Jaan Poska
Jaan Poska jest tematem zainteresowania już od dawna, a jego wpływ rozciąga się na różne obszary życia. Od wpływu na kulturę popularną po znaczenie dla postępu technologicznego, Jaan Poska pozostawił znaczący ślad w społeczeństwie. W tym artykule zbadamy różne aspekty Jaan Poska, od jego początków po dzisiejszą ewolucję. Przeanalizujemy jego wpływ na historię, naukę, politykę i inne istotne obszary. Dodatkowo sprawdzimy, jak Jaan Poska ukształtował nasze postrzeganie i wpłynął na nasze decyzje na przestrzeni lat. Dołącz do nas w tej podróży, aby odkryć wpływ Jaan Poska na nasze życie!
| |
| Imię i nazwisko po urodzeniu |
Iwan Iwanowicz Poska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
24 stycznia 1866 |
| Data i miejsce śmierci |
7 marca 1920 |
| minister spraw zagranicznych Estonii | |
| Okres |
od 24 lutego 1918 |
| Okres |
od 27 listopada 1918 |
| Odznaczenia | |
| |
Jaan Poska, właściwie Iwan Iwanowicz Poska (ros. Иван Иванович Поска; ur. 24 stycznia 1866 w Laiuse, zm. 7 marca 1920 w Tallinnie) – estoński adwokat i polityk, sygnatariusz traktatu w Tartu.
Lata młodości
Urodził się w rosyjskojęzycznej rodzinie jako piąte z dwanaściorga dzieci. Jego ojciec był zakrystianem w miejscowej cerkwi prawosławnej. Po ukończeniu szkoły cerkiewnej w Tuhalaane i seminarium duchownego w Rydze, w 1886 roku rozpoczął studia medyczne na uniwersytecie w Dorpacie, jednak później przeniósł się na wydział prawniczy, który ukończył w 1890 roku. Następnie przeniósł się do Tallinna i rozpoczął praktykę adwokacką. Podczas studiów zaczął również zajmować się tłumaczeniami – jako Jaan Karu opublikował wiele przekładów z języka rosyjskiego, m.in. dzieł Puszkina.
Kariera polityczna
W 1904 roku został członkiem rady miejskiej Tallinna, a w 1913 roku z inicjatywy Konstantina Pätsa objął posadę burmistrza tego miasta. Dzięki swoim kontaktom i umiejętności łagodzenia konfliktów, był skutecznym zarządcą oraz zyskał poparcie lokalnej ludności niemieckiej i rosyjskiej. Po rewolucji lutowej rosyjski Rząd Tymczasowy powołał go na gubernatora estońskiego. Jesienią 1917 roku został wybrany do rosyjskiej Konstytuanty. Po ogłoszeniu przez Estonię niepodległości 24 lutego 1918 roku, Poska objął stanowisko ministra spraw zagranicznych w rządzie tymczasowym i pełnił tę funkcję do 12 listopada tegoż roku, kiedy został ministrem sprawiedliwości. Jednocześnie przez krótki okres pełnił obowiązki premiera Estonii od momentu zakończenia okupacji niemieckiej i zalegalizowania władzy estońskiego rządu do momentu powrotu Pätsa z niemieckiego więzienia. 27 listopada 1918 roku ponownie został ministrem spraw zagranicznych, którym pozostał również w rządzie Otto Strandmana do 20 września 1919 roku. Pod koniec 1919 roku został szefem estońskiej delegacji podczas negocjacji estońsko-sowieckich w Tartu, ostatecznie 2 lutego 1920 roku podpisując traktat pokojowy, kończący wojnę o niepodległość Estonii, którego warunki okazały się korzystne dla Estonii. 27 lutego 1920 roku został odznaczony Orderem Krzyża Wolności III kategorii 1. klasy.
Życie prywatne
W 1895 roku poślubił Constance Ekström, z którą miał ośmioro dzieci: Jüriego, Niinę, Jaana, Annę, Helenę, Ksenię, Tatjanę i Verę; ta ostatnia była dziennikarką i prawniczką, uznawaną za liderkę estońskiego ruchu feministycznego. Zmarł 7 marca 1920 roku w Tallinnie, został pochowany na prawosławnym cmentarzu św. Aleksandra Newskiego. W jego pogrzebie uczestniczyło 20 tys. osób.
Upamiętnienie
W 1999 roku został uznany za jednego ze stu wybitnych Estończyków XX wieku. W 2008 roku dom w Tallinnie, w którym mieszkał, został odnowiony i otwarto w nim muzeum. Rok później został patronem jednego z przedszkoli w Tallinnie. W budynku, w którym podpisano traktat założono w 2011 roku gimnazjum, którego patronem został Poska. W 2016 roku Bank Estonii, z okazji 150. rocznicy urodzin Poski, wydał pamiątkową monetę o nominale 10 euro z jego wizerunkiem. W tym samym roku w parku Kadriorg został odsłonięty pomnik Poski. W Tallinnie, w śródmieściu znajduje się ulica jego imienia. W latach 1931–1940 Poska był również patronem bulwaru w Rakvere.
Przypisy
- ↑ a b c d e f Tomasz Otocki: „Odszedł w miesiąc po pokoju w Tartu”. Sto lat temu zmarł Jaan Poska. Przegląd Bałtycki, 2020-03-07. .
- ↑ Jaan Poska isik ja töö. „Postimees”. 66, s. 2, 1930-03-09. (est.).
- ↑ a b Poska, Jaan. Estonica. . . (ang.).
- ↑ a b Wojciech Roszkowski, Jan Kofman (red.): Biographical Dictionary of Central and Eastern Europe in the Twentieth Century. London, New York: Routledge, 2015, s. 801. ISBN 978-0-7656-1027-0. (ang.).
- ↑ Miljan 2015 ↓, s. 362-363.
- ↑ Valitsus 12.11.1918 - 27.11.1918. Rząd Estonii. . . (est.).
- ↑ a b Pajur 2014 ↓, s. 91.
- ↑ Valitsus 27.11.1918 - 09.05.1919. Rząd Estonii. . . (est.).
- ↑ Pajur 2014 ↓, s. 94.
- ↑ Valitsus 09.05.1919 - 18.11.1919. Rząd Estonii. . . (est.).
- ↑ Teenetemärkide kavalerid – Jaan Poska. Prezydent Estonii. . (est.).
- ↑ Eduard Laaman: Jaan Poska: Eesti riigitegelase elukäik. Tartu: Eesti Kirjanduse Selts, 1998, s. 24. ISBN 978-9985-9171-0-7. (est.).
- ↑ a b Jaan Poska †. „Päewaleht”. 54, s. 2, 1920-03-08. (est.).
- ↑ Proua Constanze Poska †. „Kaja”. 330, s. 3, 1923-12-09. (est.).
- ↑ Francisca de Haan, Krassimira Daskalova, Anna Loutfi (red.): A Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms: Central, Eastern and South Eastern Europe, 19th and 20th Centuries. Budapest: Central European University Press, 2006, s. 450. ISBN 978-963-7326-39-4. (ang.).
- ↑ Jaan Poska (1866-1920) haud. Kultuurimälestiste register . Muinsuskaitseamet. . (est.).
- ↑ Miljan 2015 ↓, s. 363.
- ↑ Sajandi saja suurkuju valimine sai läbi. Eesti Päevaleht, 1999-11-29. . (est.).
- ↑ Вторая жизнь дома Яана Поска. Молодёжь Эстонии, 2008-01-25. . (ros.).
- ↑ Uwe Gnadenteich: Lasteaed kannab Jaan Poska nime. Postimees, 2009-02-20. . (est.).
- ↑ Our school. Tartu Jaan Poska Gümnaasium. . (ang.).
- ↑ Collector coins and the first day cover dedicated to Jaan Poska will go on sale in the museum of Eesti Pank on Friday. Bank Estonii, 2016-01-20. . (ang.).
- ↑ Яан Поска – семинарист, переводчик, политик. „Золотой червонец”. 1 (34), s. 20, 2016. ISSN 2072-7259. (ros.).
- ↑ В Кадриорге торжественно открыли памятник Яану Поска. Eesti Rahvusringhääling, 2016-01-24. . (ros.).
- ↑ Monument to Jaan Poska. Park Kadriorg. . (ang.).
- ↑ Tallinna tänavanimed / Street names of Tallinn. Instytut Języka Estońskiego. . (est. • ang.).
- ↑ Andres Pulver. Jaan Poska ja punamonument kokku ei sobi. „Virumaa Teataja”. 76, s. 3, 2016-04-21. (est.).
- ↑ Odette Kirss. Tänavanimed vahetuvad aegade tuules. „Virumaa Teataja”. 168, s. 8, 2020-09-03. (est.).
Bibliografia
- Toivo Miljan: Historical Dictionary of Estonia. Lanham: Rowman & Littlefield, 2015, s. 362-363. ISBN 978-0-8108-7244-8. (ang.).
- Ago Pajur. Eesti ajutine valitsus priiuse põlistumise vaatepunktist. „Õpetatud Eesti Seltsi Aastaraamat 2013”, s. 79-100, 2014. ISSN 1406-8486. (est.).
| 1918–1939 |
|
|---|---|
| 1939–1940 |
|
| Od 1991 |
|
