Order Lenina
W tym artykule skupimy się na temacie Order Lenina, który wywołał duże zainteresowanie i debatę w różnych kręgach i obszarach. Przez dziesięciolecia Order Lenina był przedmiotem badań, analiz i refleksji, a jego znaczenie wciąż rośnie. Z biegiem czasu Order Lenina na różne sposoby wpływał na ludzi, społeczeństwa i społeczności, generując niezliczone opinie, stanowiska i podejścia. Przy tej okazji zagłębimy się w najbardziej istotne, kontrowersyjne i znaczące aspekty Order Lenina, aby zagłębić się w jego znaczenie i zrozumieć jego wpływ w różnych kontekstach.
 Awers wersji 1930–1934 | |
 Awers wersji 1934–1936 | |
.png) Awers wersji 1936–1943 | |
 Awers wersji 1943–1991 | |
 Baretka | |
| Ustanowiono | |
|---|---|
| Wielkość | |
| Kruszec | |
| Wydano |
431 418 |
| Powyżej |
(brak) |
| Poniżej | |
Order Lenina (ros. Орден Ленина) – najwyższe odznaczenie państwowe (order) ZSRR.
Został ustanowiony postanowieniem Prezydium Centralnego Komitetu Wykonawczego (CIK) ZSRR z 6 kwietnia 1930 roku. Upamiętniał postać przywódcy rewolucji październikowej i twórcy Rosji radzieckiej Włodzimierza Lenina. Statut Orderu redagowano i zmieniano kilkakrotnie. Order był jednostopniowy.
Wyższym radzieckim odznaczeniem bojowym był Order „Zwycięstwo”, lecz nadawano go jedynie za II wojnę światową, dlatego nie jest uwzględniany w ogólnym starszeństwie radzieckich orderów i odznaczeń.
Zasady nadawania
Order Lenina mógł być nadawany osobom, kolektywom, instytucjom, organizacjom społecznym, stowarzyszeniom, jednostkom wojskowym, okrętom wojennym, republikom związkowym i autonomicznym ZSRR, jednostkom podziału terytorialnego (krajom, obwodom, okręgom, rejonom), miastom i innym miejscowościom. Osoby były nagradzane Orderem za szczególnie wybitne zasługi w obronie socjalistycznej ojczyzny, wzmocnieniu obronności ZSRR, rozwijaniu przyjaźni i współpracy między narodami, wzmacnianiu pokoju, ofiarną pracę i inne szczególnie wybitne zasługi dla państwa.
Order Lenina otrzymywały także osoby uhonorowane tytułem Bohater Związku Radzieckiego lub Bohater Pracy Socjalistycznej.
W projektowaniu odznaki uczestniczyli malarz Iwan Dubasow i rzeźbiarz Iwan Szadr (Dubasow sam został później nagrodzony Orderem).
Do 1953 roku order wykonywano ze złota, a popiersie Lenina z platyny.
Osoby odznaczone Orderem
Niektóre osoby były nagradzane Orderem Lenina więcej niż jeden raz. Jedenastokrotnie Orderem Lenina zostali odznaczeni: długoletni minister handlu zagranicznego ZSRR Nikołaj Patoliczew oraz minister obrony ZSRR marszałek Związku Radzieckiego Dmitrij Ustinow, dziesięciokrotnie – konstruktor samolotów, generał pułkownik lotnictwa Aleksandr Jakowlew, dziewięcioma Orderami byli nagrodzeni: gen. płk Piotr Diemientjew, generał pułkownik Wasilij Riabikow i badacz polarny Iwan Papanin; ośmioma – 4. Sekretarz Generalny KPZR Leonid Breżniew, generał armii Paweł Batow, marszałek Związku Radzieckiego Aleksandr Wasilewski i marszałek Związku Radzieckiego Wasilij Sokołowski; siedmioma – marszałek Związku Radzieckiego Iwan Bagramian, marszałek Związku Radzieckiego Siemion Budionny, admirał Siergiej Gorszkow, marszałek Związku Radzieckiego i Polski Konstanty Rokossowski; sześcioma – marszałek Związku Radzieckiego Gieorgij Żukow.
Orderem Lenina byli też odznaczeni m.in. światowi przywódcy komunistyczni: Georgi Dymitrow, Dolores Ibarruri, Hồ Chí Minh, Fidel Castro.
W 1967 Orderem Lenina zostało odznaczonych 11 obywateli polskich: Kazimierz Bardyszewski, Stefan Konieczniak, Grzegorz Konopko, Piotr Kupidłowski, Andrzej Krzyżanowski, Bronisław Lenczewski, Jakub Martyniuk, Czesław Maciejewski, Jan Mizerkiewicz, Bonifacy Obiedziński, Władysław Próchniak. W 1968 Orderem Lenina odznaczono dużą grupę generałów ludowego Wojska Polskiego. Order otrzymali m.in. generałowie: Wojciech Jaruzelski, Grzegorz Korczyński, Tadeusz Tuczapski oraz Adam Czaplewski. Wśród nagrodzonych były także osoby cywilne m.in. Zofia Dzierżyńska – żona Feliksa Dzierżyńskiego, a także polski aktor, wielokrotnie wcielający się w rolę Lenina w teatrze i na ekranie, Ignacy Machowski.
Jako pierwsi cudzoziemcy zostali odznaczeni 10 września 1934 dwaj amerykańscy lotnicy (mechanicy samolotowi), biorący udział w ratowaniu statku „Czeluskin”.
Łącznie do momentu rozpadu ZSRR nadano 431 418 Orderów Lenina.
Organizacje odznaczone Orderem
Pierwszym Orderem Lenina została udekorowana gazeta „Komsomolskaja prawda” 23 maja 1930 za organizację socjalistycznego współzawodnictwa kolektywów młodzieżowych podczas pierwszego planu pięcioletniego i w pięciolecie powstania gazety.
Media odznaczone Orderem
Miejscowości odznaczone Orderem
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Орден Ленина. Государственная публичная научно-техническая библиотека России. . (ros.).
- ↑ a b Борис Айрапетян: Высшая награда в Советском Союзе. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej. . (ros.).
- ↑ a b Немного о кавалерах ордена. kerchtt.ru. . (ros.).
- ↑ 11 Polaków odznaczonych Orderem Lenina. „Dziennik Bałtycki”. Nr 256 (7250), s. 1, 29-30 października 1967.
- ↑ Награждение орденами СССР военнослужащих Польской Народной Республики. „Ведомости Верховного Совета СССР”. № 42, s. 717, 16.10.1968. (ros.).
- ↑ Ryszard Klimczak. Ignacy Machowski (1920 - 2001). „Dziennik Teatralny”, 11.01.2019. . (ros.).
- ↑ Страна награждает героев. „Trud”, 21 kwietnia 1934. (ros.).
- ↑ Ордена „Комсомольской правды”. Komsomolskaja prawda, 2010-05-24. . (ros.).
Linki zewnętrzne
.svg)
| Rodzaj odznaczenia | |
|---|---|
| Elementy insygniów | |
| Formy zredukowane |
|
| Lista odznaczeń w | |
| Lista baretek w | |
| Prawo | |
| System odznaczeń w Polsce |
