Karol Górniak
W dzisiejszym świecie Karol Górniak stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego spektrum ludzi. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie historyczne czy wpływ na kulturę popularną, Karol Górniak nadal przyciąga uwagę milionów osób na całym świecie. Z historią sięgającą wieków, Karol Górniak ewoluował i dostosował się do zmian i postępu współczesnego społeczeństwa. W tym artykule szczegółowo zbadamy wszystko, co jest związane z Karol Górniak, od jego początków po jego obecny wpływ na różne aspekty życia codziennego.
a.jpg) Karol Górniak (1937) | |
| Data urodzenia |
7 lipca 1886 |
|---|---|
| Data śmierci |
7 sierpnia 1946 |
| Odznaczenia | |
| |
Karol Górniak (ur. 7 lipca 1886, zm. 7 sierpnia 1946) – polski inżynier, dyrektor Fabryki Maszyn i Wagonów w Sanoku.
.jpg)
Życiorys
Urodził się 7 lipca 1886 w rodzinie chłopskiej. Pochodził ze wsi Gumna. Ukończył szkołę średnią, a następnie studia na Wyższej Szkole Technicznej, uzyskując tytuł inżyniera. Od wiosny 1928 przebywał w Sanoku, gdzie od 1929 do końca istnienia II Rzeczypospolitej sprawował stanowisko dyrektora naczelnego tamtejszej fabryki maszyn i wagonów pod oficjalną nazwą Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów – L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper, Spółka Akcyjna, Fabryka Sanocka.
W 1932 został reprezentantem gminy Posada Olchowska do Zarządu Tymczasowego po przyłączenia gminy do miasta Sanoka, reprezentując stronnictwo polityczne Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. 30 lipca 1935 został wybrany delegatem do zgromadzeń Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie w okręgu nr 77 w Sanoku. Był członkiem wspierającym Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku. W 1936 otrzymał dylom zasługi, przyznany przez Zarząd Okręgu Wojewódzkiego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej we Lwowie z okazji „XIII Tygodnia L.O.P.P.”. W 1939 został wybrany radnym rady miejskiej w Sanoku.
Funkcję pełnił także po wybuchu II wojny światowej, gdy w okresie kampanii wrześniowej w myśl rozkazu z 7/8 września 1939 nastąpiła ewakuacja fabryki na wschód, zatrzymana w Stanisławowie 18 września po agresji ZSRR na Polskę. Po nastaniu okupacji niemieckiej pozostawał dyrektorem zakładu, przemianowanego przez Niemców na Zieleniewski Maschinen und Wagonbau-Gesellschaft m. b. H. Werk Sanok. Podpisał Deutsche Volksliste i był formalnie Volksdeutschem. W tym czasie działał na rzecz ochrony samego zakładu, odmawiając produkcji w fabryce sprzętu zbrojeniowego, co argumentował przestarzałymi urządzeniami produkcyjnymi. Około 1943 otrzymał od Niemców projekt produkcji małych bomb, jednak ich wytwarzanie nie rozwinęło się w fabryce. Chronił także pracowników fabryki przed wywożeniem ich na roboty przymusowe w III Rzeszy, udzielał wsparcia rodziny wywiezionych na te roboty, wspierał finansowo działalność polskiej konspiracji Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, w tym z oddziału partyzanckiego OP-23. Mimo że nie był czynnym członkiem konspiracji, odnosił się pozytywnie do działań żołnierzy podziemia, m.in. zaakceptował przychylnie tryb pracy, zaproponowany przez członka konspiracji, który polegał na zmniejszeniu pracy i zmierzał do zwiększenia kosztów w fabryce. Swoją działalność podczas okupacji wykonywał z narażeniem własnej osoby.
Opuścił Sanok latem 1944 w czasie wycofywania się Niemców z miasta wobec nadejścia frontu wschodniego. Odznaczał się wysoką organizacją pracy, był znany z pozytywnego podejścia do pracowników każdego szczebla oraz przystępności wobec nich, za co zyskał szacunek zarówno wśród robotników jak i działaczy konspiracji podczas wojny.
Był żonaty z Marią (1898–1988).
Zmarł 7 sierpnia 1946. Został pochowany na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Gumnach (sektor I-I-8).
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (19 lipca 1939)
Przypisy
- ↑ a b c d Karol Górniak. cieszynewangelicki.grobonet.com. .
- ↑ Schneider. Wspomnienia 2012 ↓, s. 300, 302.
- ↑ Według Kazimierza Rzeszutki Karol Górniak był z pochodzenia Czechem. Por. Andrzej Sanocki. Na dobre i złe. Mój los związany z partią. „Podkarpacie”, s. 5, Nr 17 z 23 kwietnia 1981. Były robotnik Autosanu Józef Żołnierczyk określił Karola Górniaka jako Czechosłowaka. Por. Adam Orłowski: Tu jest mój dom. W: Autosan. Praca zbiorowa pod redakcją Adama Orłowskiego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1982, s. 101. ISBN 83-205-3466-6.
- ↑ a b c d e f g Schneider. Wspomnienia 2012 ↓, s. 302.
- ↑ a b c d e Prokopski. Światła i cienie 1946 ↓, s. 22.
- ↑ a b Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 59.
- ↑ Święto Morza w Sanoku. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, s. 2, Nr 217 z 7 sierpnia 1933.
- ↑ Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 622.
- ↑ Książka telefoniczna. 1939. s. 707. .
- ↑ Wojciech Sołtys, Miasto i jego władze, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 512, 515.
- ↑ Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 41, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Wybór delegatów do zgromadzeń okręgowych przez Izbę przemysłowo-handlową we Lwowie. „Wiadomości Gospodarcze”, s. 198, Nr 15 z 8 sierpnia 1935.
- ↑ Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku 1923–1934. Jednodniówka. Sanok: Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku, 1934, s. 34.
- ↑ Odznaczenia L. O. P. P.. „Wschód”. Nr 26, s. 8, 10 października 1936.
- ↑ Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 46, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Schneider. Wspomnienia 2012 ↓, s. 286, 291.
- ↑ Andrzej Brygidyn. Żołnierze sanockiego Obwodu AK. Pseudonim „Ireneusz” (VI). „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 21 z 1–10 sierpnia 1983.
- ↑ a b Pruchniak. Wspomnienia 2012 ↓, s. 38.
- ↑ Schneider. Wspomnienia 2012 ↓, s. 295.
- ↑ Pruchniak. Wspomnienia 2012 ↓, s. 38, 45.
- ↑ Schneider. Wspomnienia 2012 ↓, s. 294.
- ↑ Schneider. Wspomnienia 2012 ↓, s. 297.
- ↑ Adam Orłowski: Tu jest mój dom. W: Autosan. Praca zbiorowa pod redakcją Adama Orłowskiego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1982, s. 101. ISBN 83-205-3466-6.
- ↑ Pruchniak. Wspomnienia 2012 ↓, s. 45.
- ↑ Mieczysław Granatowski: Co można jeszcze wysupłać z pamięci?. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: 2012, s. 77. ISBN 978-83-903080-5-0.
- ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 59–60.
- ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 94–95. ISBN 978-83-935385-7-7.
- ↑ Maria Górniak. cieszynewangelicki.grobonet.com. .
- ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom III. Samorząd, oświata, organizacje, instytucje. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2018, s. 180. ISBN 978-83-60380-41-3.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 165, poz. 404 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
Bibliografia
- Leopold Prokopski, Stanisław Mleczko: Światła i cienie Fabryki Wagonów L. Zieleniewski - Gamper S.A. pod tymczasowym Zarządem Państwowym w Sanoku. Sanok: Fabryka Wagonów, 6 listopada 1946.
- Władysław Pruchniak: Moje wspomnienia z czasu wojny i okupacji 1939-1944 r.. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: 2012. ISBN 978-83-903080-5-0.
- Filip Schneider: Relacja Filipa Schneidera. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: 2012. ISBN 978-83-903080-5-0.