдары ветераны. 1982—2008 йылдарҙа Хәйбулла районы эске эштәр бүлеге хеҙмәткәре, милиция подполковнигы (2003). Милиция отличнигы (1994).
- Ҡәйепова Зөлфиә Ҡәүәм ҡыҙы (1962), педагог. 1979 йылдан Хәйбулла районы мәктәптәре, шул иҫәптән 1995 йылдан Аҡъярҙағы 1-се урта мәктәп уҡытыусыһы. Рәсәйҙең почётлы дөйөм белем биреү хеҙмәткәре (2007). Сығышы менән ошо ауылдан.
- Ҡәйепов Рәмил Һөйөндөк улы (1977), ғалим-иҡтисадсы, банк хеҙмәткәре. 2007 йылдан МТС-Банктың Өфө филиалы идарасыһы урынбаҫары. Иҡтисад фәндәре кандидаты (2004). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Хәйбулла районы Маҡан ауылынан.
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
тулы исемлек
- Дятлов Виктор Иванович (1948), журналист, «Стерлитамакский рабочий» гәзитенең элекке баш мөхәррире. СССР Журналистар союзы ағзаһы. Башҡортостандың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре. Сығышы менән хәҙерге Һарытау өлкәһенән.
- Мөхәмәтдинов Борис Ғилмрази улы (1948), юл һалыусы. 1996—2014 йылдарҙа Нефтекамалағы «822-се төҙөлөш идаралығы» ябыҡ акционерҙар йәмғиәте директоры. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған төҙөүсеһе (1997), Рәсәй Федерацияһының почётлы юл һалыусыһы (2001).
- Шәғәлимова Зөлфиә Байтулла ҡыҙы (1953), педагог, күп балалы әсә. 1975 йылдан Хәйбулла районы Ғәлиәхмәт мәктәбе уҡытыусыһы, 2012—2013 йылдарҙа — директоры. Рәсәйҙең халыҡ мәғарифы отличнигы (1993), 2-се дәрәжә Әсәлек миҙалы менән бүләкләнеүсе (1987). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Ҡыйғы районының Абзай ауылынан.
- Зинин Виктор Николаевич (1963), инженер-технолог. 1987 йылдан Дүртөйлө халыҡҡа көнкүреш хеҙмәте күрһәтеү идаралығы инженеры, начальник урынбаҫары, баш инженеры, цех начальнигы; 1992 йылдан «Полюс», 2000 йылдан — «Прогресс+» предприятиеһы директоры. Башҡортостан Республикаһының Почёт грамотаһы менән бүләкләнеүсе (2014). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Благовещен районы Бедеева Поляна ауылынан.
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
Дөйөм исемлек
тулы исемлек
- 1860: Василий Величко, Рәсәй империяһы яҙыусыһы, шағир.
- 1890: Осип Цадкин, Франция скульпторы, авангардист.
- 1910: Уильям Ханна, АҠШ мультипликаторы, режиссёр һәм продюсер, Том һәм Джерри тураһындағы фильм авторҙарының береһе.
- 1918: Ингмар Бергман, Швецияның театр һәм кино режиссёры, сценарист һәм яҙыусы.
- 1945: Пабло Форлан, Уругвай футболсыһы, тренер, Көньяҡ Американың 1967 йылғы чемпионы.
- 1960: Полина Дашкова (төп исеме Татьяна Поляченко), Рәсәй яҙыусыһы.
- 1975: Taboo, АҠШ рэперы, «The Black Eyed Peas» төркөмө солисы.