Leon Karliński
W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Leon Karliński, badając jego pochodzenie, zastosowania i wpływ na dzisiejsze społeczeństwo. Od pierwszych wzmianek w historii po dzisiejsze znaczenie Leon Karliński wzbudzał zainteresowanie i ciekawość zarówno ekspertów, jak i fanów. Poprzez szczegółową i wyczerpującą analizę postaramy się rozwikłać tajemnice i szczegóły, które sprawiają, że Leon Karliński jest dziś tak istotnym tematem. Od jego początków do możliwego przyszłego rozwoju, ten artykuł jest proponowany jako kompletny przewodnik dla osób zainteresowanych wejściem do świata Leon Karliński.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 stycznia 1943 |
| Minister kolei żelaznych | |
| Okres |
od 28 maja 1923 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Leon Karliński (ur. 20 grudnia 1863 w Krakowie, zm. 23 stycznia 1943 w Krakowie) – polski urzędnik kolejowy, minister kolei żelaznych.
Życiorys
Urodził się w rodzinie inteligenckiej Franciszka Karlińskiego i Ludmiły Lucker. W 1881 r. ukończył krakowskie gimnazjum św. Jacka. Następnie odbył jednoroczną służbę wojskową w armii austro-węgierskiej. W latach 1882–1884 przez cztery semestry studiował na Wydziale Leśnym Wyższej Szkoły Przyrodniczej w Wiedniu, lecz studiów nie ukończył. W okresie studiów był członkiem Polskiego Akademickiego Stowarzyszenia „Ognisko”. W 1884 r. rozpoczął pracę w austriackim państwowym kolejnictwie galicyjskim. Najpierw pracował na terenie Galicji Zachodniej: w okresie 1884-1885 w Podgórzu, następnie w Żywcu (1885–1886), a w latach 1886–1888 w Skawinie. W 1888 r. objął funkcję naczelnika stacji w Podgórzu- Bonarce. Trzy lata później został przeniesiony do wschodniej części zaboru austriackiego na analogiczne stanowisko w Posadzie Chyrowskiej. Pełnił je do 1898 r., kiedy to został kontrolerem ruchu w krakowskiej Dyrekcji Kolei. W 1905 r. przeniósł się do Wiednia i rozpoczął pracę w Departamencie Ruchu Ministerstwa Kolei. W 1909 r. awansował tamże na stanowisko starszego inspektora i otrzymał urzędniczy tytuł hofrata. W 1910 r. przejął w ministerstwie szefostwo Departamentu Ruchu.
Po rozpoczęciu I wojny światowej został przydzielony do organizowania kolejowych transportów mobilizacyjnych armii austro-węgierskiej. Otrzymał nominację na stanowisko dyrektora Centralnego Urzędu dla Rozdziału Wagonów. W lutym 1918 r. miał przyłączyć się do protestów, jakie zostały zorganizowane także w polskim środowisku kolejowym w związku z zawarciem przez Państwa Centralne pokoju z Ukraińską Republiką Ludową i przekazaniu jej Chełmszczyzny.
12 września 1918 r. Karliński został mianowany zastępcą Zygmunta Jasińskiego – wiedeńskiego przedstawiciela Polskiej Komisji Likwidacyjnej do spraw regulacji i rozliczeń w kwestiach kolejowych pomiędzy władzami polskimi a innymi organizmami państwowymi powstałymi na terenie byłej monarchii habsburskiej. Sprawował również funkcję delegata polskiego w Komisji Repartycyjnej.
II Rzeczpospolita
W odrodzonej Polsce, został 3 kwietnia 1919 r. wysłany do Wiednia, aby objąć stanowisko delegata do spraw likwidacji polskich spraw kolejowych na terenie byłej monarchii habsburskiej nieobjętych polską administracją. Funkcję tę piastował do 1922 r. 4 sierpnia 1922 r. został przeniesiony na Górny Śląsk i mianowany prezesem bytomskiej Dyrekcji Kolei. Jednocześnie wszedł w skład Komitetu Naczelnego, tymczasowo administrującego kolejami górnośląskimi po obu stronach nowo wytyczonej granicy polsko-niemieckiej.
Karliński otrzymał propozycję objęcia resortu kolei żelaznych w rządzie Wincentego Witosa, którą przyjął z wahaniem, którego przyczyną było pojawienie się w spekulacjach prasowych na temat obsady ministerstwa nazwiska Andrzeja Nosowicza. 28 maja 1923 r. objął stanowisko z zastrzeżeniem o nadaniu jego misji niepolitycznego charakteru. Uważano, iż jest wspierany przez endecki Związek Ludowo-Narodowy. Jako minister działał na rzecz akcesu Polski do Międzynarodowego Związku Kolejowego, co miało korzystnie wpłynąć na podniesienie jakości funkcjonowania kolei. Dążył do rozbudowy zaplecza socjalnego i bytowego pracowników kolejowych. Zabiegał o środki na budownictwo mieszkalne dla kolejarzy. Podejmował decyzje w sprawach usprawnienia ruchu transgranicznego. Misja Karlińskiego w ministerstwie nie trwała długo, gdy 14 września 1923 r. został odwołany. Miało to związek z konfliktem, jaki zaistniał pomiędzy ministrem a częścią członków sejmowej Komisji Komunikacyjnej oraz jego działalność negatywnie oceniało kierownictwo ZLN, które zarzucało mu nieudolność w sprawowaniu funkcji szefa resortu kolei żelaznych.
Po odejściu z rządu osiadł na stałe w rodzinnym Krakowie.
Okres okupacji
W 1940 r. został wysiedlony ze swojego mieszkania przez niemieckiej władze okupacyjne. Zmarł 23 stycznia 1943 r. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera VI, ostatnia mogiła w rzędzie wschodnim).
Życie prywatne
W 1888 r. ożenił się z Wandą z domu Wawrzycką.
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)
- Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry, 1915)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1939 , polona.pl, s. 300-301 (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1939 , polona.pl, s. 300-301 (pol.).
- ↑ Lokalizator Grobów – Zarząd Cmentarzy Komunalnych , www.zck-krakow.pl .
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 18.
- ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 161.
Bibliografia
- Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (pod redakcją Jacka Majchrowskiego), Polska Oficyna Wydawnicza „BGW” Warszawa 1994
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
| Ministrowie Kolei Żelaznych | |
|---|---|
| Ministrowie Kolei | |
| Ministrowie Komunikacji |
