Komenda Rejonu Uzupełnień Częstochowa

W dzisiejszym świecie Komenda Rejonu Uzupełnień Częstochowa zyskał niezaprzeczalne znaczenie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, kulturę czy politykę, Komenda Rejonu Uzupełnień Częstochowa stał się stałym tematem rozmów. Jego wpływ rozciąga się na wszystkie aspekty życia, generując sprzeczne opinie i ciągłą debatę. W tym artykule szczegółowo zbadamy znaczenie Komenda Rejonu Uzupełnień Częstochowa, analizując jego implikacje i rolę we współczesnym świecie. Poprzez szczegółową analizę będziemy starali się lepiej zrozumieć, w jaki sposób Komenda Rejonu Uzupełnień Częstochowa ukształtował naszą rzeczywistość i jakie są jej prognozy na przyszłość.

Komenda Rejonu Uzupełnień Częstochowa
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Częstochowa
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1918

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Częstochowa VII
PKU 27 pp
PKU Częstochowa

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Częstochowa

Podległość

DOGen. „Kielce”
DOK IV

Skład

PKU typ IV

Granice PKU 27 pp
Komendy rejonów uzupełnień OK III

Komenda Rejonu Uzupełnień Częstochowa (KRU Częstochowa) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1917 na terenie Częstochowy funkcjonował Główny Urząd Zaciągu. Rozkazem kierownika MSWojsk. nr 144 z 27 listopada 1918 w sprawie organizacji władz zaciągowych powołano do życia między innymi Powiatową Komendę Uzupełnień w Częstochowie dla Okręgu Wojskowego VII obejmującego powiaty: częstochowski i wieluński. Z chwilą wejścia w życie rozkazu i sformowania nowego PKU, Główny Urząd Zaciągu do Wojska Polskiego zobowiązany był przekazać całość dokumentacji tej PKU na obszarze której znajdował się. Bezpośrednią kontrolę nad PKU sprawowała Okręgowa Komendy Uzupełnień w Kielcach.

W czerwcu 1921 roku PKU 27 pp była podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Kielce” i obejmowała swoją właściwością powiaty: częstochowski i wieluński.

W kwietniu 1924 roku z PKU Częstochowa został wyłączony powiat lubliniecki i włączony do nowo powstałej PKU Lubliniec. Od tego czasu PKU Częstochowa administrowała powiatami: częstochowskim i włoszczowskim.

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej, a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu.

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej. W skład PKU Częstochowa wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych.

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty.

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Częstochowa normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.

W grudniu 1930 roku komenda posiadała skład osobowy typ IV.

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian.

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Częstochowa została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Częstochowa przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku, z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Częstochowa normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień.

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował miasto Częstochowa oraz powiaty: częstochowski i włoszczowski.

Obsada personalna komendy

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Częstochowa, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
  • ppłk Józef Czajewski (10 I – 15 VII 1919 → komendant PKU Białystok)
  • płk Władysław Odyniec (15 VII 1919 – 18 II 1921)
  • płk Apoloniusz Wysocki (18 II 1921 – 5 V 1921)
  • ppłk Mieczysław Kozicki (5 V – X 1921)
  • mjr rez. powoł. do sł. czyn. Roman Różycki (1921 – I 1924 → 2 puł)
  • mjr / ppłk piech. Antoni I Malinowski (I 1924 – II 1927 → stan spoczynku z dniem 30 IV 1927)
  • mjr piech. Mieczysław Żyromski (III – 30 IX 1927 → stan spoczynku)
  • płk piech. Władysław Mielnik (IX 1927 – IV 1928)
  • ppłk art. dr Eugeniusz Leopold Baranowicz (IV 1928 – 31 XII 1928 → stan spoczynku)
  • ppłk łącz. Antoni Powierza (XII 1928 – 31 VIII 1931 → stan spoczynku)
  • mjr dypl. piech. Kazimierz Ring (IX 1931 – XI 1932 → dyspozycja dowódcy OK IVDz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 listopada 1932 roku, s. 397)
  • mjr piech. Henryk Dmowski (1 VIII 1933 – 1939 → kierownik samodzielnego referatu uzupełnień w Oddziale I SG)
  • mjr piech. Franciszek Michał Węda (1939, †1940 Katyń)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925
  • I referent
    • mjr piech. Antoni I Malinowski (do I 1924 → komendant PKU)
    • por. / kpt. kanc. Jan Antoni Studencki (I 1924 – II 1926 → kierownik I referatu)
  • II referent – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Kazimierz Józef Olejnik (1923–1924)
  • oficer instrukcyjny
    • por. piech. Jan Kazimierz Gawlikowski (był w 1923 – III 1925 → 27 pp)
    • por. piech. Jan Bojarski (III 1925 – III 1926 → 27 pp)
  • oficer ewidencyjny na powiat częstochowski
    • urzędnik wojsk. XI rangi Antoni Markiewicz (od 1 VI 1923)
    • por. kanc. Zdzisław Toczewski (od 1 XII 1924)
  • oficer ewidencyjny na powiat włoszczowski
    • urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Zbigniew Chowaniec (do 1 XII 1924 → PKU Lwów Powiat)
    • por. piech. Władysław Dawid (II – III 1925 → 22 pp)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta – kpt. kanc. / piech. Jan Antoni Studencki (II 1926 – był w VI 1935)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. kanc. Stanisław Toczewski (od II 1926)
    • por. kanc. Marian Michał Łukasiewicz (XI 1928 – 1 VIII 1932 → praktyka u płatnika 27 pp)
    • kpt. piech. Stanisław Górnikowski (1932 – był w VI 1935)
  • referent – por. kanc. Kazimierz Józef Olejnik (II 1926 – 1 VIII 1931 → kierownik II referatu PKU Będzin)
  • referent (etat przejściowy) – por. kanc. Jan I Popiel (od II 1926)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Jan Nepomucen Szkup (od IX 1939 w niemieckiej niewoli, w Oflagu II B Arnswalde)
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. piech. Stanisław Jan Owsiany †1940 Charków

Uwagi

  1. ↑ Płk piech. Władysław Mielnik w kwietniu 1928 roku przydzielony został na stanowisko inspektora poborowego dla Okręgów Korpusów Nr Vi i X z siedzibą we Lwowie.
  2. ↑ Mjr dypl. piech. Kazimierz Wiktor Ring Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 24, sprostowano imię z „Kazimierz” na „Kazimierz Wiktor” (ur. 28 lipca 1896) był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych (czterokrotnie). Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 roku w korpusie oficerów piechoty. W kwietniu 1925 roku został przydzielony z DOK III w Grodnie do DOK II w Lublinie Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 23 kwietnia 1925 roku, s. 217. W marcu 1931 roku został przydzielony z 73 pp do PKU CzęstochowaDz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 97. W marcu 1932 roku został zatwierdzony na stanowisku komendanta PKUDz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 227. W listopadzie 1932 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV. Z dniem 30 listopada 1933 roku został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do 54 pp w TarnopoluDz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 139. Do stycznia 1937 roku był starostą zbaraskim, a następnie starostą włodzimierskim i dębickim (1938–1939).
  3. ↑ Mjr piech. Henryk Dmowski ur. 9 grudnia 1895 w Moskwie, w rodzinie Juliana Walentego (1857–1918), brata Romana. W czasie I wojny światowej służył w Legionie Puławskim. Zmarł w 1975. 16 marca 1933 został odznaczony Krzyżem Niepodległości, a 19 marca 1936 Złotym Krzyżem Zasługi Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1936 roku, s. 1.
  4. ↑ Kpt. piech. Jan Antoni Studencki ur. 14 maja 1893 roku. Mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku w korpusie oficerów administracji, dział kancelaryjny. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. W marcu 1934 roku przeniesiony został z korpusu oficerów administracji do korpusu oficerów piechoty. Prawdopodobnie to on był więźniem nr 2878 obozu Auschwitz-Birkenau.
  5. ↑ Kpt. int. Marian Michał Łukasiewicz ur. 25 sierpnia 1891 roku z dniem 1 sierpnia 1932 roku skierowany został na czteromiesięczną praktykę u płatnika 27 pp w Częstochowie. Po zakończeniu praktyki został przeniesiony do 7 pal w Częstochowie na stanowisko płatnika, a z dniem 15 sierpnia 1933 roku przeniesiony z korpusu oficerów administracji do korpusu oficerów intendentów. W 7 pal pełnił służbę do 1939 roku, do mobilizacji na stanowisku oficera gospodarczego, a w czasie kampanii wrześniowej na stanowisku oficera płatnika. W czasie walk dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu X A Sandbostel, a następnie w Oflagu II C Woldenberg.
  6. ↑ Mjr Stanisław Górnikowski (ur. 27 kwietnia 1890). W listopadzie 1938 roku, będąc w stanie spoczynku i ponownie w korpusie oficerów administracji, został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. W 1941 roku był więziony w Obozie NKWD w Griazowcu. Po uwolnieniu pełnił służbę w 13 pp. 15 grudnia 1941 został mianowany majorem.
  7. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939.

Przypisy

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 35.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Szandrocho 2011 ↓, s. 42.
  4. ↑ Szandrocho 2011 ↓, s. 44, 46.
  5. ↑ a b Szandrocho 2011 ↓, s. 47.
  6. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  7. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 12 z 26 marca 1924 roku, poz. 178.
  8. ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  9. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  10. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  11. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  12. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  13. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7–20.
  15. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  16. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1–10.
  18. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  19. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  20. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  21. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  22. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  23. ↑ a b Dz. Rozk. Wojsk. Nr 81 z 31 lipca 1919 roku, poz. 2846.
  24. ↑ a b Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 20 z 18 lutego 1921 roku, pkt 4.
  25. ↑ a b Jarno 2001 ↓, s. 170.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 24 stycznia 1924 roku, s. 35.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 10 lutego 1924 roku, s. 58, z dniem 31 stycznia 1924 roku został zwolniony z czynnej służby wojskowej.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 24 stycznia 1924 roku, s. 37.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 26 września 1927 roku, s. 283.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 157.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 158.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 384.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 357, tu ogłoszono przydział na stanowisko komendanta PKU Kutno.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 49, sprostowano, że chodziło o przydział na stanowisko komendanta PKU Częstochowa.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 19 grudnia 1930 roku, s. 365.
  39. ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81 Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 listopada 1933 roku, s. 282.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 139.
  41. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 421.
  42. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 846.
  43. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 604, 1462, 1555, 1562–1563.
  44. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1330.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 24 stycznia 1924 roku, s. 36.
  46. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 8 marca 1925 roku, s. 137.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 9.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 226.
  49. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 112 z 23 października 1924 roku, s. 627.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 17 lutego 1925 roku, s. 79.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 19 marca 1925 roku, s. 151.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 12.
  53. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII, 512.
  54. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 17, 39, 42.
  55. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 355.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 86.
  57. ↑ a b Straty ↓.
  58. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 357.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 88.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 182.
  61. ↑ Straty ↓, numer jeniecki „611”.
  62. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 363.
  63. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
  64. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 29, sprostowano datę urodzenia z „4 maja 1890” na „27 kwietnia 1890” roku.
  65. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 51.
  66. ↑ Griazowiec ↓, s. 10.
  67. ↑ Kronika 1944 ↓, s. 30.
  68. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  69. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 24.
  70. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  71. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 392.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień
Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot