Jerzy Pelc

Jerzy Pelc

Data i miejsce urodzenia	30 września 1924 Warszawa
Data i miejsce śmierci	2 czerwca 2017 Warszawa
Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: semiotyka
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	marzec 1951
Habilitacja	1961
Profesura	1971
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Warszawski Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Odznaczenia

Jerzy Pelc (ur. 30 września 1924 w Warszawie, zm. 2 czerwca 2017 tamże) – polski filozof, semiotyk i logik, od 1971 profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Życiorys

Był absolwentem Liceum im. Stefana Batorego (matura 1942), uczestnikiem powstania warszawskiego pseudonim „Warecki”, kolegą Krzysztofa Baczyńskiego.

Po wojnie zajął się studiami polonistycznymi; był uczniem Juliana Krzyżanowskiego i Witolda Doroszewskiego. Wydał między innymi Beniowskiego Słowackiego. Równocześnie poświęcił się studiom filozoficznym, prowadzonym głównie pod kierunkiem Tadeusza Kotarbińskiego. W marcu 1951 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych, w 1961 doktora habilitowanego

Jego zainteresowania skupiły się wokół zagadnień semiotyki. W latach 1972–1994 był kierownikiem Zakładu Semiotyki Logicznej Uniwersytetu Warszawskiego, od 1970 był redaktorem naczelnym „Studiów Semiotycznych”. Od 1973 nieprzerwanie prowadził seminarium Logika języka naturalnego oraz kurs semiotyki logicznej. Zajmował się filozofią języka, logiką języka, semiotyką teoretyczną, metodologią semiotyki, a w zakresie studiów magisterskich polonistyką (językoznawstwem i literaturoznawstwem).

Był między innymi przewodniczącym International Association for Semiotic Studies oraz przewodniczącym honorowym Institut International de Philosophie – najważniejszych międzynarodowych organizacji semiotycznych i filozoficznych.

Zajmowane stanowiska, pełnione funkcje:

• Wiceprezes Kasy im. Józefa Mianowskiego – Fundacja Popierania Nauki,
• Przewodniczący Komitetu Etyki w Nauce przy Prezydium PAN,
• Członek Komitetu Nauk Filozoficznych PAN,
• Prezes Polskiego Towarzystwa Semiotycznego,
• Członek Rady Języka Polskiego PAN,
• Członek Rady Naukowej Zespołu Badawczego Prakseologii im. Tadeusza Kotarbińskiego IF WFiS UMCS,
• Członek krajowy rzeczywisty Towarzystwa Naukowego Warszawskiego,
• Członek krajowy korespondent Wydziału Historyczno-Filozoficznego PAU,
• Przewodniczący honorowy International Association for Semiotic Studies – Association Internationale de Sémiotique,
• Przewodniczący honorowy Institut International de Philosophie.

W 2008 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 141-1-13).

Książki

• Poglądy Rudolfa Carnapa na kwestie znaczenia i oznaczania. Przegląd, Ossolineum, Wrocław, Warszawa 1960 (rotaprint; streszczenie i częściowe tłumaczenie trzech prac Carnapa).
• O użyciu wyrażeń, Ossolineum, Wrocław 1971.
• Studies in Functional Logical Semiotics of Natural Language, The Hague 1971 (seria Mouton Janua Linguorum 90).
• Wstęp do semiotyki, Wiedza Powszechna, Warszawa 1981, 1984 (seria Omega).
• Wizerunki i wspomnienia. Materiały do dziejów semiotyki, Zakład Semiotyki Logicznej UW, Polskie Towarzystwo Semiotyczne, Warszawa 1994. (Seria: Biblioteka Myśli Semiotycznej 30; przedstawieni są tu między innymi Tadeusz Kotarbiński, Władysław Tatarkiewicz, Tadeusz Czeżowski, Kazimierz Ajdukiewicz, Julian Krzyżanowski, Roman Ingarden, Mieczysław Wallis, Jerzy Kuryłowicz, Witold Doroszewski, Izydora Dąmbska, Seweryna Łuszczewska-Romahnowa, Stefan Żółkiewski, Tadeusz Wójcik).

Redakcje

• Logika i język. Studia z semiotyki logicznej, tłum. Jerzy Pelc, PWN, Warszawa 1967.
• Semiotyka polska 1894-1969, PWN, Warszawa 1971.
• Encyclopedic Dictionary of Semiotics, 3 tomy, Mouton De Gruyter, Berlin, New York, Amsterdam 1986; 1994.
• Język współczesnej humanistyki, Polskie Towarzystwo Semiotyczne, Warszawa 2000 (seria: Biblioteka Myśli Semiotycznej, t. 46; manifest antyirracjonalizmu, zwłaszcza antypostmodernizmu.

Wybrane artykuły

• Funkcjonalne podejście do semiotyki logicznej języka naturalnego, w: „Studia Filozoficzne” nr 2, s. 109–134, 1967.
• Symptom and symbol in language, w: Dascal, Marcelo et al. Philosophy of Language, vol. 2, Berlin, New York, Mouton de Gruyter, s. 1292-1313.
• Theory formation in semiotics, w: Posner, Roland et al. Semiotics, vol. 1, Berlin, New York 1977, Mouton de Gruyter, s. 617-643.
• Understanding, explanation, and action as problems of semiotics, w: Posner, Roland et al. Semiotics, vol. 1, Berlin, New York 1977, Mouton de Gruyter, s. 644- 667.
• Głos laika w sprawie klonowania ludzi, „Przegląd Filozoficzny” 2001 nr 3, s. 5-24.
• Odkąd zaczyna się człowiek? Konsekwencje wyboru definicji, „Przegląd Filozoficzny” 2001 nr 3, s. 25-29.
• Sprawa pomnika Tadeusza Kotarbińskiego w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, „Ruch Filozoficzny” 2004 tom 61 nr 4, s. 535-547.

Księgi honorowe

• Jacek Juliusz Jadacki, Witold Strawiński (red.), W świecie znaków. Księga pamiątkowa ku czci profesora Jerzego Pelca, Polskie Towarzystwo Filozoficzne, Warszawa 1996 (artykuły w języku polskim oraz bibliografia do 1995).
• Jacek Juliusz Jadacki, Witold Strawiński (red.), In the World of Signs. Essays in honour of Professor Jerzy Pelc, Rodopi, Amsterdam-Atlanta 1998.

Linki zewnętrzne

Strona na witrynie Polskiego Towarzystwa Semiotycznego

Przypisy