Osiedle Piastów (Kraków)
W dzisiejszym świecie Osiedle Piastów (Kraków) stał się tematem o ogromnym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego spektrum ludzi. Od naukowców i specjalistów z różnych dziedzin po zwykłych ludzi, Osiedle Piastów (Kraków) przyciągnął uwagę wielu osób i wywołał intensywną debatę w społeczeństwie. Aby lepiej zrozumieć to zjawisko, ważne jest podejście do Osiedle Piastów (Kraków) z różnych perspektyw i przeanalizowanie jego wielorakich implikacji. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Osiedle Piastów (Kraków) i zbadamy jego wpływ w różnych kontekstach. Mamy nadzieję, że poprzez tę analizę przyczynimy się do zrozumienia i refleksji na temat Osiedle Piastów (Kraków), a także do wygenerowania pomysłów i propozycji skutecznego rozwiązania tego problemu.
 Wieżowce w północno-zachodniej części osiedla, widok od południowego zachodu, od strony ulicy Piasta Kołodzieja | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data budowy |
1975–1982 |
| Architekt |
Witold Cęckiewicz z zespołem |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°05′59,2″N 20°00′59,3″E/50,099778 20,016472
| |
Osiedle Piastów – osiedle w Krakowie wchodzące w skład Dzielnicy XV Mistrzejowice, niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy.
Historia
Osiedle Piastów stanowi część założenia architektoniczno-urbanistycznego Mistrzejowic, które w zamierzeniu miało stanowić rozbudowę ówczesnej dzielnicy Nowa Huta. Tereny te zostały przyłączone do Krakowa w większości w 1951 roku. Zespół Mistrzejowic powstał na drodze konkursu architektonicznego, rozstrzygniętego w 1963 roku. Zwyciężył projekt przygotowany przez zespół prof. Witolda Cęckiewicza, z którym współpracowali Maria Czerwińska - autorka szczegółowych projektów urbanistycznych, Jerzy Gardulski i Maria Rekaszys. Projekty poszczególnych budynków opracowali Maria i Jerzy Chronowscy, z którymi współpracowali Tadeusz Bagiński, Stefan Golonka, Ewa Podolak i Olgierd Krajewski. Całe założenie było projektowane dla ok. 40 tys. mieszkańców. Zespół urbanistyczny Mistrzejowic powstawał niejako w odpowiedzi na krytykę projektu realizowanych wówczas już od jakiegoś czasu Bieńczyc Nowych, które charakteryzowały się dominującymi w pejzażu dzielnicy, podłużnymi, dziesięciopiętrowymi wieżowcami, a przez to monumentalną skalą i koszarową kompozycją zabudowy. Projekt dla Mistrzejowic zakładał mniejszą skalę zabudowy, która miała wpisywać się w naturalne, pagórkowate ukształtowanie terenu, gdzie wysokość terenu rośnie w kierunku północnym. Podstawę koncepcji urbanistycznej założenia miało stanowić drzewo, gdzie z jednego pnia, czyli głównej, szerokiej ulicy Srebrnych Orłów, wyrastają dwie główne gałęzie, czyli ulice ks. Jancarza oraz Piasta Kołodzieja - wzdłuż tych ulic poprowadzone zostały ciągi komunikacji tramwajowej w dzielnicy do pętli „Mistrzejowice” oraz „Os. Piastów”. Z kolei z tych ulic „gałęzi” wyrastają następne w formie już osiedlowych ulic wewnątrz rozplanowanych między głównymi ulicami, czterech osobnych podzespołów mieszkaniowych, późniejszych osiedli. W dolnych częściach każdego z tych podzespołów rozplanowano tarasowo, równolegle do siebie ułożone, podłużne, czteropiętrowe bloki o południowej ekspozycji elewacji, które w koncepcji drzewa mają symbolizować liście. Powyżej zaplanowano mniejsze powierzchniowo bloki: czteropiętrowe „puchatki” oraz dziesięcio- i jedenastopiętrowe m.in. „punktowce”, mające symbolizować owoce. Uzupełnieniem całości zespołu miały być pawilony handlowo-usługowe. Pierwotnie czterem podzespołom mieszkaniowym Mistrzejowic planowano nadać nazwy nawiązujące do czterech pór roku, czyli Osiedle Wiosenne, Letnie, Jesienne i Zimowe. Ostatecznie otrzymały one nazwy kolejno: Tysiąclecia, Złotego Wieku, Bohaterów Września i Piastów. Realizacja zespołu urbanistycznego Mistrzejowic odbyła się w latach 1968-1982.
Usytuowanie i rozplanowanie
Osiedle Piastów wraz z sąsiednim Osiedlem Bohaterów Września należą do później powstałej części założenia Mistrzejowic, których realizacja przypadła na lata 1975-1982. Osiedle składa się w zabudowie pierwotnie zaplanowanej z dwudziestu czterech czteropiętrowych, podłużnych bloków, ulokowanych w południowej i środkowej części osiedla, usytuowanych w sześciu rzędach. Powyżej tego układu znajduje się zespół piętnastu jedenastopiętrowych, jedno lub dwuklatkowych wieżowców. Zespół trzech dziesięciopiętrowych wieżowców mieści się jeszcze w południowej części osiedla, w sąsiedztwie ulicy gen. Okulickiego. Całość uzupełnia liczba dziewięciu czteropiętrowych, jednoklatkowych bloków tzw. „puchatków” rozlokowanych w południowo-zachodniej i północno-wschodniej części osiedla. Od czasu zakończenia budowy pierwotnie zaplanowanego osiedla, liczba budynków mieszkalnych wzrosła, z uwagi na rozbudowę, głównie po stronie południowej (od ulicy Okulickiego), zachodniej (od ulicy Piasta Kołodzieja) i północnej.
Na obszarze osiedla znajduje się Fort 48a „Mistrzejowice” – fort, będący częścią „Twierdzy Kraków”, austro-węgierskiego pierścienia fortyfikacji wokół Krakowa z 2. połowy XIX wieku. Dzisiaj zadbane otoczenie fortu stanowi główne założenie parkowe dla osiedla.
Na osiedlu znajduje się plenerowa rzeźba „Macierzyństwo” o strukturze betonowej. Rzeźba nieznanego autorstwa, powstała w latach 70. XX wieku, w czasach budowy osiedla.
-
Rzeźba „Macierzyństwo”
autor nieznany (lata 70. XX wieku) -
Blok numer 14 (2007) -
Blok numer 15 (2006) -
Wieżowce na osiedlu, widok od południowego zachodu
os. Piastów 2 i 1 -
Wnętrze osiedla,
os. Piastów 28 -
Wnętrze osiedla,
os. Piastów 29 -
Park otaczający fort 48a „Mistrzejowice” -
Ulica Kruszwicka
Osiedle Piastów graniczy z dwoma innymi mistrzejowickimi osiedlami: Bohaterów Września i Mistrzejowicami Nowymi. Od strony południowej ponadto graniczy z bieńczyckim osiedlem Złotej Jesieni.
Oświata
Lista placówek oświatowych znajdujących się na osiedlu:
- Zespół Szkół Salezjańskich w Krakowie – os. Piastów 34 (poprzednio Szkoła Podstawowa nr 84 i Gimnazjum nr 38)
- Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące
- Szkoła Podstawowa nr 89 – os. Piastów 34a
- Przedszkole nr 152 – os. Piastów 10
- Przedszkole nr 187 – os. Piastów 48
- Żłobek nr 6 – os. Piastów 42
Zdrowie
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej VITA-MED – os. Piastów 40
- Poradnia dla kobiet Gamelli – os. Piastów 40
Usytuowanie i komunikacja
Osiedle skomunikowane z innymi częściami miasta jest za pomocą linii tramwajowych:
- 21 – Os. Piastów - Pleszów/Kopiec Wandy
- 52 - Czerwone Maki P+R - Os. Piastów
- 64 – Bronowice Małe – Os. Piastów (nocny)
oraz autobusowych:
- 159 – Cichy Kącik – Os. Piastów
- 664 – Bronowice Małe – Os. Piastów
Przez osiedle biegną także trasy linii autobusowych:
- 182 – Dworzec Główny Wschód - Os. Na Stoku
- 193 – Aleja Przyjaźni - Prądnik Czerwony
Ponadto na pobliskim Rondzie Piastowskim istnieje możliwość przesiadki na inne linie.
Pętla tramwajowa „Osiedle Piastów” została oddana do użytku 8 stycznia 1976 roku. W 1980 roku została wybudowana pętla autobusowa.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Nowa Huta Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku. Kraków: Miasto Kraków, 2018, s. 138-143. ISBN 978-83-948244-3-3.
- ↑ a b c Mistrzejowice. Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Kraków . .
- ↑ Alternatywny przewodnik po Nowej Hucie. Kraków: Miasto Kraków, 2017, s. 131-132. ISBN 978-83-948244-0-2.
- ↑ https://web.archive.org/web/20090214141310/http://rozklady.mpk.krakow.pl/aktualne/p/p0148.htm
- ↑ Kraków - pętle tramwajowe , www.kmk.krakow.pl .
- ↑ Kraków - pętle autobusowe , www.kmk.krakow.pl .
