Irena Conti Di Mauro
Obecnie Irena Conti Di Mauro to temat, który zyskał duże znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie. Wraz z postępem technologii i globalizacją, Irena Conti Di Mauro stał się przedmiotem zainteresowania dużej liczby ludzi na całym świecie. Od wpływu na gospodarkę po wpływ na kulturę popularną, Irena Conti Di Mauro stał się tematem, który nadal wywołuje debatę i analizy. W tym artykule szczegółowo zbadamy różne aspekty Irena Conti Di Mauro i jego wpływ na dzisiejsze społeczeństwo, a także możliwe przyszłe konsekwencje, jakie może mieć.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 października 1931 (lub 1923) |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 października 2009 |
| Odznaczenia | |
| |
Irena Conti Di Mauro, właśc. Irena Gelblum (ur. 25 października 1931 lub 1923 w Warszawie, zm. 26 października 2009 w Konstancinie-Jeziornie) – uczestniczka walk w powstaniu w getcie warszawskim i powstaniu warszawskim, polsko-włoska dziennikarka, pisarka, poetka. Była członkinią Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, gdzie reprezentowała państwo włoskie.
Życiorys
Pochodziła z zasymilowanej zamożnej ziemiańskiej rodziny Krongoldów. Podawała różne daty urodzenia: 31 października 1925, 25 października 1923, 1931 lub 1933. W czasie wojny straciła brata i rodziców, którzy zginęli w getcie warszawskim.
Była członkinią Żydowskiej Organizacji Bojowej i jej łączniczką. Przenosiła pieniądze ukrywających się w Warszawie Żydów, szukała dla nich kryjówek, przeprowadzała ich przez miasto. Przez Marka Edelmana nazywana była „Irką Wariatką” ze względu na niezwykłe bohaterstwo i odwagę.
Przed 1943 mieszkała przy ul. Pańskiej 5. Tam ukrywała broń. Getto opuściła przed wybuchem powstania i działała w konspiracji poza jego murami. Po upadku powstania w jej mieszkaniu przebywali czasowo członkowie Żydowskiej Organizacji Bojowej.
Uczestniczyła w powstaniu warszawskim. Za zasługi została odznaczona Krzyżem Walecznych.
Po wojnie często zmieniała miejsca pobytu. Współpracowała z żydowskimi Mścicielami, tajną antynazistowską organizacją. Działała w Niemczech, ale nie wiadomo, w jakim charakterze. Wówczas, ale i w czasie wojny, współpracowała z Symchą Rotemem, z którym była w związku.
Potem wyjechała do Palestyny. Została zatrzymana przez Brytyjczyków w obozie dla uchodźców. Następnie w Hajfie pracowała w gastronomii. W tym czasie przyjęła nazwisko męża – Gawisar.
W 1948 wróciła do Polski, ale pod nazwiskiem Conti. Za namową Marka Edelmana rozpoczęła studia na Akademii Medycznej w Warszawie.
W 1950 wyszła za mąż za Ignacego Waniewicza (pierwotnie Weinber, ale namówiła go na zmianę nazwiska). Urodziła córkę Jankę.
Pracowała jako dziennikarka w prasie młodzieżowej, początkowo w „Pokoleniu”, potem w „Nowej Wsi”.
Z Polski wyjechała w 1968 na fali antysemickiej kampanii, gdy zwolniono ją z pracy.
Wyszła za Antonia di Mauro, redaktora organu prasowego włoskiej komunistycznej partii „l'Unita”. Mając włoskie dokumenty, wyemigrowała. Małżeństwo przetrwało 2 lata.
Studiowała literaturę. Skończyła Instytut Dantego w Rzymie i uniwersytet dla cudzoziemców w Perugii. Tłumaczyła na język włoski wiersze ks. Jana Twardowskiego, przekładała prozę, opracowała antologie poezji polskiej po włosku, pracowała jako dziennikarka, pisała wiersze. Po 1980 zaczęła pisać i wydawać w języku polskim.
Pod koniec życia wróciła do Polski. Została pochowana na cmentarzu Północnym.
Nagrody i wyróżnienia
.jpg)
Za swoją działalność w dziedzinie zbliżania kultur polskiej i włoskiej uhonorowana została wieloma nagrodami i wyróżnieniami, m.in. we Włoszech Złotym Medalem Amnesty International przy Nagrodzie Literackiej im. Luigi Russo, Nagrodą Poezji i Krytyki miasta Tagliacozzo, główną nagrodą na XV Biennale di Poesia Ascendista w Messynie, Nagrodą Poetycką im. Elio Vittorini na Sycylii za liryki; w Polsce – odznaką Zasłużonego dla Kultury Polskiej, nagrodą ZAiKS-u, nagroda międzynarodowego Listopada Poetyckiego w Poznaniu oraz za działalność charytatywną na rzecz dzieci – Nagrodą Humanitarna Victoria 2002, statuetką Dziecięcej Nagrody „Serca” oraz w 2007 roku Orderem Uśmiechu.
Była członkiem Akademii Historii i Literatur Słowiańskich im. Adama Mickiewicza w Bolonii, członkiem honorowym Heraldycznej Akademii Sztuki i Literatury „La Crisalide” w Katanii, członkiem – profesorem honoris causa Akademii św. Łukasza w Antwerpii.
Działalność charytatywna
Cały dochód ze sprzedaży „Trylogii Sycylijskiej” przekazała na zakup okien do budowanego w Świdnicy Europejskiego Centrum Przyjaźni Dziecięcej. W 2007 na ten cel przeznaczyła cały dochód ze sprzedaży książki „I co teraz z tą miłością?” wydanej na 40-lecie Orderu Uśmiechu.
Twórczość
W późniejszych latach ukrywała swoją przeszłość i przedstawiała się jako polska poetka włoskiego pochodzenia.
Jako Irena Conti była autorką książek poetyckich, reportaży literackich i opowiadań, tłumaczka poezji, m.in. ks. Jana Twardowskiego. Była cytowana m.in. przez papieża Jana Pawła II i ks. Jana Twardowskiego.
Jej polskie wiersze ukazały się nakładem wydawnictwa „Czytelnik” w tomach: „Ziemia nieobiecana” i „Cztery pory pieśni nieustającej” oraz w wydawnictwie PIW „I tylko miłość...”, „Miłość-Czułość-Dobroć” i „Miłość-Pokora-Pojednanie”, składające się na „Trylogię Sycylijską”.
Publikacje
- „I tylko miłość...”, Irena Conti, PIW, Warszawa 2002, ISBN 83-06-02863-5.
- „Miłość-czułość-dobroć”, Irena Conti Di Mauro, PIW, Warszawa 2003, ISBN 83-06-02914-3.
- „Miłość-pokora-pojednanie”, Irena Conti Di Mauro, PIW, Warszawa 2004, ISBN 83-06-02933-X.
- „Lubię codzienność”, Irena Conti Di Mauro, Polski Instytut Wydawniczy, Warszawa 2005, ISBN 83-89700-34-4.
- „Kiedy mówisz, że kochasz”, Jan Twardowski, tłumaczenie Irena Conti Di Mauro, Polski Instytut Wydawniczy, Warszawa 2006, ISBN 978-83-89700-41-4.
- „I co teraz z tą miłością? 40 lat Orderu Uśmiechu.”, Irena Conti Di Mauro, Wstęp „Do Autorki” oraz „40 lat Orderu Uśmiechu” – Marek Michalak, Fundacja SERCE – ECPD, Warszawa 2007, ISBN 978-83-925723-8-1.
Upamiętnienie
Jest bohaterką biografii Wybór Ireny, którą napisał Remigiusz Grzela.
Jest jedną z bohaterek biograficznej książki Tadeusza Belerskiego Kawalerowie Orderu Uśmiechu wydanej w 2013 roku.
W 2020, w związku z 78. rocznicą wybuchu powstania w getcie warszawskim, przy metrze Centrum odsłonięto mural poświęcony kobietom walczącym w powstaniu. Została tam upamiętniona jako jedna z 9 Żydówek.
Przypisy
- ↑ a b Joanna Szczęsna: Irena Gelblum w konspiracji. Do śmierci. Wysokie Obcasy, 21 kwietnia 2014. .
- ↑ według Remigiusza Grzeli urodziła się w 1923, co potwierdza fakt jej udziału w konspiracji podczas II wojny światowej
- ↑ Warszawa, 31.10.2009 - pozostałe , nekrologi.wyborcza.pl (pol.).
- ↑ a b c d e f Poznaj bohaterki muralu , polin.pl .
- ↑ a b c d e f g h i j Elżbieta Dutka, "Biografie składają się również z zapętleń". Nieopowiedziane życie Ireny Gelblum, „Narracje o Zagładzie”, 1, 2015, s. 212–224.
- ↑ a b c d e f g h i j k Joanna Szczęsna, Irena Conti: Wystrojona wkraczała do przedziału dla Niemców, by zasnąć z głową na ramieniu jakiegoś oficera Wehrmachtu. Zaprzeczała, że jest Żydówką , www.wysokieobcasy.pl .
- ↑ Oko za oko, naród za naród. Aba Kowner i „Mściciele” z Wilna , naszahistoria.pl, 6 czerwca 2018 (pol.).
- ↑ Wybór Ireny. .
Bibliografia
- Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.