Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha w Opolu
W tym artykule przyjrzymy się Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha w Opolu z różnych perspektyw i przy podejściu multidyscyplinarnym. Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha w Opolu to temat, który wywołał zainteresowanie i debatę na przestrzeni dziejów, a jego wpływ rozciąga się na różne obszary społeczeństwa. Przeanalizujemy różne aspekty Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha w Opolu poprzez studia i badania, które dotyczyły jego wpływu w sferze kulturowej, społecznej, ekonomicznej i politycznej. Dodatkowo sprawdzimy, jak Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha w Opolu ewoluował na przestrzeni czasu i jak nadal jest aktualny. Mamy nadzieję, że poprzez tę wyczerpującą analizę rzucimy światło na znaczenie i złożoność Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha w Opolu, zachęcając do krytycznej i wzbogacającej refleksji na ten temat.
 nr rej. 125/54 z dnia 03.09.1954 roku[1]
| |||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||
 Kościół widziany z ulicy św. Wojciecha | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||
| Adres |
plac Kopernika | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
23 kwietnia oraz 15 września | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Opola  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |||||||||||||
 50°40′09″N 17°55′32″E/50,669167 17,925556
| |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha, tzw. kościół „Na Górce” – najstarsza rzymskokatolicka świątynia parafialna, położona przy pl. Kopernika 12 w Opolu. Kościół należy do Parafii Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha w Opolu w dekanacie Opole, diecezji opolskiej. Jest to budowla gotycka z barokowym wnętrzem i neoromańską fasadą[2].
3 września 1954 roku, pod numerem 125/54 kościół został wpisany do rejestru zabytków województwa opolskiego.
Historia
Kościół pochodzi z X wieku, który według legendy wybudowano w miejscu żarliwych kazań św. Wojciecha. W latach 1254–1295 pełnił funkcję kościoła parafialnego, a od 1304 do 1810 roku należał do dominikanów. Od 1923 roku ponownie pełni funkcję kościoła parafialnego. Początkowo znajdował się w jego miejscu kościół drewniany dominikanów, sprowadzonych do Opola w XIII wieku. W 1399 roku zbudowali oni kościół z cegły, w stylu gotyckim, który poświęcono w 1430 roku – nosił wówczas wezwanie Matki Boskiej i świętych Wojciecha, Jerzego, Dominika i Anny. W 1530 roku został przejęty przez ewangelików, następnie na rozkaz cesarza został zamknięty. Dominikanie odzyskali go w 1604 roku. W XVII wieku świątynia została zniszczona przez pożar, a następnie przez wojska szwedzkie podczas wojny trzydziestoletniej. W 1739 kościół przebudowano w stylu barokowym, pozostawiając północną nawę gotycką. W 1810 roku dobra zakonne zostały sekularyzowane, kościół stał się magazynem i częścią szpitala. Od 1820 roku ponownie zaczęto odprawiać nabożeństwa, a kościół został filią parafii św. Krzyża w Opolu. W 1875 roku dobudowano wieżę, wymieniono też dach. W latach 30. XX wieku przebudowano schody od strony rynku, ścianę frontową i wejście, jednocześnie podnosząc poziom posadzki o 1 metr. Wówczas także zbudowano główny ołtarz oraz stacje drogi krzyżowej, powiększono okna. Po II wojnie światowej dawna zakrystia została wyłączona z terenu szpitala i powróciła do kościoła, stając się kaplicą Matki Boskiej Częstochowskiej[3].
Wyposażenie
- Tryptyk z XIV wieku „Niepokalana Matka” w otoczeniu świętych męczennic: Agnieszki, Barbara, Cecylii, Katarzyny.
- Obraz z XVII wieku w ołtarzu głównym przedstawiający legendarny pobyt św. Wojciecha w Opolu.
- Obraz z XVII wieku przedstawiający Niepokalane Poczęcie NMP, przywieziony przez repatriantów z kolegiaty w Stanisławowie.
- Barokowa tzw. kaplica częstochowska, prawdopodobnie z XVII wieku; obraz MB Częstochowskiej z Brodów (diecezja lwowska).
- Kopia obrazu Matki Boskiej Piekarskiej z I połowy XIX wieku[4].
Organy
Organy zostały wybudowane przez firmę J.M.V. Haasa z Głubczyc w 1850 roku. Początkowo posiadały 23 głosy. Prospekt zawiera dwie figury z poprzedniego barokowego instrumentu. Organy były wielokrotnie przebudowywane, między innymi w 1958 roku przez przedsiębiorstwo Biernackiego, które zmieniło trakturę na elektryczną. W trakcie ostatniego generalnego remontu w latach 2011–2012 stół gry został zastąpiony elektronicznym. Cała elektronika w instrumencie została zaprojektowana przez Sławomira Syjotę z Kóz, a prace remontowe wykonała firma Kamerton prowadzona przez Witolda i Wiesława Jeleniów z Olszynki[5].
Dyspozycja instrumentu:
| Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
|---|---|---|---|
| 1. Bourdon 16' | 1. Viola-principalis 8' | 1. Fletus tectus 8' | |
| 2. Vox-principalis 8' | 2. Fletus amabilis 8' | 2. Viola 8' | 2. Subbassus 16' * |
| 3. Fletus-principalis 8' | 3. Viola di gamba 8' | 3. Octava praestans 4' | 3. Echobassus 16' * |
| 4. Fletus-duplex 8' | 4. Dolce 8' | 4. Sonus nasalis 2 2/3' | 4. Violabassus 16' |
| 5. Salicional 8' | 5. Fletus minor 4' | 5. Fletus silvanus 2' | 5. Bassus-principalis 8' |
| 6. Quintatonus 8' | 6. Fletus supermus 2' | 6. Tertia 1 3/5' | 6. Octava-bassus 8' |
| 7. Clarisonus 8' | 7. Mixtura acuta 3 ch | 7. Superfletus 1' | 7. Cello 8' |
| 8. Octava 4' | 8. Vox rancida 16' | 8. Cymbalum 3 ch | 8. Bassus-choralis 4' |
| 9. Fletus-canalis 4' | 9. Oboe 8' | 9. Cornu angelicum 8' | 9. Mixtura-cornet 3 ch** |
| 10. Viola 4' | 10. Vox humana 8' | 10. Posaune 16' | |
| 11. Cornuhirci 4' | |||
| 12. Quinta 2 2/3' | |||
| 13. Super-octava 2' | |||
| 14. Mixtura 5 ch | |||
| 15. Mixtura-cornet 3 ch | |||
| 16. Tuba mirabilis 8' |
Galeria
-
Nawa główna -
Chór -
Ołtarz boczny
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2025 .
- ↑ Historia kościoła „Na Górce”. .
- ↑ Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha. .
- ↑ Ks. Edward Kucharz : „Opolski Kościół na Górce”; Wydawnictwo Św. Krzyża, Opole 1998
- ↑ Piotr Kampa, Opole ( Kościół Matki Bożej Bolesnej i św. Wojciecha) , musicamsacram.pl .
Bibliografia
- Władysław Dziewulski, Franciszek Hawranek: „Opole, monografia miasta”, Instytut Śląski, Opole 1975,
- Urszula Popłonyk: „Opole”, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 1970,
- Franciszek Idziowski: „Opole, dzieje miasta do 1863 roku”, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2002,
- Anna Pobóg – Lenartowicz: „Święty Wojciech”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2002,
- ks. Kazimierz Śmigiel: „Święty Wojciech w tradycji i kulturze europejskiej”, Prymasowe Wydawnictwo Gaudentinum, Gniezno 1992,
- Ryszard Emmerling: „Opole, cztery pory roku”, Śląskie Wydawnictwo ADAN, Opole 2005,
- Stanisław Sławomir Nicieja: „Wzgórze Uniwersyteckie w Opolu”, Wydawnictwo MS, Opole 2008,
- ks. Edward Kucharz: „Opolski Kościół na Górce”, Wydawnictwo Św. Krzyża, Opole 1998.