Spanglish

L'spanglish[nota 1] —dit també espanglish, espaninglish, el spanish broken, inglañol, o espan'glés, una fusió de les paraules angleses "Spanish" i "English"— és certs tipus de fenòmens de contacte de llengües, sobretot la parla de la població hispana dels Estats Units, que va exposada alhora l'espanyol i l'anglès. Aquesta mena de fenomen pot ser el producte de contactes fronterers o més sovint de comunitats bilingües importants, com és el cas per exemple a la frontera dels Estats Units amb Mèxic i a tota la Califòrnia del sud, al nord de Nou Mèxic, a Texas, a Florida, a Puerto Rico, i a la ciutat de Nova York. També es produeix aquesta mena de barreja a Panamà, ja que el control, que va durar 96 anys (de 1903 a 1999), de la zona del Canal de Panamà pels nord-americans ha influenciat alguns aspectes de la societat, particularment entre els antics residents de la zona del Canal de Panamà, que sovint es designaven com a "zonians."

Algunes vegades la varietat anomenada spanglish rep un nom regional; per exemple, a l'estat de Texas alguns en diuen "tex-mex".

La paraula Spanglish és aparentment una creació del lingüista porto-riqueny Salvador Tió a finals dels anys 1940. Tió també va inventar la paraula inglañol, el fenomen invers en què l'anglès es veu afectat per l'espanyol; aquesta darrera paraula no s'ha popularitzat tant com la primera.

Existeix una altra varietat semblant a aquesta barreja lingüística que es coneix popularment com a llanito. Aquesta varietat es parla a Gibraltar i no pertany a la varietat que s'anomena "spanglish".

Exemple de spanglish

-I’m nobody, and you are nobody too.

-But I’m not just anybody, cualquiera no es nadie, ya quisiera cualquiera ser alguien como lo es nadie. Nadie ocupa el lugar de alguien. Y quita a cualquiera del trono de Nadie. Entiéndeme. Something is rotten in the state of the arts. Las masas están en decadencia--y eso no hay quien me lo quite de la cabeza. Cuando de las masas surgen las revoluciones, las masas están en su apogeo. Cuánto añoro a Danton, a Napoleón, a Juana de Arco--que se levante un negro--y que me revolucione los cuernos y las faldas. Que me haga mejor de lo que soy. Eso es lo que quiero ser, un Don Quijote de la Mancha, un loco que surge de un manso y un bueno. De ahí mismo nace la salud del pueblo. Coño. Y es importante entender lo que significa el gusto.

-La calidad de vida surge del gusto.

-Hasta el mal gusto surge del gusto.

-Es un principio de organización. De quién en el mundo belongs together, and how we recognize each other. Pero dale lo mejor a la gente, desarrolla su gusto, enseña al pueblo a pensar, del pensamiento de un pueblo surgen los grandes pensamientos. Y los grandes hombres surgen del pensamiento de un hombre.

-Surgen de sus anhelos.

-Anhela como anhelo yo, y créeme, llegarás mucho más lejos que yo.

-¿A dónde has llegado tú?

-Al anhelo más grande. A anhelar el hambre, como la boca de un ratón, y conformarme con el queso que me apesta la boca. Quiero decir, que me lo como todo.

-Pero dime. Qué vas a hacer ahora.

-Voy a esperar que llegue mi libertad. Me va a caer como el maná del cielo. Voy a hacer tu vida tan y tan imposible. Con guerrillas anárquicas--aquí y allá. Hasta que me des mi independencia.

-Who is the stronger? The bamboo that bends in the gale or the elm that won't.

-The one that won't--no matter what--eso es tener dignidad.

-¿Qué es la dignidad?

-La medida de la libertad.

-Quiero decir, quién es más fuerte, la isla que se vende y come bien, o la que se mantiene erecta, y se muere de hambre y de soledad.

-¿Cuál es más libre?

-Ninguna de las dos es libre. Todo pertenece. Soledad te acompaña, viajero. Pero como decía Don Antonio Machado, donde hay vino, bebe vino, y si no hay vino, chico, qué te cuesta, tómate el agua fresca.


Escena de la novel·la porto-riquenca, "Yo-Yo Boing!" de Giannina Braschi.

Algunes paraules traduïdes en Spanglish

Anglès Castellà Espanglish
watch TV ver TV - ver la TV watch la TV
wachar la tv
reset reiniciar resetear
pipe tubo paip
appointment cita apointment
to have lunch almorzar lonchar
market mercado marqueta
vacuum the carpet aspirar la alfombra vacumear la carpeta
I will call you back te vuelvo a llamar te llamo para atrás
This machine doesn't work Esta máquina no funciona Esta máquina no trabaja
the roof of the building el techo del edificio el rufo del bíldin
brakes los frenos los brakes
las brekas
to cool
(I cool)
(you cool)
enfriar
(enfrío)
(enfrías)
culear[nota 2]
(culeo)
(culeas)
to go shopping ir de compras ir de shopping
to enjoy
(I enjoy)
(you enjoy)
disfrutar
(disfruto)
(disfrutas)
enjoyar
(enjoyo)
(enjoyas)
Good bye! ¡Hasta luego! bye!
highway autopista jaiwey
play it cool tomárselo con calma jugársela frío
no way de ninguna manera no wey
tough duro tof
truck camión troca
dishes platos dishes
to load cargar lodear
microwaves microondas microwei
mowing the yard cortar el césped cortar la yarda
sockpuppet
(puppet)
títere
(marioneta)
sokepupet
one more time
(again)
otra vez
(de nuevo)
uanmortaim
(eguén)
to agree
(I agree)
(you agree)
estar de acuerdo
(estoy de acuerdo)
(estás de acuerdo)
agriar
(agrío)
(agrias)
to see
(I see)
(you see)
ver
(veo)
(ves)
siir
(sío)
(sias)
to disappoint
(I disappoint)
(you disappoint)
decepcionar
(decepciono)
(decepcionas)
disapuntar
(disapunto)
(disapuntas)
to mean
(I mean)
(you mean)
querer decir
(quiero decir)
(quieres decir)
minar
(mino)
(minas)
T-Shirt camiseta Ti Cher
insurance seguro aseguranza
I go back regreso voy para atrá
painting pintando paintiando
to wrap envolver drapear
to freeze congelar frizar
to attach adjuntar atachar
to set fijar, establecer setear
Check it out Revisar Chekirau
deprecated obsoleto deprecado
to forget olvidar forgetear
to park the truck Estacionar la camioneta Parquear la troca
to log in acceder, ingresar loguear, loguearse
to click presionar (botón) cliquear
to scan digitalizar (documento) escanear
to chat conversar chatear
to check revisar, verificar checar, chequear
to mop trapear mopear
disorder trastorno desorden
condition enfermedad condición
to test probar testear

Notes

  1. També anomenat inglespañol, inglañol, espanglés o pocho.
  2. No ha de ser confós amb el vulgarisme usat per referir-se a les relacions sexuals, que a Espanya i altres països es diu encular o l'ús vulgar xilè que se li dona a la paraula "culear".

Referències