Gedko Stilvoyt
W tym artykule zamierzamy dogłębnie zbadać fascynujący świat Gedko Stilvoyt. Temat ten ma dziś ogromne znaczenie, ponieważ jego wpływ rozciąga się na różne obszary społeczeństwa, od polityki po kulturę popularną. Idąc tym tropem, przeanalizujemy różne aspekty związane ze zmienną Gedko Stilvoyt, badając jej pochodzenie, ewolucję w czasie i wpływ, jaki ma na życie ludzi. Dzięki podejściu interdyscyplinarnemu przyjrzymy się wielowymiarowym wymiarom Gedko Stilvoyt, prezentując dane, badania i opinie ekspertów w tej dziedzinie. Mamy nadzieję, że na końcu tego artykułu będziemy mieli pełniejszą i wzbogacającą wizję Gedko Stilvoyt, która pozwoli nam lepiej zrozumieć jego znaczenie i wpływ na dzisiejszy świat.
Gedko Stilvoyt (Gotke Stillevogt) – zasadźca, pierwszy wójt Krakowa, razem z Jakubem, sędzią z Nysy i Dytmarem Wolkiem z Wrocławia, 5 czerwca 1257 we wsi Kopernia koło Pińczowa za przywilejem księcia Bolesława Wstydliwego zawarli umowę lokacyjną nowego miasta w Krakowie na prawie magdeburskim. Gedko Stilvoyt był synem pierwszego wrocławskiego wójta Godinusa Stillevoyta, oraz właścicielem młyna w Oławie koło Wrocławia. Pierwszy raz występuje Gedko w 1254 jako ławnik wrocławski (Gotkinus).
Treścią umowy zawartej z księciem było przeprowadzenie prac mierniczych, utworzenie miejsc do prowadzenia handlu, zorganizowanie sądu ławniczego oraz sprowadzenie osadników. Efektem pracy wójta było wytyczenie Rynku Głównego, Rynku Małego, miejsc na kramy, szachownicy ulic oraz powołanie do życia instytucji ławy miejskiej, która miała wraz z wójtem odbywać sądy.
Za swoje usługi pierwsi wójtowie otrzymali m.in. 600 hektarów ziemi rolnej w obrębie jurysdykcji miejskich, rzeźnię, młyny na Wiśle i Prądniku oraz wyłączność na zagospodarowanie brzegów Wisły od klasztoru panien norbertanek na Zwierzyńcu do klasztoru ojców cystersów w Mogile. Największy dochód przyniósł jednak przywilej pobierania czynszu z jednej szóstej działek budowlanych w nowym Krakowie oraz zwolnienie od cła i opłat od przewożonych towarów. Swoją działalność w Krakowie zakończył przed rokiem 1267.
Między rokiem 1264 a 1272 Gedko był właścicielem wójtostwa nowomiejskiego we Wrocławiu
Bibliografia
- Zagadkowy Kraków, Piotr Hapanowicz (red.), Michał Niezabitowski (red.), Wacław Passowicz (red.), Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2013, ISBN 978-83-7677-130-5, OCLC 883504007.
Przypisy
- ↑ „Gedko oder Gotke Stillevogt war der Sohn des ersten Breslauer Schultheißen Godinus Stillevogt, der Breslau zu deutschen Recht ansetzte.” Schlesien: eine Vierteljahresschrift für Kunst, Wissenschaft und Volkstum 25-26 1980. s. 170
- ↑ Polski Słownik Biograficzny, t. 7, 1948
- ↑ „Zamierzając przeto założyć miasto w Krakowie i zgromadzić tu ludzi z różnych stron świata, wpajamy mocno w uszy każdemu z osobna, tak współczesnym, jak i przyszłym, że my - Bolesław z bożej łaski, książę Krakowa i Sandomierza, razem z dostojną matką naszą Grzymisławą, i szlachetną małżonką naszą Kunegundą, miasto to zakładamy na tym samym prawie, na jakim założone zostało miasto Wrocław, tak aby nie to co tam się dzieje, lecz co według prawa i wzoru miasta Magdeburga dziać się powinno, było zmienione, aby jeśli kiedyś byłaby co do tego jakaś wątpliwość, do pisanego prawa wątpiący się odwoływali” Akt lokacji Krakowa, Archiwum Państwowe w Krakowie
- ↑ Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, t. 61, w. 2, 2006, s. 222; „Gedko dictus Stihoyt, wymieniony w dokumencie lokacyjnym na pierwszym miejscu, należał do znanej rodziny wrocławskiej. Należałoby zatem przyjąć, że któryś z przodków Gedki, może ojciec, pełnił tę właśnie funkcję.” Dzieje Krakowa: Kraków do schyłku wieków średnich. 1998. s. 132