W następnym artykule szczegółowo przeanalizujemy Historyzm (architektura), postać/temat/datę, która w ostatnim czasie przykuła uwagę opinii publicznej. W następnych kilku linijkach będziemy badać jego pochodzenie, wpływ na obecne społeczeństwo i konsekwencje, jakie ma na przyszłość. _Var1 wywołał intensywną debatę pomiędzy ekspertami a zwykłymi ludźmi i dlatego tak istotne jest zrozumienie wszystkich aspektów tego zjawiska. Od czasu pojawienia się Historyzm (architektura) wywołał falę sprzecznych opinii, a naszym celem będzie sporządzenie bezstronnej i wyczerpującej analizy, która pozwoli czytelnikowi wyrobić sobie świadomą opinię na ten temat.
Historyzm – nurt w XIX-wiecznej architekturze światowej, polegający na naśladownictwie stylistyki minionych epok.
Początkowo opierał się na przeciwstawieniu klasycyzmowi i zainteresowaniu przeszłością, badaną w sposób naukowy. Zbiegł się z romantyzmem w sztuce i literaturze. Powstał z romantycznej tęsknoty za tym, co dalekie, za historią i nieskrępowaną naturą. Człowiek nastrojony romantycznie uciekał od zbiorowości, szukał samotności, tego co osobiste, rodzime i ludowe, szukał bezkształtności i dowolności jako przeciwieństwa przymusu zawodowego i społecznego, prostoty graniczącej z prymitywizmem. Był przeciwny racjonalizmowi, chłodowi, wyniosłości charakterystycznej dla klasycyzmu. Za tym wszystkim stała także niepewność wobec teraźniejszości.
Architektura i sztuka do XVIII wieku były wykładnią określonego porządku społecznego, opierającego się na prawie dziedziczenia, robiącego wrażenie wiecznego trwania, porządku wspieranego autorytetem władzy, kościoła, elit społeczeństwa. Ład ten drastycznie załamał się w czasie rewolucji francuskiej. Głoszone i wprowadzane w życie prawa człowieka, przekształcanie się poddanych w obywateli zniweczyło wielowiekową tradycję. Ciągłość trwania została przerwana. „Sznur naszyjnika pereł został przerwany, teraz miało się garść pełną pereł, którymi można było się swobodnie bawić”. Przeszłość stała się skarbnicą, z której można było dowolnie czerpać wzory do naśladowania.
Zainteresowanie przeszłością w architekturze zbiegło się z rozwojem nauk historycznych. Było wynikiem badań nad przeszłością. Od początku XIX stulecia prowadzono intensywne prace nad dziejami architektury. Zaczęto opisywać, rozróżniać, datować budowle – początkowo średniowieczne, następnie późniejsze. Podstawy badań nad romanizmem i gotykiem stworzyli de Gerville, Thomas Rickman, Ksawery Kraus, a zwłaszcza Eugène Viollet-le-Duc. Na tych badaniach oparli się architekci, wskrzeszając na całym świecie neostyle (neoromanizm, neogotyk, neorenesans, neobarok).
W historii architektury historyzmu można rozróżnić trzy fazy rozwojowe: historyzm romantyczny (do około 1870), ścisły historyzm (około 1870–1890) i późny historyzm (po 1890).