W świecie Mydła zawsze było duże zainteresowanie i niekończąca się ciekawość. Od niepamiętnych czasów Mydła przyciąga uwagę ludzkości, czy to ze względu na swoją tajemnicę, znaczenie, wpływ czy transcendencję. Niezależnie od czasu, miejsca czy kultury, Mydła odegrał fundamentalną rolę w życiu ludzi, wpływając na zwyczaje, wierzenia, decyzje i działania. W tym artykule dogłębnie zbadamy fascynujący świat Mydła, analizując jego znaczenie, implikacje i wpływ na społeczeństwo. Dzięki głębokiej analizie odkryjemy wiele aspektów Mydła, rozwikłamy zagadki, wyjaśnimy koncepcje i podzielimy się nowymi perspektywami, które pomogą nam lepiej zrozumieć ten ekscytujący temat.
|
Ten artykuł od 2012-10 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Mydła – sole metali i wyższych kwasów tłuszczowych o 12–20 atomach węgla (np. palmitynowy, stearynowy, oleinowy). Są związkami powierzchniowo czynnymi – zmniejszają napięcie powierzchniowe na granicy faz.
Mydła znane są od starożytności i służą od tego czasu jako środki myjące i piorące. Najstarsze znane dowody na stosowanie mydła pochodzą z roku ok. 2800 p.n.e. z terenów Babilonu. Myjący efekt mydeł wynika z ich własności amfifilowych. W wodzie tworzą one subtelną emulsję. Micele cząsteczek mydła obecne w wodzie przy zetknięciu z nierozpuszczalnym w wodzie brudem (głównie tłuszczami) wnikają w jego strukturę i „rozpuszczają go” poprzez wciągnięcie cząsteczek tłuszczu do wnętrza swoich miceli.
Mydła otrzymuje się w wyniku reakcji hydrolitycznego zmydlania trójglicerydów wodorotlenkami. Reakcja zachodzi szybciej w obecności niewielkich ilości etanolu. Koniec zmydlania stwierdza się, gdy mała próbka mydła rozpuszcza się w wodzie (brak śladów tłuszczu).
Produkuje się je zwykle z tłuszczów nasyconych, aczkolwiek znane są także mydła z tłuszczów nienasyconych. Ich proces produkcji polega na długotrwałym gotowaniu tłuszczów ze stężonym roztworem zasady sodowej, potasowej lub litowej, na skutek czego dochodzi do zerwania wiązań estrowych oraz powstania gliceryny i mydła właściwego. Glicerynę czasami usuwa się z końcowego produktu lub zostawia, gdyż ma ona działanie nawilżające. Współcześnie coraz częściej produkuje się też mydła poprzez bezpośrednią reakcję zasad z kwasami tłuszczowymi otrzymanymi z rafinacji ropy naftowej.
Farmakopea Polska VI wymienia następujące mydła:
Znajduje się w niej także monografia „spirytusu mydlanego” (łac. Saponis kalini spiritus) – etanolowego roztworu mydła potasowego. Jest to żółtobrunatny, przezroczysty płyn o zapachu lawendy. Otrzymywany przez rozpuszczenie w etanolu mydła potasowego i dodanie etanolowego roztworu olejku lawendowego. Stosowany zewnętrznie do zmywania i dezynfekcji skóry.
Farmakopea Polska IV opisuje „mydło krezolowe” (łac. Sapo cresoli), lepiej znane pod nazwą lizol. Jest to żółtobrunatna, przezroczysta ciecz o zasadowym odczynie i zapachu krezolu. Z wodą daje przezroczyste roztwory dzięki solubilizowaniu przez mydło potasowe krezolu. Stosowane jako środek odkażający (3–10% wodne roztwory).
W przebiegu ostrego zapalenia trzustki dochodzi do martwicy enzymatycznej tkanki tłuszczowej (głównie w obrębie krezki) oraz wytrącenia się mydeł wapniowych w postaci charakterystycznych biało-szarych ognisk. Podczas tego zapalenia prolipaza trzustkowa jest uwalniana pozakomórkowo i jest aktywowana w lipazę poza siecią przewodów trzustkowych. Czynna lipaza rozrywa wiązania estrowe, umożliwiając wytrącenie się mydeł. Rozpuszczalne w płynach ustrojowych mydła potasowe i sodowe ulegają wchłonięciu, nierozpuszczalne mydła wapniowe tworzą charakterystyczne ogniska w jamie brzusznej.
Ten rodzaj martwicy z wytrącaniem się mydeł został po raz pierwszy opisany w roku 1882 przez niemieckiego lekarza Wilhelma Augusta Balsera (zm. 1892) i jest ona nazywana „martwicą balserowską” lub „martwicą Balsera”.