August Agbola O’Brown

W tym artykule omówimy August Agbola O’Brown, bardzo ważny temat, który w ostatnim czasie przykuł uwagę ekspertów i ogółu społeczeństwa. August Agbola O’Brown to temat, który wywołał debatę, kontrowersje i wzbudził zainteresowanie szerokiego spektrum ludzi. Dlatego ważne jest, aby dokładnie przeanalizować wszystkie aspekty związane z August Agbola O’Brown, aby zrozumieć jego wpływ, konsekwencje i poszukać możliwych rozwiązań lub odpowiedzi. W tym artykule zostaną zbadane różne perspektywy, zaprezentowane zostaną odpowiednie dane i przedstawione zostaną szczegółowe refleksje na temat August Agbola O’Brown, próbując rzucić światło na ten temat, który jest dziś tak istotny.

Upamiętnienie u zbiegu pasażu Wiecha i ul. Chmielnej w Warszawie

August Agbola O’Brown, Augustine Agboola Browne, August Agbola Browne lub Augustus Browne, ps. „Ali” (ur. 22 lipca 1895 w Lagos, zm. 8 września 1976 w Londynie) – marynarz, muzyk Jazzowy pochodzenia nigeryjskiego.

Życiorys

Urodził się na terenie dzisiejszej Nigerii. Do Wolnego miasta Gdańsk przypłynął jako marynarz w 1922 roku. Z zawodu był muzykiem jazzowym – perkusistą, pracował w lokalach rozrywkowych. Osiadł w Krakowie, gdzie ożenił się z Polką – Zofią Pykówną. Miał z nią dwoje dzieci – Ryszarda (ur. 1928) i Aleksandra (ur. 1929). Kobietę tę August wkrótce opuścił. Od 1932 r. mieszkał w Warszawie przy ulicy Złotej.

List Zofii Pyrkówny, zamieszczony w gazecie po tym jak August Agbola O'Brown zostawił ją bez środków do życia z dwójką dzieci.

W 1949 roku zgłosił się do ZBoWiD. W ankiecie personalnej napisał, że brał udział w obronie Warszawy w 1939 roku, a także w powstaniu warszawskim. Według własnej relacji, miał nosić pseudonim „Ali”, należeć do oddziału dowodzonego przez kaprala Aleksandra Marcińskiego ps. „Łabędź” oraz walczyć na terenie Śródmieścia. Po nazwisku dowódcy historycy ustalili, że chodziło o batalion Iwo walczący na terenie Śródmieścia Południowego. Relację tę może potwierdzać świadectwo powstańca warszawskiego Jana Radeckiego ps. „Czarny”, który wskazał, że widział czarnoskórego mężczyznę w dowództwie batalionu Iwo przy ul. Marszałkowskiej 74, być może w łączności, w centrali telefonicznej. Radecki nie pamiętał natomiast personaliów tego mężczyzny.
Zbigniew Osiński – historyk, który odnalazł w archiwum ankietę personalną O’Browna – uznaje za mało prawdopodobne, aby tenże pełnił służbę żołnierską w charakterze łącznika; raczej pracowałby on dla powstańców na zapleczu, np. w radiostacji.

Brak jest jego zdjęć z okresu II wojny światowej, w tym z okresy obrony Warszawy i powstania warszawskiego, jak również notatek prasowych, podczas gdy tak egzotyczny żołnierz musiał zwracać uwagę mediów. Wszystkie ujęcia fotograficzne z bronią i w mundurze pochodzą z filmu Żołnierz zwycięstwa w reż. Wandy Jakubowskiej z 1953 r., o życiu gen. Karola Świerczewskiego, w którym występował jako statysta, odgrywając rolę komunistycznego ochotnika Brygad Międzynarodowych podczas wojny w Hiszpanii.

Brak jest informacji na temat jego losów w pierwszych latach po powstaniu. W 1949 roku był zatrudniony w Wydziale Kultury i Sztuki Zarządu Miejskiego w Warszawie. Potem zajmował się graniem jazzu w warszawskich restauracjach.

W 1952 lub 1953 r. ożenił się powtórnie, tym razem z Olgą Miechowicz. W 1958 roku wyemigrowali oboje najpierw na krótko do Paryża, by wkrótce osiąść w Wielkiej Brytanii, gdzie w 1959 r. urodziła im się córka Tatiana. Pochowany na Hampstead Cemetery w Londynie w Wielkiej Brytanii.

2 sierpnia 2019 u zbiegu pasażu Wiecha i ul. Chmielnej w Warszawie odsłonięto obelisk ku jego pamięci.

Uwagi

  1. Pisownia za podpisem pod zdjęciem w przytoczonej w przypisach pracy Zbigniewa Osińskiego. W tej samej pracy spotyka się wariant August Agbola O Browne.
  2. Zapis na nagrobku.
  3. Zapis w akcie zgonu.

Przypisy

  1. Wojciech Karpieszuk: Szeregowiec Ali. wyborcza.pl, 2011-02-15. .
  2. Kopia aktu zgonu Augusta Agboli O’Browna. 1944.pl. . (ang.).
  3. a b c d e f g h i j Zbigniew Osiński: Powstaniec z Nigerii. W: Paweł Średziński, Mamadou Diouf: Afryka w Warszawie. Dzieje afrykańskiej diaspory nad Wisłą.. Warszawa: Fundacja „Afryka Inaczej”, 2010, s. 97. ISBN 978-83-62179-01-5. .
  4. Czarnoskórzy Polacy – czyli o rzekomym rasizmie nad Wisłą…, „Polski Magazyn w UK” (pol.).
  5. a b Magdalena Drozdek: Ali, powstaniec z Nigerii. Historia prawdziwa, ale pełna niewiadomych. książki.wp.pl, 2020-12-22. .
  6. Wojciech Karpieszuk: „Ali”, czyli jedyny czarnoskóry powstaniec warszawski. gazeta.pl, 2010-12-15. .
  7. a b Wojciech Karpieszuk: Jest kolejny trop w historii o czarnoskórym powstańcu. gazeta.pl, 2010-12-16. .
  8. Ali – losy jedynego czarnoskórego powstańca warszawskiego. onet.pl, 1 sierpnia 2017. .
  9. Odnaleziono grób jedynego czarnoskórego uczestnika Powstania Warszawskiego. wprost.pl, 21 listopada 2017. .
  10. Warszawa upamiętniła czarnoskórego powstańca Augusta Agbooli Browne’a ps. „Ali”. dziennik.pl. .

Linki zewnętrzne