W tym artykule zagłębimy się w świat Jaworze (gmina), badając jego pochodzenie, znaczenie dzisiaj i możliwe konsekwencje dla przyszłości. Jaworze (gmina) przyciągnął uwagę szerokiego spektrum odbiorców, od ekspertów w tej dziedzinie po tych, którzy dopiero zaczynają odkrywać jego znaczenie. Idąc tym tropem, przeanalizujemy wpływ, jaki Jaworze (gmina) wywarł na różne aspekty społeczeństwa, odnosząc się do jego wpływu na kulturę, gospodarkę i technologię. Podobnie zagłębimy się w różne perspektywy i opinie, które pojawiły się wokół Jaworze (gmina), w celu przedstawienia kompleksowej i wzbogacającej wizji na ten temat.
gmina wiejska | |||||
Urząd gminy w Jaworzu | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
TERC |
2402062 | ||||
Wójt |
Anna Skotnicka-Nędzka (p.o) | ||||
Powierzchnia |
21,13 km² | ||||
Populacja (2018) • liczba ludności |
|||||
• gęstość |
342,4 os./km² | ||||
Nr kierunkowy |
33 | ||||
Kod pocztowy |
43-384 | ||||
Tablice rejestracyjne |
SBI | ||||
Adres urzędu: ul. Zdrojowa 8243-384 Jaworze | |||||
Położenie na mapie powiatu | |||||
49°47′35″N 18°57′01″E/49,793056 18,950278 | |||||
Strona internetowa | |||||
Biuletyn Informacji Publicznej |
Jaworze – gmina wiejska w południowej części województwa śląskiego, w południowo-zachodniej części powiatu bielskiego, na granicy z powiatem cieszyńskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bielskim.
Gmina położona jest w krainie historycznej Śląska Cieszyńskiego i przynależy do euroregionu Śląsk Cieszyński.
Jaworze znajduje się w strefie obejmującej zurbanizowany obszar Aglomeracja bielska i graniczy z jej śródmiejską częścią tj. miastem Bielsko-Biała.
Siedzibą i jedyną wsią gminy jest licząca sobie ponad 700 lat podgórska osada rolniczo–turystyczna Jaworze, które obejmuje swym zasięgiem cztery przysiółki:
Według rejestru TERYT do gminy należy także osada Błatnia.
Według danych z 2018 roku gminę zamieszkiwały 7299 osoby.
Gmina Jaworze położona jest w obrębie Pogórza Cieszyńskiego u północnego progu Beskidu Śląskiego w rozgałęzieniu ułożonych południkowo ramion górskich łączących się w masywie Błotnego (917 m n.p.m.) znanego jako Błatnia. Głęboko wcięte doliny oraz stromo opadające zalesione stoki Bucznika (679 m), Ostrego (659 m), Borowiny (718 m) i Wysokiego (756 m) tworzą urocze tło dla położonej na pagórkach gminy. Przez miejscowość Jaworze przepływają potoki Szeroki i Wysoki natomiast przez Jaworze Nałęże przepływa potok Jasienica zwana również potocznie Jesionka.
Gmina znana jest z walorów uzdrowiskowych, na tym terenie w XIX wieku odkryto źródła wody bogate w sole jodo-bromowe. Corocznie przybywa tutaj wiele osób ze schorzeniami dróg oddechowych. Na terenie Jaworza funkcjonują obiekty wczasowo-rekreacyjne, liczne ścieżki rowerowe i narciarskie.
Według podziału na jednostki fizycznogeograficzne (Jerzy Kondracki, 1978) klasyfikacja obszaru gminy przedstawia się następująco:
Pod względem podziału geobotanicznego (Szafer, Zarzycki, 1977) gmina Jaworze należy do:
Według danych z roku 2002 gmina Jaworze ma obszar 21,32 km², w tym:
Gmina stanowi 4,66% powierzchni powiatu.
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 6883 | 100 | 3502 | 50,9 | 3381 | 49,1 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
325,7 | 165,7 | 160,0 |
Gmina graniczy od południa z gminą Brenna w powiecie cieszyńskim i od północy z gminą Jasienica w powiecie bielskim, a od wschodu z miastem Bielsko-Biała.
Przebieg granic gminy Jaworze jest następujący: od północy granica gminy w zasadzie pokrywa się z linią kolejową Bielsko-Biała – Cieszyn. Po przekroczeniu potoku Rudawka granica zbiega w kierunku południowo-wschodnim przecinając ul. Bielską. Następnie wzdłuż ul. Średniej dochodzi do skrzyżowania z ul. Kolonia Dolna, od którego odbija w kierunku kompleksu leśnego otaczającego stadion w Wapienicy. Skrajem kompleksu leśnego przebiega na południe wzdłuż ul. Światopełka, a następnie Storczyków i Rumiankową, dochodząc w pobliże ul. Zapora, od której odbija w kierunku grzbietu górskiego Wysokiego i Przykrej, omijając szczyt Palenicy. Grzbietem Wysokiego i Przykrej granica dochodzi do przełęczy pod Przykrą, od której odbija przecinając źródliska potoku Błatnia od polany pod Stołowem. Polana ta biegnie ku szczytowi Błatni omijając go od strony północno-wschodniej i zbiega w dół w kierunku źródła Bartek, w którym bierze początek jeden z potoków będących dopływem Jasionki. Potokiem tym granica dochodzi do Jasionki, którą biegnie otaczając na niewielkim odcinku rozległą polanę na stokach Czupla, aż do ul. Jeżynowej. Następnie wzdłuż ulic: Jeżynowa, Myśliwska i Cisowa biegnie w kierunku północno-wschodnim do potoku Szerokiego, od którego odbija przecinając ul. Zaciszną w kierunku linii kolejowej Bielsko-Biała–Cieszyn.
W przeszłości funkcja wójta przyjmowała różne nazwy. Pierwsze byli wójtowie, następnie przełożeni gminy, a potem kolejno naczelnicy gmin, przewodniczący prezydium gminnej rady narodowej, przewodniczący prezydium gromadzkiej rady narodowej, naczelnicy gminy oraz aktualnie wójtowie.
imię i nazwisko | lata pracy |
---|---|
Jan Wieja | 1783–1784 |
Adam Chrumozik | 1789–1791 |
Teschler Paweł | 1791–1793 |
Jerzy Wiencek | 1794–1801 |
Jan Fabich | 1801–1803 |
Jerzy Schlauer | 1803–1810 |
Jerzy Miklar | 1811–1817 |
Paweł Błahut | 1817–1819 |
Adam Holeksa | 1819–1825 |
Andrzej Stefko | 1825–1831 |
Jan Tyrna | 1846– |
Jerzy Mikler | 1855– |
Paweł Dawid | 1873–1888 |
Binek Paweł | 1888–1903 |
Andrzej Ryrych | 1903–1916 |
Paweł Krehut | 1916–1922 |
Adam Binek | 1922–1925 |
Paweł Krehut | 1925–1926 |
Jan Lasota | 1926–1932 |
Józef Kobiela | 1932–1938 |
Adam Binek | 1938–1945 |
Andrzej Foniok | 1945– |
Jan Głowacki | 1945–1947 |
Michał Ziemiański | 1947– |
Robert Niesyt | IV–V.1947 |
Jan Paszek | 1947 |
Roman Krok | 1947–1948 |
Gabriel Bożek | 1948–1951 |
Emil Pasterny | 1951–1952 |
Józef Gańczarczyk | 1952–1954 |
Władysław Wyroba | 1955–1958 |
Rudolf Sztafa | 1958–1965 |
Józef Kobiela | 1965–1970 |
Ludwik Płonka | III–IV1970 |
Fryderyka Brachaczek | V–IX 1970 |
Jan Bieniek | 1970–1972 |
Roman Przybyła | 1973–1976 |
Jan Brudny | 1977–1978 |
Jan Batelt | 1978–1985 |
Roman Greń | 1985–1990 |
Stanisław Rajba | 1990–1991 |
Paweł Mularz | 1991–1994 |
Czesław Wierzbicki | 1994–2002 |
Zdzisław Bylok | 2002–2014 |
Radosław Ostałkiewicz | 2014–2023 |
Anna Skotnicka-Nędzka | 2023– |