Vandaag willen we dieper ingaan op het onderwerp Lindengracht, een onderwerp dat de afgelopen jaren aan relevantie heeft gewonnen en dat ongetwijfeld grote belangstelling onder de bevolking genereert. Lindengracht is een onderwerp dat meerdere aspecten bestrijkt en het onderwerp is geweest van voortdurend debat en analyse. In dit artikel zullen we verschillende perspectieven en benaderingen met betrekking tot Lindengracht onderzoeken, met als doel een alomvattend beeld van dit onderwerp te geven. Vanaf het ontstaan tot aan de huidige impact heeft Lindengracht de aandacht getrokken van academici, experts en het grote publiek, omdat het onderwerp is van studie en belangstelling op verschillende gebieden. Zonder twijfel is Lindengracht een relevant onderwerp geworden in de hedendaagse samenleving, en daarom is het essentieel om het begrip en de reikwijdte ervan te verdiepen.
Lindengracht | ||||
---|---|---|---|---|
Gebouwd door Bouwonderneming Jordaan, met Louise Went als woningopzichteres
| ||||
Geografische informatie | ||||
Locatie | Amsterdam | |||
Stadsdeel | Centrum | |||
Begin | Brouwersgracht | |||
Eind | Lijnbaansgracht | |||
Lengte | 0,5 km | |||
Postcode | 1015 | |||
Detailkaart | ||||
Locatie gedempte Lindengracht (in het rood)
| ||||
|
De Lindengracht in Amsterdam is een in 1895 gedempte gracht, die de Brouwersgracht verbindt met de Lijnbaansgracht in de Jordaan. De Lindengracht ligt in stadsdeel Amsterdam-Centrum, iets ten westen van de grachtengordel. De Eerste Lindendwarsstraat en de Tweede Lindendwarsstraat zijn zijstraten. Evenwijdig aan de Lindengracht loopt de Lindenstraat.
De Lindengracht is gegraven in de eerste helft van de 17e eeuw tijdens de grote stadsuitbreiding, de Derde Uitleg.
Het in de 14e eeuw gestichte en in 1572 door brand vrijwel geheel verwoeste Kartuizerklooster 'Sint-Andries-ter-Zaliger-Haven' lag aanvankelijk buiten de stadsmuren. Na de stadsuitleg van 1612 kwam het terrein binnen de stad te liggen: tussen de Lindengracht, Tweede Lindendwarsstraat, de Lijnbaansgracht en de Karthuizersstraat. Het enige dat nog zichtbaar aan het - door Joost van den Vondel in zijn toneelstuk Gijsbrecht van Aemstel genoemde - klooster herinnert, is het 17e-eeuwse 'Karthuizerhofje voor weduwen' (ook bekend als Het Huiszittenweduwenhof).
In de Jordaan lagen elf grachten; van noord naar zuid: Palmgracht, Goudsbloemgracht, Lindengracht, Anjeliersgracht, Egelantiersgracht, Bloemgracht, Rozengracht, Lauriergracht, Elandsgracht, Looiersgracht en Passeerdersgracht. Na 1857 is de Goudsbloemgracht gedempt; de Anjeliersgracht in 1861, de Elandsgracht in 1891 en de Rozengracht in 1889. De Lindengracht en de Palmgracht zijn in 1895 gedempt. Redenen voor demping waren de slechte waterkwaliteit en de noodzaak ruimte te scheppen voor het toenemende verkeer. De Rozengracht werd een belangrijke (tram)verbinding tussen het centrum en de wijken ten westen van de Singelgracht. Diverse plannen om grachten te ontdempen, stuitten op verzet van bewoners, winkeliers en markthandelaren.
Op 25 juli 1886 probeerde de politie bij de Zaterdagse brug over de Lindengracht het spelen van het verboden spel palingtrekken te verhinderen. Daarbij ontstonden rellen die bekendstaan onder de naam het Palingoproer. Bij die volksopstand in de Jordaan vielen 26 doden.
Dankzij de inspanningen van Louise Went, woningopzichteres en later directrice van de N.V. Bouwonderneming 'Jordaan' en haar toekomstige echtgenoot de architect J.E. van der Pek, kon in 1896 aan de Lindengracht bij de Goudsbloemstraat en de Goudsbloemdwarsstraten, een blok nieuwe woningen worden gebouwd. Initiatieven als deze waren van grote invloed op de ontwikkeling van de sociale woningbouw. De reliëfs aan de gevels van Lindengracht (206-220) vermelden beroepen van handwerkers.
De Albert Cuypstraat, de Dapperstraat, de Ten Katestraat en de Lindengracht werden in 1910 als 'ventstraat' aangewezen. Op de Lindengracht is een zaterdagmarkt.
Op de Lindengracht viel op 5 juli 1934 het eerste dodelijke slachtoffer van het Jordaanoproer. De man werd getroffen door een kogel in het hoofd.
Op de Lindengracht bij de Brouwersgracht staat het bronzen beeld dat Hans Bayens in 1979 maakte ter ere van schrijver / schoolmeester Theo Thijssen. Het naar de onderwijsvernieuwer vernoemde Jan Ligtharthuis is op Lindengracht 83-85.
Het OKC (Gemeentelijk Ouder-en-Kind-Centrum) is sinds 2009 gevestigd aan de Lindengracht 204. In dit pand uit 1902 was tot 2008 de Stadsbank van Lening gehuisvest.
Op vele plaatsen in de Jordaan lagen tussen de huizen zogenaamde gangen. Deze smalle steegjes gaven toegang tot de achter de huizenrij gelegen (vaak illegaal) bebouwde achtererven, waar de minstbedeelden in vaak bouwvallige onderkomens woonden. Alleen al op noordzijde van de Lindengracht lagen onder meer:
Deze gangen hebben na restauratie of nieuwbouw van aangrenzende panden meestal een andere bestemming gekregen.
De voormalige christelijke G.L.O. Eduard Gerdesschool ligt op nummer 146. De voormalige Christelijke Vak- en Huishoudschool Prinses Irene ligt aan Lindengracht 284-302. Op de nummers 83-85 ligt de Christelijke V.O. School Jan Ligtharthuis. In de voormalige openbare school 111 aan de Lindengracht 93 was de Amsterdamse Toneelschool & Kleinkunstacademie gevestigd. Een ingang van de aan de Goudsbloemstraat gelegen voormalige Lagere School nr. 113 ligt op Lindengracht 200.
Bronnen, noten en/of referenties |