W tym artykule szczegółowo zbadamy temat Ambasada Stanów Zjednoczonych w Warszawie, badając jego znaczenie, wpływ i znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie. Od jego początków po obecną ewolucję zanurzymy się w szczegółowej analizie, która pozwoli nam zrozumieć znaczenie Ambasada Stanów Zjednoczonych w Warszawie w różnych obszarach codziennego życia. Stosując różne perspektywy i podejścia, zajmiemy się jego konsekwencjami zarówno na poziomie indywidualnym, jak i zbiorowym, podkreślając jego wpływ w różnych sektorach. Podobnie zbadamy rolę, jaką odgrywa Ambasada Stanów Zjednoczonych w Warszawie w obecnym kontekście, zapewniając wszechstronną wizję, która pozwoli czytelnikowi zrozumieć jego znaczenie i wpływ we współczesnym świecie.
Służba konsularna Stanów Zjednoczonych na terenie dzisiejszej Polski, na terytorium ówczesnego Imperium Rosyjskiego, była obecna już w latach 1871–1917. Konsulat mieścił się w Warszawie m.in. przy ul. Senatorskiej 31 (1876-1879), ul. Erywańskiej 4b (1880-1882), ul. Erywańskiej 6a (1883–1887), obecnie nie istnieje, ul. Erywańskiej 12 (1888–1903), obecnie nie istnieje, kolejne – w Pałacu Czapskich przy ul. Krakowskie Przedmieście 5 (1905), ul. Smolnej 10 (1909), obecnie nie istnieje, ul. Krakowskie Przedmieście 5 (1910–1911) i w kamienicy Taubenhausa w al. Ujazdowskich 18, róg ul. Matejki 9 (1912–1913), obecnie nie istnieje.
Na terenie Królestwa Prus Stany Zjednoczone utrzymywały placówki konsularne m.in.:
w Gdańsku (1836–1916), przy Brotbänkergasse 705, obecnie ul. Chlebnicka 38 lub 39 (1839), Krebsmarkt 7, ob. Targ Rakowy (1867–1872), Fleischergasse 34, ob. ul. Rzeźnicka (1874–1880), Brotbänkergasse 11 (1884), Frauengasse 45, ob. ul. Mariacka (1886–1888), w Domu Schlütera przy Jopengasse 2, ob. ul. Piwna (1890–1899), Jopengasse 51 (1900), Jopengasse 64 (1902–1903), Hundegasse 43, ob. ul. Ogarna (1904–1905), Langermarkt 45, ob. Długi Targ (1907–1914), Große Wollwebergasse 4, ob. ul. Tkacka (1915), Jopengasse 64 (1916–1917), początkowo jako agencja konsularna, od 1906 w randze konsulatu
w Gubinie (1897–1898), agencja konsularna
w Szczecinie (1798–1917), konsulat (1798–1816), konsulat generalny (1816–1819), konsulat (1829–1917), przy Rosengarten 1, ob. ul. Podgórna (1881-1884), Hohenzollernstraße 1, ob. ul. Bolesława Krzywoustego (1885-1888), Birten-Allee 40, ob. ul. Malczewskiego (1890-1892), Lindenstr. 30, ob. al. 3 Maja (1893), Große Wollweberstraße 19, ob. Tkacka (1894-1895), Augustaplatz 1, ob. pl. Lotników (1896-1897), Königsplatz 4, ob. pl. Żołnierza Polskiego (1898-1909), Königsplatz 14 (1910-1913), Königsplatz 1 (1914-1916), Augustastraße 44, ob. ul. Małopolska (1917)
w Świnoujściu (1905–1911), agencja konsularna
w Toruniu (1906–1916), konsulat przy Waldauerstr./ul. Wałdowskiej, obecnie Curie-Skłodowskiej 27
we Wrocławiu (1875–1917), agencja konsularna przy Junkernstraße 2, ob. ul. Ofiar Oświęcimskich (1875–1877), konsulat przy Gartenstraße 10, ul. Józefa Piłsudskiego (1877–1878), Wallstraße 20, ul. Włodkowica (1878–1879), Museumplatz 13, pl. Muzealny (1879–1880), Museumstraße 7, ul. Muzealna (1880–1882), Tauentzienstraße 13, ul. Tadeusza Kościuszki (1882–1887), Zwingerplatz 5, pl. Teatralny (1887–1890), Agnesstraße 1, ul. Bałuckiego (1890–1893), Höfchenstraße 67, ul. Tadeusza Zielińskiego (1893–1894), Kaiser-Wilhelm-Straße 9, ul. Powstańców Śląskich (1894–1900), Schweidnitzer Stadtgraben 28, ul. Podwale (1900–1904), Körnerstraße 11, ul. Trwała (1904–1914), Elsasserstraße 12, ul. Zaolziańska (1914–1917),
w Żarach (1898–1911), agencja konsularna
Po I wojnie światowej
Pierwsze amerykańskie przedstawicielstwo dyplomatyczne w Warszawie powołano w 1919; jego siedzibą w randze poselstwa (American Legation), był przez kilka miesięcy Hotel Bristol, później pałac Zamojskich przy ul. Senatorskiej 37 (1919–1923), następnie pałac Wołowskiego, nazywany też pałacem Bourbona przy ul. Foksal 3 (1923–1930). Następnie przedstawicielstwo w 1930 podniesione do rangi ambasady, przeniesiono do pałacu Potockich przy ul. Krakowskie Przedmieście 15 (1932), do kamienicy Bohdanowicza w Al. Ujazdowskich 11 (1933–1936), i do willi Stanisława Lilpopa z 1852 (proj. Jan Heurich „starszy”) w Al. Ujazdowskich 29, w którym mieściło się do 1939. Z chwilą inwazji niemieckiej na Polskę ambasadę przeniesiono do Paryża (1939–1940), a następnie do Londynu (1940–1945).
Biuro handlowe znajdowało się przy ul. Jasnej 11 (1923), ul. Szkolnej 2 (1924-1925), w Al. Ujazdowskich 36 (1930), a następnie 47 (1937-1939).
Stany Zjednoczone utrzymywały też konsulaty:
w Warszawie (konsulat generalny) (-1941): w willi Marconiego z 1843 (proj. Henryk Marconi) w Al. Jerozolimskich 35 róg ul. Marszałkowskiej 101 (1923), w kamienicy braci Arona i Izraela Bachrachów przy ul. Jasnej 11; 24 pokoje I piętra (1923-1928),
wWolnym Mieście Gdańsku (1919-1940): w budynku Gdańskiego Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia (Danziger Feuersocietät) przy Elisabethwall 9, obecnie Wały Jagiellońskie 36 (1921–1936), przy Hinderburgallee 55, obecnie al. Zwycięstwa (1938), ponownie przy Elisabethwall 9 (1939–1940),
w Szczecinie (1924–1925): przy Behr-Negendank-Straße 4, ob. ul. Teofila Starzyńskiego (1924–),
we Wrocławiu (1924–1939): przy Elsasserstraße 12, ob. ul. Zaolziańska (1924–), Schweidnitzerstraße, ul. Świdnicka 34/35, Hallstraße 1, ul. Pawła Włodkowica (1930–1938), Tauentzienplatz 3, pl. Tadeusza Kościuszki (1938–1939).
Po II wojnie światowej
W okresie 1945–1947 ambasada była zlokalizowana w hotelu Polonia w Alejach Jerozolimskich 45, następnie w willi/pałacyku Gawrońskich w Al. Ujazdowskich 23, ówcześnie al. Stalina (1948–1953), w willi Wernickiego w Al. Ujazdowskich 31 (1957−1959), w przebudowanym pałacu Mokronowskich przy ul. Kościelnej 12 (1961–1962). Po rozebraniu w 1963 willi Lilpopa oraz Willi Wernickiego, na ich miejscu władze amerykańskie wybudowały (proj. Welton Becket and Associates z Los Angeles) nową siedzibę, która służy im do dnia dzisiejszego (od1963). W 1968 oddano też do użytku aneks od ul. Pięknej.
Komisja Roszczeń (American Claims Commission), z siedzibą początkowo w budynku ambasady, następnie w kamienicy Demelmajerów z 1770 przy ul. Nowy Świat 58a (1960–1967), oraz
Szpital Amerykański (American Hospital) w obiekcie firmy Roche z 1933 (proj. Romuald Gutt) przy ul. Rakowieckiej 19 (1951), w którym wcześniej mieściło się poselstwo Szwajcarii (1948-1950), następnie w budynku pomieszczono ambasady – Holandii (1964-1990), Danii (1996-2006), obecnie Turcji (2017-).
Od II wojny światowej Stany Zjednoczone utrzymywały/utrzymują urzędy konsularne:
w Gdańsku: 1945 konsulat generalny, 1946 konsulat; mieścił się w Sopocie w Willi Piotrowskiego przy ul. Kościuszki 41 (1946), a następnie w Gdańsku w willi z ok. 1900 w al. Grunwaldzkiej 1 (1947-1954).
w Poznaniu: w okresie 1946–1947 był to konsulat, 1947–1949 wicekonsulat, 1949–1951 konsulat, 1959–1992 konsulat, 1992–1996 konsulat generalny, z siedzibą początkowo w hotelu „Continental” przy ul. Św. Marcin 36 (1946), ul. Rzeczypospolitej 9 (1946), ob. ul. Nowowiejskiego, ul. Fredry 8 (1946–1948), przy ul. Chopina 4 (1959–1995) i ostatnio w hotelu Bazar przy ul. Ignacego Paderewskiego 8.
Sekcja handlowa/promocji handlu
W okresie międzywojennym biuro handlowe znajdowało się przy ul. Jasnej 11 (1923), ul. Szkolnej 2 (1924-1925), w Al. Ujazdowskich 36 (1930), a następnie 47 (1937–1939).
W 1972 otwarto placówkę promocji handlu pod nazwą Ośrodka Informacji Handlowej i Technicznej USA, który kolejno funkcjonował przy ul. Wiejskiej 20 (1975-1991), Ośrodka Rozwoju Handlu (Trade Development Center) w Alejach Jerozolimskich 56c (1996–2003), Sekcji Handlowej przy ul. Poznańskiej 2–4 (2004–2014), obecnie przy ul. Koszykowej 54 (2014–).
W 1948 rezydencja ambasadora mieściła się w pałacyku Z. Okoniewskiego z 1900 przy ul. Emilii Plater 17, obecnie stanowiącym rezydencję ambasadora Maroka. Współcześnie 30-pokojowa rezydencja ambasadora USA mieści się przy ul. Idzikowskiego 34. Oddano ją do użytku w 1967, kiedy ambasadorem Stanów Zjednoczonych w Polsce był John A. Gronouski. W jednym z apartamentów Henry Kissinger nocował w czasie prowadzonych w Warszawie poufnych rozmów amerykańsko-chińskich.
Kierownicy przedstawicielstwa
1871–1872 – Charles de Hofman, wicekonsul
1875–1898 (1901) – Joseph Rawicz, konsul honorowy (1829–1901)
M. Januszewska, D. Lewandowska: Mikrofilmy z Archiwum Narodowego USA, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Informacja Bieżąca nr 4 (23) z 31.01.2002 r.
Stosunki dyplomatyczne Polski. Informator. Tom II. Ameryka Północna i Południowa 1918–2007, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Archiwum/Wydawnictwo Askon Warszawa 2008, s. 224, ISBN 978-83-7452-026-3.
PatrykP.PleskotPatrykP., Dyplomata, czyli szpieg? Działalność służb kontrwywiadowczych PRL wobec zachodnich placówek dyplomatycznych w Warszawie (1956–1989), Warszawa: IPN, 2013, s. 656, ISBN 978-83-7629-487-2.
Andrzej Lek: Korpus dyplomatyczny w Polonia Palace, 17 lipca 2013,
Mariusz Rzeszutko: Konsulaty w Krakowie, Historia i działalność, Petrus Kraków 2014, s. 174, ISBN 978-83-7720-051-3.