Kluizenarij

In dit artikel willen we Kluizenarij benaderen vanuit een alomvattende benadering, waarbij we de verschillende facetten ervan en de impact ervan op de hedendaagse samenleving analyseren. Kluizenarij is een onderwerp dat de afgelopen jaren grote belangstelling heeft gewekt vanwege de relevantie ervan op verschillende gebieden, van politiek tot populaire cultuur. Door middel van een gedetailleerde analyse willen we een brede en diepgaande visie bieden op Kluizenarij, waarbij we ingaan op de geschiedenis ervan, de huidige implicaties en mogelijke toekomstperspectieven. Dit artikel wil een informatief en reflectief hulpmiddel zijn voor degenen die Kluizenarij en de implicaties ervan in de hedendaagse samenleving beter willen begrijpen.

Deel van de serie over
kloosters
en het christelijke monastieke leven
Carlo Crivelli 052.jpg
Kluis van Warfhuizen

Een kluizenarij (synoniemen: kluis, hermitage) is de verblijfplaats van een kluizenaar, ook wel kluisbroeder, eremiet, heremiet of anachoreet genoemd.

Een kluizenarij is vaak op een eenzame plek in een bos of in het veld gelegen. Iemand die zich afzondert in een kluizenarij doet dat meestal om religieuze redenen, om zich helemaal op het 'hogere' te richten. Er waren ook kluizen waar twee of meerdere kluizenaars in gemeenschap samenwoonden. Een kluis kan gezien worden als een klooster met slechts één of meerdere monniken of zusters. Zij verschillen van kloosters doordat zij niet één van de erkende kloosterregels volgden. Zo heeft een kluizenaar niet te maken met de hiërarchie in een kloostergemeenschap, waardoor de kloostergelofte van gehoorzaamheid minder relevant is.

In vroeger tijd was voor sommige religieuzen (monniken of nonnen) afzondering uit de wereld in de wildernis geen mogelijkheid; zij lieten zich binnen hun gemeenschap inmetselen of opsluiten. Dit soort kluizenaars en kluizenaressen worden reclusen genoemd.

Kluizenaars leefden afgezonderd maar konden ook betrokken zijn bij de samenleving in de buurt van hun kluizen. Zij bewaakten en onderhielden de kapellen in de omgeving van hun kluis. Zij vervingen afwezige pastoors voor sommige vormen van zielezorg, sommige kluizenaars gaven onderwijs aan jongeren of vingen geesteszieken op

De Engelse mystica Juliana van Norwich woonde in een kluis die aan de plaatselijke parochiekerk was vastgebouwd. Suster Bertken (ca. 1426-1514) woonde 57 jaar lang in een kluis in de Utrechtse Buurkerk. In Maastricht woonde Sint-Amor in een kluis op de plek van de latere Sint-Amorkapel. Op de plek waar Goar zijn kluis had, ontstond Sankt Goar.

Een bekende kluizenarij is de kluis op de Schaelsberg in Valkenburg, die niet meer bewoond wordt en te bezichtigen is. De Sint-Janskluis in Geleen, ook wel de kluis van Krawinkel genoemd, is al heel lang niet meer als zodanig in gebruik. In Lier getuigt de Kluizenkerk van eerder verblijf van kluizenaars. Een voorbeeld van een bewoonde kluizenarij is die van Onze Lieve Vrouwe van de Besloten Tuin te Warfhuizen, in het noorden van Groningen.

Overzicht van kluizen

In België zijn er onder meer de volgende kluizen (geweest):

In Luxemburg:

In Nederland zijn er onder meer de volgende kluizen (geweest):

Zie de categorie Hermitages (religious retreats) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot