In de wereld van vandaag is Citroenzuur een onderwerp geworden met grote relevantie en discussie op verschillende gebieden. Het belang van Citroenzuur is de afgelopen jaren toegenomen, waardoor de interesse is gewekt van experts en professionals uit verschillende disciplines. Nu Citroenzuur steeds meer aandacht krijgt, is het van cruciaal belang om de impact ervan op de samenleving te begrijpen en de potentiële implicaties ervan op mondiaal niveau te onderzoeken. In dit artikel zullen we dieper ingaan op de betekenis en het belang van Citroenzuur, de relevantie ervan in verschillende contexten analyseren en een brede visie bieden op de invloed ervan vandaag de dag.
Citroenzuur | ||||
---|---|---|---|---|
Structuurformule en molecuulmodel | ||||
Structuurformule van citroenzuur
| ||||
Citroenzuurkristallen
| ||||
Algemeen | ||||
Molecuulformule | C6H8O7 | |||
IUPAC-naam | 2-hydroxypropaan-1,2,3-tricarbonzuur | |||
Andere namen | β-hydroxytricarballylzuur, 2-hydroxypropaan-tricarbonzuur | |||
Molmassa | 192,12 g/mol | |||
SMILES | C(C(=O)O)C(CC(=O)O)(C(=O)O)O
| |||
InChI | 1/C6H8O7/c7-3(8)1-6(13,5(11)12)2-4(9)10/h13H,1-2H2,(H,7,8)(H,9,10)(H,11,12)/f/h7,9,11H
| |||
CAS-nummer | 77-92-9 | |||
EG-nummer | 201-069-1 | |||
PubChem | 311 | |||
Wikidata | Q159683 | |||
Beschrijving | Kristallijne witte vaste stof | |||
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen | ||||
H-zinnen | H315 - H318 | |||
EUH-zinnen | geen | |||
P-zinnen | P280 - P305+P351+P338 | |||
Omgang | Irriterend voor de ogen en huid | |||
LD50 (ratten) | (oraal) 3000 - 12000 mg/kg | |||
Fysische eigenschappen | ||||
Aggregatietoestand | vast | |||
Kleur | wit | |||
Dichtheid | 1,665 g/cm³ | |||
Smeltpunt | 155-157 °C | |||
Kookpunt | (ontleedt) 175 °C | |||
Vlampunt | 345 °C | |||
Dampdruk | < 10 Pa | |||
Oplosbaarheid in water | 576 - 771 g/L | |||
Goed oplosbaar in | water | |||
Thermodynamische eigenschappen | ||||
ΔfH |
−1543,8 kJ/mol | |||
S |
252,1 J/mol·K | |||
C |
226,5 J/mol·K | |||
Evenwichtsconstante(n) | pKa1 = 3,15 pKa2 = 4,77 pKa3 = 6,40 | |||
Nutritionele eigenschappen | ||||
Type nutriënt | antioxidant, intermediair in citroenzuurcyclus | |||
Komt voor in | citrusvruchten | |||
Type additief | zuurteregelaar, conserveermiddel | |||
E-nummer | E330 | |||
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | ||||
|
Citroenzuur is een organisch zuur. Het komt bijzonder veel voor in vruchten uit het geslacht Citrus, maar een reeks van groenten- en fruitsoorten bevat dit zuur in hoeveelheden die relevant zijn voor de voeding. Het is het begin- en eindpunt van de citroenzuurcyclus, die een hoofdrol speelt in de cellen van alle aerobe levensvormen, en is daarmee een van de basisstoffen van het leven. Het is een natuurlijk conserveermiddel en antioxidant en wordt ook veel gebruikt om een zure smaak aan voedsel te geven. In de biochemie is het een belangrijke intermediair in de citroenzuurcyclus. Het is een voedingszuur met E-nummer E330.
Citroenzuur wordt door fermentatie bereid bij Citrique Belge, een zeer grote leverancier. De industriële productie heeft de winning uit citrusfruit grotendeels verdrongen.
Zouten en esters van citroenzuur worden citraten genoemd.
Citroenzuur is een driewaardig zuur. De pH van een oplossing van 50 gram per liter bedraagt 1,8 (bij 20 °C).
Citroenzuur wordt industrieel bereid, onder andere door fermentatie van sacharose en glucose met behulp van de schimmel Aspergillus niger. Dit heeft de grootschalige winning uit citrusfruit grotendeels verdrongen. Een van de grootste producenten ter wereld is Citrique Belge, in de Vlaams-Brabantse plaats Tienen.
Henri van Kol beschreef hoe citroenzuur in het begin van de twintigste eeuw op Dominica bereid werd uit limoenen: Men oogstte 120 barrels limoenen per acre, waarvan het geperste sap werd ingekookt tot een tiende van zijn volume. De gebruikte maten zijn niet eenduidig, maar won men zeker meer dan 120 liter concentraat per hectare, wat 1030 gulden opbracht. Het concentreren en de verdere bereiding ging als volgt:
"Het citroenzuur wordt verkregen door koken van dit sap in looden potten, waarbij men het met fijn krijt vermengt, om de onoplosbare citroenzure kalk te doen afscheiden. Deze wordt dan met zwavelzuur bewerkt, die alle kalk er aan onttrekt, en alleen oplosbaar citroenzuur overlaat, dat men wat indampt en dan laat kristalliseeren, waarvoor meestal vier dagen noodig zijn; er vormen zich hierbij fraaie ruitvormige prisma's."
Van Kol merkt nog op dat citroenzuur luchtdicht afgesloten moet worden omdat het gemakkelijk bederft door schimmels; in de industriële bereiding worden die juist ingezet. Het zuur was goed voor de helft van de exportwaarde van Dominica; het was, samen met Montserrat het "voornaamste limoeneiland" geworden.
Citroenzuur wordt onder andere gebruikt:
Het wordt niet aanbevolen om een citroenzuuroplossing te gebruiken als ontkalker voor verwarmde pompaangedreven leidingsystemen zoals koffiemachines of warmtewisselaars vanwege het risico op verstopping. Dit omdat het water oplosbare calciumdicitrato-complex, dat ontstaat uit calciumcarbonaat en citroenzuur, bij hogere temperaturen uiteen valt. Daarbij ontstaat het in water onoplosbare calciumcitraat Ca3(Cit)2. Dit onoplosbare calciumcitraat lost wel weer op bij veel citroenzuur.
Het citraation wordt toegepast bij de bereiding en stabilisering van goud-nanopartikels ofwel goud-solen.
Bronnen, noten en/of referenties
|