W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Marchew. Zbadamy jego pochodzenie, ewolucję w czasie i wpływ na różne aspekty codziennego życia. Marchew był przedmiotem badań i debat od wielu lat, a jego znaczenie jest nadal widoczne w dzisiejszym świecie. W tym artykule staramy się rzucić światło na Marchew, analizując jego znaczenie i wpływ na dzisiejsze społeczeństwo. Dołącz do nas w tej podróży, aby dowiedzieć się więcej o Marchew i jego roli we współczesnym świecie.
Marchew (DaucusL. 1753) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych. Rodzaj liczy w zależności od ujęcia 44–45 lub 60 gatunków. W tym drugim wypadku włączane są tu m.in. rodzaje: Agrocharis, Margotia, Melanoselinum, Pseudorlaya, Turgenia. Rośliny te występują na wszystkich kontynentach, ale centrum zróżnicowania stanowi Europa, południowo-zachodnia i środkowa Azja, zwłaszcza obszar śródziemnomorski. W Polsce rośnie dziko podgatunek typowy marchwi zwyczajnejD. carota subsp. carota i w uprawie marchew zwyczajna jadalna D. carota subsp. sativus. Uprawiana i przejściowo dziczejąca jest poza tym także marchew złocistaD. aureus.
Ważną rośliną użytkową jest marchew zwyczajnaD. carota. Jej podgatunek typowy (subsp. carota) rosnący także w Europie uznawany jest za trujący. Podgatunek jadalny (subsp. sativus) udomowiony został w Afganistanie. Roślina spożywana jest jako warzywo na surowo i przetworzona, także stosowana jest do wyrobu ciast. Jadane są korzenie, które w popularnych współcześnie odmianach mają kolor pomarańczowy, a dawnej i w mniej popularnych odmianach lub w różnych regionach uprawiane są rośliny o korzeniach barwy żółtej, białej lub ciemnoczerwonej (te ostatnie są szczególnie popularne np. w Indiach). Roślina wykorzystywana jest także jako pastewna. Korzenie po upieczeniu wykorzystywane były jako substytut kawy. Olejek uzyskiwany z owoców używany jest do aromatyzowania likierów i w kosmetyce.
Morfologia
Pokrój
Rośliny zielne osiągające ponad 1 m wysokości. Łodygi zwykle rozgałęziające się, nagie lub owłosione. Korzeń wrzecionowaty. Oryginalny pokrój ma D. decipiens z Madery i Azorów o łodydze pachykaulicznej (słabo rozgałęzionej i gruboszowatej) osiągającej 3 m wysokości.
Skrętoległe, dolne ogonkowe, górne o coraz krótszych ogonkach i w końcu siedzące, o zmniejszającej się blaszce. 2- i 3-krotnie pierzaste. Pochwa liściowa i liście miękko owłosione. Liście dwu-, trzy- lub wielokrotnie pierzasto złożone, przy czym końcowe odcinki liści wąskie i drobne.
Zebrane w baldachy złożone. Pokrywy i czasem pokrywki trójwrębne lub pierzasto dzielne, rzadko całobrzegie, zwykle liczne. Kielich drobny, ze słabo widocznymi ząbkami działek lub brak ich zupełnie. Płatki korony białe, żółtawe lub różowe, odwrotnie jajowate, wycięte na końcach, w kwiatach brzeżnych płatki zwykle nieco większe od tych znajdujących się wewnątrz baldachów i skierowanych do jego wnętrza. Pręciki w liczbie 5. Zalążnia dolna, dwukomorowa, w każdej z komór z pojedynczym zalążkiem. Słupki dwa o szyjkach dłuższych od stożkowatego krążka miodnikowego.
Rozłupnia rozpadająca się na dwie rozłupki, wydłużone, elipsoidalne lub jajowate, spłaszczone lub walcowate. Opatrzone są 5 żebrami z rzędami szczecinek i kolców.
W obrębie rodziny selerowatych (baldaszkowatych) Apiaceae rodzaj klasyfikowany jest do podrodziny Apioideae, plemienia Scandiceae i podplemienia Daucinae.
↑ZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 69, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑ abcdefghijkWładysław Szafer, Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Kraków: PAN, PWN, 1960, s. 130-131.
↑ abcdeShe Menglan, Mark F. Watson: Daucus Linnaeus. Flora of China . eFloras.org. .
↑Genus: Daucus L.. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) . USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. .
↑Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 67. ISBN 978-83-925110-5-2.