Dywizja Grenadierów Pancernych „Brandenburg”
W tym artykule zajmiemy się tematem Dywizja Grenadierów Pancernych „Brandenburg”, który przez lata przykuwał uwagę wielu osób. Od swoich początków po wpływ na współczesne społeczeństwo, Dywizja Grenadierów Pancernych „Brandenburg” był przedmiotem debaty i dyskusji. W miarę zagłębiania się w ten temat odkryjemy jego implikacje w różnych obszarach, a także postępy i wyzwania z nim związane. Stosując podejście krytyczne i analityczne, zbadamy znaczenie Dywizja Grenadierów Pancernych „Brandenburg” w dzisiejszym świecie i jak ukształtowało to nasze postrzeganie i rozumienie go. Mamy nadzieję, że w tym artykule przedstawimy głębszą i pełniejszą wizję Dywizja Grenadierów Pancernych „Brandenburg”, zachęcając naszych czytelników do refleksji nad jego aktualnością i znaczeniem dzisiaj.
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1944 |
| Rozformowanie |
1945 |
| Nazwa wyróżniająca |
Brandenburg |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
Fritz Kühlwein |
| Ostatni |
Hermann Schulte Heuthaus |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Numer |
16 |
| Rodzaj sił zbrojnych |
wojska lądowe |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Dywizja Grenadierów Pancernych „Brandenburg” (niem. Panzergrenadier-Division „Brandenburg”) – niemiecki związek taktyczny z okresu końca II wojny światowej, powstały z dywizji do zadań specjalnych „Brandenburg”.
Geneza
Po nieudanym zamachu na Adolfa Hitlera 20 lipca 1944 r., w który zamieszany był m.in. Wilhelm Canaris, wywiad wojskowy Abwehra został przejęty przez SS. Dywizja „Brandenburg” podległa dotąd Abwehrze i przeznaczona do specjalnych działań, z rozkazu przywódcy III Rzeszy przeszła pod władzę SD, a 13 września utraciła status Sondertruppen i została przeorganizowana na frontową dywizję grenadierów pancernych pod nazwą Dywizja Grenadierów Pancernych „Brandenburg”. Dla Brandenburczyków przeformowanie w zwykłą jednostkę wojskową było dużym ciosem, zmniejszającym ich morale, ale pomimo tego nadal pozostawali oni elitą.
Zarys historyczny
W poł. września 1944 r. Dywizja została przerzucona na terytorium Niezależnego Państwa Chorwackiego w rejon Zagrzebia, wchodząc w skład 2 Armii Pancernej. W listopadzie przeniosiono ją do Prus Wschodnich, gdzie została podporządkowana odwodowemu Korpusowi Pancernemu „Grossdeutshland” pod dowództwem gen. Dietricha von Sauckena. Od stycznia 1945 r. Dywizja ciągle znajdowała się w boju.
Przetransportowana w trybie alarmowym w okolice Kielc (w składzie 4 Armii Pancernej) nie zdążyła jednak wejść do walki jako całość i pod naciskiem sowieckiej ofensywy styczniowej została wycofana wraz z dowództwem Korpusu Panc. „Grossdeutshland” nad Nysę Łużycką. Broniła tzw. „korytarza łużyckiego” i obsadzała brzeg rzeki. Liczyła wówczas ok. 11,5 tys. żołnierzy, a na wyposażeniu miała 140 dział i 60 moździerzy, 20 czołgów PzKpfw V Panther, bardzo dużo broni maszynowej i nowoczesnej broni przeciwpancernej (Panzerfausty i Panzerschrecki). W kwietniu prowadziła ciężkie walki obronne z forsującymi Nysę polskimi oddziałami 2 Armii Wojska Polskiego. Jej obrona została przełamana, a Dywizja z ciężkimi stratami wycofała się w rejon na południe od Budziszyna. Tam część jej oddziałów wzięła udział w kontrataku niemieckim, który zadał ciężkie straty 2 Armii WP (patrz: bitwa pod Budziszynem).
30 kwietnia resztki Dywizji znalazły się w rejonie Drezna, a 1 maja przeszły na terytorium Protektoratu Czech i Moraw, gdzie skapitulowały 8 maja.
Dowódcy dywizji
- gen. Fritz Kühlwein – 15 września – 16 października 1944 r.
- gen. Hermann Schulte Heuthaus – 17 października 1944 r. – 8 maja 1945 r.
Struktura organizacyjna
1944/1945
- Sztab Dywizji
- Pułk Pancerny „Brandenburg” (czołgi PzKpfw V Panther i PzKpfw IV)
- 1 Pułk Grenadierów Pancernych „Brandenburg”
- 2 Pułk Grenadierów Pancernych „Brandenburg”
- Batalion Grenadierów Pancernych „Brandenburg”
- Pułk Artylerii „Brandenburg”
- Armijny Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej „Brandenburg”
- Dywizjon Rozpoznawczy „Brandenburg”
- Batalion Saperów „Brandenburg”
- Batalion Łączności „Brandenburg”
- pododdziały zaopatrzenia i obsługi
Kwiecień 1945 (Łużyce)
- Sztab Dywizji
- 1 Pułk Grenadierów Pancernych „Brandenburg”
- 2 Pułk Grenadierów Pancernych „Brandenburg”
- Grupa pancerna „Wietersheim” (trzy kompanie czołgów i jedna kompania grenadierów pancernych na transporterach opancerzonych; łącznie ok 20 czołgów Pzkfw V Panther)
- Pułk Artylerii „Brandenburg”
- Armijny Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej „Brandenburg”
- Dywizjon Rozpoznawczy „Brandenburg”
- Szturmowy Batalion Saperów „Brandenburg” (na transporterach opancerzonych, z moździerzami i pancerzownicami)
- Batalion Łączności „Brandenburg”
- pododdziały zaopatrzenia i obsługi
- 1244 Pułk Grenadierów – przydzielony do Dywizji
- Brygada Artylerii Szturmowej „Grossdeutshland” (w składzie trzech baterii i kompanii zaopatrzenia) – przydzielona do Dywizji
- dwa dywizjony 732 Brygady Artylerii – przydzielone do Dywizji
Przypisy
- ↑ Erenz i Janssen 1997 ↓, s. 112.
Bibliografia
- Benedikt Erenz, Karl-Heinz Janssen: Niemcy o zbrodniach Wehrmachtu. Warszawa: 1997. ISBN 83-11-08722-9.